سامی ستیزی، کنفرانس ـ وین

کنفرانس بین المللی سامی ستیزی در روزهای 19 و 20 ژوئن 2003 (30 و 31 خرداد 1382) در شهر وین برگزار شد. این کنفرانس نخستین کنفرانس بین المللی بود که منحصرا به سامی ستیزی اختصاص یافت. تاکنون سامی ستیزی در قالب کنفرانس های محدود و منطقه ای و یا در حاشیه دیگر کنفرانس ها توسط یهودیان پیگیری می شده است. سال 2002 در پراگ، کنفرانسی درباره سامی ستیزی برگزار شد. در این کنفرانس دو روزه که به میزبانی رادیو اروپای آزاد و زیر نظر ولادیمیراسپیدلا (Vladimir Spidla) نخست وزیر چک برگزار شد، نمایندگانی از آمریکا، فرانسه، جمهوری چک و رژیم صهیونیستی شرکتکردند. در این کنفرانس درباره سامی ستیزی در اروپای مرکزی و شرقی در سال های پس از سقوط کمونیسم مباحثی مطرح شد.

کنفرانس وین با میزبانی سازمان امنیت و همکاری اروپا "Osce" برگزار شد.

در این نشست دو روزه در حدود 400 نماینده از سازمان های دولتی از 55 کشور عضو "Osce" گردهم آمدند.

این کنفرانس براساس تصمیم "Osce" در نشست سالیانه در دسامبر 2003 برگزار شد.

به زعم شرکت کنندگان کنفرانس وین، این کنفرانس به منظور "مقابله با موج نگران کننده آنتی سمیتیسم که طی سه سال گذشته در اروپا بروز کرده است و نیز لزوم اقدامات سیاسی و قضایی برای مقابله با آن" برگزار شد. هدف شرکت کنندگان ایجاد یک رویه واحد برای مقابله با آنتی سمیتیسم بود. علاوه بر آن ایجاد مکانیسم قانونی برای مقابله با سامی ستیزی و نقش بیشتر دولت ها، جامعه مدنی و رسانه ها و آموزش در این رابطه مورد نظر بود.

وین، پایتخت اتریش، یکی از شهرهای مهم اروپا محسوب می شود که در آن بسیاری از سازمان های مهم منطقه ای و بین المللی قرار دارد. علاوه بر این یهودیان ادعا می کنند که تعداد بسیار زیادی از یهودیان وین در طول دوره جنگ جهانی دوم کشته شدند. هر چند که اتریش زادگاه کسانی چون تئودور هرتصل بنیانگذار صهیونیسم سیاسی است.

یهودیان می گویند شصت و پنج سال پیش، پس از آنکه آلمان نازی اتریش را به جمهوری رایش سوم الحاق کرد (آنشلوس) آدولف هیتلر از بالکنی "هوف برگ" در "هلدن پلاتز" (Helden Plaz) وین برای صدها هزار اتریشی سخنرانی کرد. آنان هیتلر را عامل اصلی سامی ستیزی و هولوکاست می دانند.

الف ـ نمایندگان سازمان های یهودی آمریکا در کنفرانس وین:

با وجود عدم تمایل برخی از کشورهای اروپایی، آمریکا نقش بسزایی را در برگزاری این نشست ایفا کرد و نمایندگان آمریکا خواستار انجام اقدامات مؤثر در زمینه آنتی سمیتیسم شدند.

ردولف جولیانی (Rudolph Giulani)رئیس هیئت نمایندگی آمریکا و شهردار سابق نیویورک با اعلام اینکه آمریکا خواستار آن است که نتیجه این کنفرانس را مشاهده کد، یک طرح هشت ماده ای را پیشنهاد کرد که به عنوان چارچوبی برای مقابله با سامی ستیزی به کار گرفته شود. این مواد عبارتند از:

ـ گردآوری آمارهای مربوط به جرایم صورت گرفته به دلیل تنفر و اعلام آنها

ـ تصویب قانون مربوط به این جرایم.

ـ برگزاری نشست های منظم بین المللی به منظور مبارزه با سامی ستیزی

ـ نظارت بر مدارس و کتاب های درسی برای جلوگیری از اشاعه سامی ستیزی

ـ تعیین مجازاتی برای آن دسته از مباحث سیاسی که در انتقاد از اسرائیل صورت می گیرد تا بدین ترتیب اصطلاحات سامی ستیزی در مورد اسرائیل به کار گرفته نشود.

ـ رد دروغ های مربوط کشتار یهودیان.

ـ یادآوری هولوکاست.

ـ تشکیل گروه هایی از افراد غیر هم دین به منظور پاسخگویی به موارد تنفرآمیز.

به نظر می رسد که پیشنهادات جولیانی صرفا ارایه شده و در مورد اجرا شدن آن تصمیم گیری به عمل نیامده است. آوی بیکر (Avi Baker) رئیس کنگره یهودیان آمریکا یکی دیگر از نمایندگان آمریکا و از سخنرانان کنفرانس وین بود. علاوه بر وی دیگرشرکت کننده یهودی آمریکایی، آبراهام فاکسمن (Abrahm Foxman)مدیر انجمن ضدافترا بود که در این کنفرانس گفت که برای نخستین بار پس از شوآ، (هولوکاست مورد ادعا) 55 کشور گردهم آمدند تا درباره سامی ستیزی و بیگانه ترسی نظر بدهند.

لازم به ذکر است که انجمن ضدافترا برای زمینه سازی به منظور برگزاری این کنفرانس، یک نظر درباره سامی ستیز در اروپا انجام داده بود که براساس آن یک پنجم اروپایی ها احساسات سامی ستیزی شدید داشته، و اکثر پاسخ دهندگان نیز معتقد به عدم وفاداری یهودیان به کشور خود هستند. براساس این نظرسنجی که از جوانان پنج کشور اروپایی اتریش، ایتالیا، هلند، اسپانیا و سوییس بدست آمده است، 21 درصد آنان دیدگاه های سامی ستیزی ثابتی داشته و 56 درصد نیز بر این باورند که یهودیان به اسرائیل بیشتر وفادارند تا به کشور خود.

در سال 2002 نیز انجمن ضدافترا یک نظرسنجی در بلژیک، فرانسه، دانمارک، آلمان و انگلیس در همین رابطه انجام داده بود. براساس آن نظرسنجی، 55% آلمانی ها، 45% دانمارکی ها، 34% انگلیسی ها و 42% فرانسوی ها و 50 درصد بلژیکی ها معتقد بودند که یهودیان بیشتر به اسرائیل وفادارند تا خود کشور متبوع.

این انجمن داشتن چنین گرایش هایی را منشأ اقدامات سامی ستیزی و نوعی سامی ستیزی تحلیل کرده است.

آبراهام فاکسمن مدیر انجمن ضد افترا در این کنفرانس گفت: اگر برگزاری کنفرانس مذکور موجب شود تا سامی ستیزی به عنوان یک ویروس تلقی شود و به رویارویی جامعه مدنی با آن تأکید شود، در آن صورت کنفرانس وین به یک رویداد تاریخی تبدیل خواهد شد.

مارک لوین، مدیر اجرایی سازمان NCSJ ،(حامیان یهودیان روسیه، اکراین، کشورهای بالتیک و اوراسیا) گفت: ما قصد نداریم تا در این نشست دو روزه سامی ستیزی را از بین ببریم، ما چیز دیگری را آغاز کرده ایم.

ب ـ عدم استقبال و مخالفت اروپایی ها:

هنگامی که آمریکایی ها پیشنهاد تشکیل یک کنفرانس تکمیلی را درباره سامی ستیزی در سال آینده دادند، با بی میلی چند کشور اروپایی مواجه شدند که در نهایت پارلمان آلمان با کمیته حقوقی کنگره یهودیان آمریکا برای برگزاری این کنفرانس در سال آینده به توافق رسید.

علاوه بر این خاویرسولانا رئیس کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا که با رابرت وکسلر (Robert Wexler)نماینده دموکرات فلوریدا و عضو کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان در حاشیه این کنفرانس دیدار کرد، هنگامی که موضوع افزایش سامی ستیزی مطرح شد، گفت سامی ستیزی وجود ندارد. ایلیانا رز لهتین (Ileana Ros, Lehtinen) ، یکی از رهبران کمیته مذکور نیز گفت که سولانا در سخنانش از عبارت "کم و بیش" استفاده می کرد و می گفت که هیچ افزایشی در سامی ستیزی در اروپا صورت نگرفته است.

مرکز سیمون ویزنتال و دیگر سازمان های یهودی گزارش هایی مبنی بر افزایش حملات سامی ستیزی از سال 2000 منتشر کرده بودند. آنها برای نمونه اشاره کرده اند که فقط در سال 2001 در فرانسه یک هزار و سیصد حمله سامی ستیزی در فرانسه رخ داده است. که با این وصف با اظهارات سولانا سازگار نیست.

ج ـ اختلاف میان آلمان و اتریش:

برخی از مقامات آلمانی شرکت کننده درکنفرانس وین از تلاش های ضعیف اتریش برای برگزاری این کنفرانس انتقاد کردند. کلادیا روت (Claudia Roth)عضو کمیسیون حقوق بشر آلمان از اتریش به دلیل مهم جلوه ندادن این کنفرانس انتقاد کرد. وی که عضو حزب سبز بوند ستاگ (مجلس آلمان) است، وین را به دلیل عدم توجه مناسب آن به تاریخ سامی ستیزی این کشور و عدم انجام اقدامات لازم در جهت تبلیغات بیشتر کنفرانس مذکور مورد انتقاد قرار داد.

نمایندگان شرکت کننده از آمریکا در مورد اعتراض روت اختلاف نظر داشتند. مالکوم هوئن لین (Malcom Hoen Lei) ، معاون اجرایی کنفرانس رؤسای سازمان های بزرگ یهودی آمریکا و چند تن از اعضای هیئت آمریکایی با این مسئله موافق بودند که تبلیغات این کنفرانس از سوی اتریش ناکافی بوده است. لین گفت من احساس می کنم که کنفرانس مذکور توجه لازم را به خود جلب نکرد.

وی افزود که بنیتا فررو والدنر (Benta Ferrero Waldner)وزیر خارجه اتریش در این کنفرانس شرکت نکرد. مقامات اتریشی گفتند که وزیر خارجه به اجلاس اتحادیه اروپا در یونان رفته است. آبراهام فاکسمن مدیر انجمن ضدافترا این مسئله را حاشیه ای دانست و گفت اتفاق نظر اعضای حاضر برای برگزاری یک کنفرانس دیگر در سال آینده مهمتر است.

یکی از نکات قابل توجه در کنفرانس وین، تلاش برای جا انداختن شکل جدیدی از سامی ستیزی بود. به ادعای شرکت کنندگان در این کنفرانس، "در حالی که سامی ستیزی جدید از نگرش سنتی ضدیهودی بهره گرفته، تنفر را به سمت اسرائیل به عنوان مظهر مردم یهود داده است." سخنرانان گفتند که شیطان قلمداد کردن اسرائیل در رسانه ها و عرصه های سیاسی و نیز اشاعه سامی ستیزی دراینترنت، موجب شده تا انتقاد از اقدامات اسرائیل مشروعیت یابد.

"ایروین کاتلر" (Iruin Cotler) ، یکی از اعضای جامعه یهودیان کانادا در این کنفرانس گفت: "سامی ستیزی سنتی حق یهودیان برای زندگی در دیاسپورا را رد می کند، سامی ستیزی جدید، حق اسرائیل و یهودیان برای زندگی در کنار سایر ملیت ها را رد می کند. بخشی از این سامی ستیزی همان سامی ستیزی ایدئولوژیکی می باشد که خود را تحت لوای مخالف با نژادپرستی مخفی می کند، بدین شکل، اسرائیل به یک نژادپرست تبدیل می شود و صهیونیسم با نژادپرستی برابر می شود و اسرائیل به عنوان دشمن نیکی ها و مظهر شیطان تجلی می کند و بدین ترتیب، نابودی اسرائیل به یک دستور اخلاقی تبدیل می شود."

یکی از نتایج کنفرانس وین، توجیه ضرورت تشکیل چنین کنفرانس هایی در آینده بود. در همین راستا "یوهانس رائو"، (Johannes Rau) رئیس جمهور آلمان در سفر به تل آویو و در ملاقات با "موشه کتساف" رئیس جمهور رژیم صهیونیستی گفت: "یوشکا فیشر" وزیر امور خارجه به من گزارش داده که کنفرانس سامی ستیزی سال آینده در آلمان برگزار می شود. وی با تأیید این اقدام گفت که ضروری است تا علیه سامی ستیزی اقدام شود. رائو گفت آلمان اقدامات زیادی برای پاک کردن چهره خود از سامی ستیزی و آنتی اسرائیلیسم انجام داده است.

کالین پاول وزیر امور خارجه آمریکا، پس از بازگشت هیئت آمریکایی ها با آنها ملاقات کرده و بر برگزاری کنفرانس سال آینده تأکید کرد.

مآخذ:

1. بولتن رویداد و گزارش صهیونیسم، مؤسسه تحقیقات و پژوهش های سیاسی ـ علمی ندا، شماره

11، 9/4/1382 و شماره 12، 24/4/1382.

1. www.Jpost.come.2003/6/22. 2003/6/27.
2. www.Jat.org.2003/6/19. 2003/6/20. 2003/6/22. 2003/6/23.