رهبری یهودیان، جنبش
جنبش رهبری یهودیان (The Jewish Leadership Movement) تشکلی راستگرا و افراطی است که به لحاظ عقیدتی از تفکراتی بهمراتب مذهبی تر و افراطی تر از نمایندگان پارلمانی لیکود برخوردار است. رئیس تشکل "جنبش رهبری یهودیان"، از سوابق و اندیشه های صلح ستیز و نژادپرستانه برخوردار بوده و بر همین اساس با رویکردی معارضه جو در قبال توافقات اسلو، خواستار تداوم حاکمیت اسرائیل بر تمامی بخشهای اراضی اشغالی است.
"مانهیقوت یهودیت" به عنوان مرکز ثقل تفکرات افراطی، هسته فکری و اجتماعی مطالبات راستگرایانه حزب لیکود و پل ارتباطی این حزب با مجموعه های تندرو و افراطی جامعه اسرائیل است. تشکلی که به عنوان بخشی از حزب لیکود، اعطای نقشی محوری به شریعت یهود و نژادپرستی یهودی را مهمترین هدف و برنامه خود برای اصلاح نظام سیاسی اسرائیل و مجموعه فعالیتهای آن می داند.
محتویات
الف ـ تاریخچه:
جنبش "مانهیقوت یهودیت" (Manhighut Yehudit) که معادل عبارت "جنبش رهبری یهودیان" (The Jewish Leadership Movement) است ریشه در اولین تلاشهای اعتراض آمیز "موشه فیگلین" رهبر این تشکل در درون حزب لیکود اسرائیل در سال 1994 دارد. بدین معنی که به دنبال انعقاد توافقنامه اسلو و شناسایی بازیگران اسرائیلی و فلسطینی از سوی یکدیگر، تحرکات اعتراض آمیزی از سوی گروههای یهودی افراطی آغاز شد. "فیگلین" نیز به عنوان یکی از مخالفان توافقات اسلو در اولین گام، تشکلی معارضه جو، تحت عنوان "این (اسرائیل) سرزمین ماست" (Zo Artzeinu) را تأسیس کرد.
اقدامات معارضه جویانه تشکل مذکور و توسل به راهبردهای خشونت آمیز، منجربه تعطیلی تشکیلات فوق و محکومیت قضایی و حبس موشه فیگلین شد. فیگلین پس از آزادی، با تعدیل راهبردهای تشکل (Zo Artzeinu) در صدد سازماندهی مجدد هواداران سابق و تغییر رویه های نامتعارف پیشین برآمد. نتیجه تحولات مذکور، تأسیس "جنبش رهبری یهودیان" (مانهیقوت یهودیت) در سال 1998 بود؛ جنبشی که خود را نماینده آن دسته از یهودیانی می داند که به تحقق وعده الهی درباره سرزمین اسرائیل و بازگشت یهودیان به سرزمین مقدس آبا و اجدادیشان اعتقاد دارند.
جنبش رهبری یهودیان در انتخابات مقدماتی لیکود در سال 2003 شرکت کرد، اما از دستیابی به کرسیهای پارلمانی باز ماند، اگرچه تمهیدات انتخاباتی جنبش مزبور را به جناحی مهم در کمیته مرکزی لیکود در سال 2005 تبدیل کرد.
ب ـ اهداف:
جنبش مذکور مهمترین هدف خود را تلاش برای توانمندسازی دولت اسرائیل اعلام کرده است. بدین منظور برنامه های متعددی نظیر: برنامه های آموزشی، تلاش برای بهینه سازی ساختار نظام سیاسی و تحول در نظام ارزشی حاکم در انتخابات را در دستور کار خویش قرار داده است. مهمترین اهداف تشکل مزبور عبارتند از:
1 ـ سیاستهای آموزشی:
سازمان "مانهیقوت یهودیت" ایجاد نسلی از یهودیان آگاه، هشیار و اصیل در جامعه اسرائیل را مهمترین هدف تشکل مزبور در حوزه آموزشی اسرائیل می داند.
به ادعای مقامات این جنبش، سازمان مذکور در صدد است تا نسلی معتقد به تعالیم مذهبی و وطن پرست را تربیت کند؛ نسلی که با ملاحظه تعالیم تورات و عمل به آن، جامعه ای اخلاقی که هدف نهایی اش تنویر جهان با فیوضات الهی است را تربیت کند.
2 ـ تحول و ارتقاء معیارهای گزینش سیاسی:
جنبش "مانهیقوت یهودیت" با انتقاد از شرایط گزینش احزاب و نخبگان سیاسی، بر این عقیده است که نمایندگان و رهبران سیاسی باید براساس معیارها و ارزشهای دینی و ملی جامعه اسرائیل انتخاب شوند؛ معیارهایی که بر اثر سکولاریزم سیاسی و اختلافات موجود در نظام حزبی اسرائیل بسیار کم رنگ شده اند.
جنبش مزبور، تن دادن نظام سیاسی اسرائیل بهراهبردهای مبتنی بر مشارکت حداکثری را یکی از دلایل تضعیف ارزشهای ملی و مذهبی یهودیان می داند، زیرا به اعتقاد جنبش فوق کاهش ارزشهای یهودیت به نام و نشانی ظاهری، کار ویژه فکری، سیاسی و اجتماعی ارزشهای مذهبی را تضعیف کرده و به یکی از معیارهای متعدد گزینش (در کنار ملاکهای انتخاباتی غیر مذهبی) تبدیل می سازد.
3 ـ بهینه سازی ساختار سیاسی:
جنبش مذکور با طرح این سؤال که آیا اسرائیل "دولتی یهودی" است یا "دولت یهودیان" است گزینه دوم را برگزیده و در مقام منتقد این وضعیت اعلام می دارد اسرائیل باید از حالت دولت یهودیان که به منزله دولتی متشکل از یهودیان است، به "دولتی یهودی" که بیانگر حاکمیت ارزشها، هویت و شریعت یهودی بر سیاستها و برنامه های دولتی است تبدیل شود. راهبرد سازمان مذکور برای دستیابی به این هدف، اصلاح نظام انتخاباتی حاکم بر اسرائیل و گزینش نخبگان سیاسی براساس ارزشهای مذهبی یهودیت است.
به اعتقاد "مانهیقوت یهودیت" دولت اسرائیل در صورت تبدیل به دولتی برای یهودیان و عدم پایبندی به ارزشهای یهودیت، از عمل به تعهدات و وظایف خود بازمانده و به سرنوشت دولتهای پراکنده و غیرمذهبی یهودیان در اعصار باستانی مبتلا خواهد شد.
لذا راستگرایی حاکم بر جنبش مزبور علاوه بر محافظه کاری سیاسی مواضع این تشکل در قبال تحولات دهه 90 (مذاکرات سازش) تا حدود زیادی منبعث از تعلقات مذهبی و عقیدتی آن است.
ج ـ ساختار سیاسی ـ اداری:
"جنبش رهبری یهودیان" از ساختاری متشکل از ریاست، مدیریت داخلی، مدیریت بین المللی، مدیر آموزشی و مجموعه ای از پرسنل اداری فراهم آمده است. بنیانگذاران و مسئولان این جنبش عبارتند از:
1 ـ موشه فیگلین:
وی بنیانگذار و عضو ارشد "مانهیقوت یهودیت" است که در انتخابات مقدماتی لیکود برای شرکت در رقابتهای پارلمانی کنست هفدهم به عنوان رهبر مخالفان برنامه های اعلامی "بنیامین نتانیاهو" نامزدی خود را اعلام کرد، اگرچه بر اثر تمهیداتی که نتانیاهو باری جلوگیری از حضور وی در انتخابات مذکور اندیشید وی از دستیابی به این مهم بازماند موشه فیگلین پیش از ورود به فعالیتهای سیاسی به عنوان افسر نیروی زمینی در IDF(ارتش) خدمت می کرد.
تفکرات فیگلین را می توان در کتاب "جایی که انسانی وجود ندارد" و مقالاتی که در نشریات داخلی اسرائیل چاپ شده اند مشاهده کرد. وی همچنین در مقام یکی از مخالفان جدی توافقنامه اسلو، مصاحبه های متعددی را با شبکه های تلویزیونی خارج اسرائیل صورت داده است.
2 ـ میخائیل فوآه:
فوآه (Michael Fuah) مدیریت سازمان "مانهیقوت یهودیت" در اسرائیل را برعهده دارد. عمده سوابق فوآه به تدریس در حوزه مسائل و تعالیمیهود بازمی گردد.
3 ـ شموئیل ساکت:
"ساکت" یکی از از مؤسسین و بنیانگذاران "مانهیقوت یهودیت" و "زوآرتزیو" است و به عنوان مدیر بین المللی "مانهیقوت یهودیت" فعالیت می کند. او از یهودیان مهاجر بوده و در سال 1995 از آمریکا به اسرائیل مهاجرت کرده است.
4 ـ هیله ویس:
"ویس" (Hille Wiess) نیز یکی از مؤسسین اولیه "مانهیقوت یهودیت" است که با عنوان مدرس دانشگاه از ایده ارتقاء قدرت اسرائیل حمایت می کند. وی یکی از حامیان جنبش "معبد کوهستان" (Tempel Mounth) و تلاش برای احداث مجدد معبد سلیمان بوده است.
5 ـ دیوید شیرل:
شیرل (David Shirel) مدیریت امور آموزشی "مانهیقوت یهودیت" را برعهده دارد.
6 ـ "یهودیت داسبرگ"
خانم داسبرگ مؤلف کتابهای کودکان به زبان عبری است و به عنوان چهره ای شاخص با روزنامه اسرائیلی "هات زوفه" (Hot Zofeh)همکاری می کند.
د ـ برنامه های مانهیقوت یهودیت:
جنبش مذکور مدعی است که زمان آن فرارسیده تا اسرائیل رسما سرزمین یهود تلقی شود، چراکه دولت اسرائیل، براساس ارزشها و عشق به یهودیان تشکیل شده و در صدد تحقق آنهاست.
این جنبش برای متمرکز شدن نظام اسرائیل بر هویت و ارزشهای یهودیان برنامه هایی را به شرح زیر اعلام کرده است.
ـ ایمان راسخ به تعلق سرزمین اسرائیل به ملت یهود و حصول کامل این امر در حوزه های سیاست داخلی و خارجی.
ـ تعلیم صحیح آیین یهود و آموزش و پرورش تمامی کودکان یهودی براساس آن.
ـ استقرار ارزشهای شریعت یهود به عنوان مبنای عملکرد سیستم قضایی اسرائیل
ـ شناسایی شرایط موردنیاز برای دستیابی به یک اقتصاد مؤثر، آفریننده و اخلاقی.
ـ استقرار مجدد معیارهای اخلاقی و بازدارنده در سازوکار ارتش اسرائیل.
ـ تأسیس رسانه های منعکس کننده ارزشها و معنویات یهودیان.
ـ یک برنامه فشرده و از پیش طراحی شده برای بازگشت همه یهودیان جهان به اسرائیل.
ه ـ انتشارات:
جنبش مذکور به منظور ترویج تفکرات و برنامه های خود اقدام به انتشار مقالاتی با موضوعات مختلف کرده است که از آن جمله می توان به موارد ذیل اشاره داشت:
1) هم اکنون، (اسرائیل) در دستان توست. (موشه فیگلین).
2) دستان قدرتمند (موشه فیگلین).
3) آیا بیت المقدس را فراموش کرده ای؟ (شموئیل ساکت).
4) تحلیل انتخابات اسرائیل (شموئیل ساکت).
5) حقوق مدنی در سرزمین عجایب (میخائیل فواه).
6) پیدایش ایدئولوژی صهیونیسم (موتی کارپل).
7) اصول بنیادین انقلاب (موتی کارپل).
8) صلح یهودیان (دیوید اسپیتز).
9) اجتماع یهودیان: ریاکار نباش (دیوید اسپیتیز).
و ـ فعالیتها:
1 ـ جذب اعضای متدین:
مانهیقوت یهودیت، مدعی حمایت از رهبران اصیل یهودی است و تلاش کرده تا با جذب و به عضویت درآوردن این رهبران و دعوت آنها به اسرائیل، گامی مهم در جهت نیل به اهداف خویش بردارد.
بنابر اعتقاد این جنبش، اعضای ثابت و فعال آن به همراه شاخه ها و گروههای جوان تر نسلی کامل و جدید از رهبران جسور و بی باک یهودی به شمار می آیند که در جهت تکامل و تعالی معیارهای گزینش رهبر جامعه و تربیت رهبرانی منطبق با معیارهای حقیقی آیین یهود تلاش خواهند نمود.
دستاورد جنبش مانهیقوت یهودیت تاکنون:
مانهیقوت مدعی است که تاکنون توانسته است با جذب 700/11 نفر، آنها را به مجموعه 15 هزار نفری اعضای اولیه این تشکیل در لیکود، اضافه نماید. جنبش مذکور با اعلام این موفقیت امیدوار بود که حضور این تعداد عضو، به پیروزی این جنبش در انتخابات درون حزبی لیکود و اکتساب سمت نخست وزیری در این حزب خواهد انجامید و اگرچه در عمل، نتیجه دیگری رقم خورد.
2 ـ استحکام بخشی به پایه های مانهیقوت:
مانهیقوت یهودیت حضور اعضای جدید را در کنار اعضای پیشکسوت و ثابت لیکود سبب برخورداری این جنبش از پایه هایی مستحکم در زمینه قدرت سیاسی در درون حزب می داند.
"مانهیقوت یهودیت" مجموعه اقدامات بی سابقه رسانه ها و سیاستمداران را که در چارچوب ارعاب و ایجاد ناامنی نسبت به این جنبش انجام می گیرد را دلیل روشنی بر این ادعا می داند که با انجام اقدامات و فعالیتهای خاص خود، به استقبال خطر رفته، اما با این وجود حاضر به عقب نشینی از مواضع خود نیست.
3 ـ طرح راه حل:
جنبش مذکور با طرح این سؤال که "برای چاره جویی جهت مواجهه با مسائل و مشکلات پیش رو چه باید کرد؟" اضافه می کند:
"مادامی که وضعیت سیاسی در اسرائیل در هاله ای از ابهام به سر می برد، تنها یک امر محرز و مسلم است و آن اینکه، اسرائیل در شرایط فعلی نیاز به نوعی تغییر و دگرگونی دارد و راه حلی که مطلوب و کارسازی می نماید، فراهم کردن شرایط سیاسی برای به عضویت درآوردن افراد در حزب لیکود می باشد". مانهیقوت معتقد است با شرایطی که برای جذب افراد در لیکود فراهم می نماید در حقیقت اسباب و لوازم ایجاد تغییر مذکور و لازم را در نظام سیاسی اسرائیل فراهم می آورد که عمدتا امر بر تمامی عرصه های سیاسی اثرگذار خواهد بود.
4 ـ مانهیقوت پل ارتباطی نسلها:
این جنبش تمرکز مانهیقوت را بر مقوله بهخدمت گرفتن و عضویت درآوردن افراد جدید برای خود را مهمترین هدف عنوان نموده و در این میان از تمامی توان خود در راستای حفظ ارتباط نزدیک اعضای جدید با اعضای کهنه کار لیکود و نیز با جماعت متشکل یهود بر پایه ارزشهای یهودی، به کار گرفته و مدعی است که این ارتباط، نحوه انجام آن و چگونگی حفظ و ادامه آن از اهمیت والایی برخوردار است. به اعتقاد "مانهیقوت یهودیت" برقراری ارتباط نزدیک و منسجم میان جماعت دیندار یهودی، عامه سنتی و اکثریت ملی گرای این رژیم سب انس و اتحاد میان گروههای مذکور و خنثی شدن تمامی توطئه ها و منفی بافی های چپ ترین رسانه ها می داند که در صورت تحقق شرنگ تلخ این تبلیغات سوء را از افکار عمومی ذایل خواهد کرد.
این جنبش مهمترین مصداق مفاهیم مذکور را نتایجی می داند که از رفراندوم لیکود درباره گوش قطیت Gush Katif حاصل آمد که نتیجه حاصله لیکود از این نظرخواهی تأیید شیوه های ادامه فعالیت مانهیقوت یهودیت بود.
ز ـ دیدگاه جنبش در قبال مسائل فراروی اسرائیل:
1 ـ مذاکرات سازش:
موشه فیگلین رهبر و مؤسس جنبش مذکور به عنوان یکی از مخالفان سرسخت سازش با گروههای فلسطینی معتقد است:
نتیجه امتیازدهی به فلسطینیها، مصیبت بار بوده و عواقب نامطلوب آن علاوه بر یهودیان اسرائیل متوجه تمام کشورهای جهان خواهد شد و حتی حادثه 11 سپتامبر را نیز از نتایج تروریستی خوانده و به صراحت اعلام می کند:
"اگر رابین، یاسرعرفات را به رسمیت نمی شناخت، برجهای دوقلوی مرکز تجارت جهانی اکنون برجای خود ایستاده بودند". به اعتقاد فیگلین اقدامات انتحاری (شهادت طلبانه) گروههای فلسطینی از آثار و عواقب نامطلوب توافقنامه صلح اسلو می باشد.
2 ـ مناقشات اسرائیل و فلسطین:
به اعتقاد سران تشکل مذکور، غیریهودیان، هیچ حقی در سرزمین اسرائیل نداشته و بر همین اساس مباحثی چون: بازگشت پناهندگان (آوارگان) فلسطینی به اسرائیل تشکیل دولت فلسطینی، حاکمیت بر شهر قدس شرقی و یا هر جای دیگر از سرزمین اسرائیل بی معنی و مردود است.
3 ـ طرح نقشه راه:
فیگلین در مخالفت با طرح نقشه راه اظهار می دارد: این طرح باید کنار گذاشته شده و حاکمیت اسرائیل بر تمام مناطق کشور (فلسطین) گسترش یابد.
4 ـ عقب نشینی از نوارغزه:
به اعتقاد سران مانهیقوت یهودیت: توسعه و حراست از قلمروی اسرائیل که از صحرای سینا در مصر تا رودخانه فرات در عراق امتداد دارد، تبلور مشیت الهی است، لذا عقب نشینی چه از نظر نظامی و جمعیت شناختی و چه از سایر جهات، علمی، منطقی و معقول به شمار نمی رود.
لذا به اعتقاد افرادی نظیر فیگلین، عقب نشینی از نوارغزه، عقب نشینی از هویت یهودی کشور اسرائیل است. فیگلین، عقب نشینی از نوارغزه را اقدامی برخلاف وعده الهی اعطای سرزمین اسرائیل (فلسطین) به یهودیان می داند.
5 ـ شهروندان غیریهودی در اسرائیل:
به اعتقاد سران تشکیل مذکور، تنها یهودیان مجاز به اخذ شهروندی اسرائیل می باشند.
فیگلین در این رابطه اعلام می دارد:
بنابه اعتقاد ما اسرائیل تنها متعلق به یهودیاناست و براساس چنین اعتقادی شهروندان عرب که تعداد آنها بیش از 1 میلیون نفر است، حقی برای زیستن در اسرائیل نخواهد داشت.
6 ـ هویت دولت و ملت اسرائیل:
به اعتقاد رهبران مانهیقوت یهودیت؛ برای حفاظت از اسرائیل و جامعه آزاد و دموکراتیک یهودی آن، باید تعریف درستی از "هویت یهودی" ارائه کرد. زیرا مشکل اصلی اسرائیل، تهدید هویت آن است نه دشمنان ستیزه جو، و این مشکل تنها با گذشت به غرور ملی و ارزشهای دینی یهود و ایجاد انقلاب در هویت آن، حل خواهد شد.
با این حال، تشکل مذکور، با تشکیل حکومت روحانیون در اسرائیل مخالف بوده و افرادی چون فیگلین به تلاش برای دور کردن احزاب مذهبی از حکومت معروفند.
7 ـ صهیونیسم:
فیگلین صهیونیسم مذهبی را رد کرده و می گوید: من نه صهیونیست هستم و نه یک فرد دینی، بلکه من یک یهودی ام. به اعتقاد فیگلین صهیونیسم سیاسی نیز ریشه در اندیشه غربی دولت مدرن در قرن 19 دارد.
مآخذ:
- بولتن رویداد و گزارش اسرائیل، مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی ـ علمی ندا، شماره 301، 11/4/1385.
- www.jewishisrael.org/policy/goal.htm.
- www.jewishisrael.org/policy/action.htm.
- www.answers.com/manhigut Yehudit.
