کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا
محتویات
مقدمه:
یکی از سازمانهای یهودی که با تمامی توان از رژیم صهیونیستی حمایت به عمل می آورد، کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا (American Jewish Joint Distribution Committee) نام دارد. این سازمان از مهمترین سازمانهایی است که کارویژه های مذکور را برای این رژیم ایفا می نماید. این سازمان درواقع از قدیمی ترین سازمانهایی است که این نقش را پذیرفته و به نوعی خود را در حمایت از یهودیان و رژیم صهیونیستی پیشگام می داند. شناسایی این سنخ سازمانها و آشنایی با فعالیتهای آنها بی شک در پیش بینی فعل و انفعالات کشورهای مورد حمایتشان تأثیر بسزایی خواهد داشت و محققان را در تحلیل رویدادهای این کشورها بسیار یاری خواهد کرد.
کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا در اصل مؤسسه خیریه ای مربوط به یهودیان آمریکا بود که در صدد برآمد نیازهای یهودیان در اقصی نقاط جهان را تأمین کند. به ویژه در موقعیتهایی که یهودیان بیشتر در معرض آسیب قرار دارند و زندگی پرمخاطره ای را دنبال می کنند، این کمیته یاری آنها را وظیفه خود می شمارد.
در مجموع، تلاشهای این سازمان بر امداد و کمک رسانی به یهودیانی که در معرض خطرهای حتمی یا قریب الوقوع قرار دارند، متمرکز شده است. این مساعدتها که دامنه گسترده ای دارند، شامل کمک به گرسنگان، آسیب دیدگان از بلایای طبیعی، کمک به تجدید و بازسازی فرهنگی و مساعدتهای مالی به اشخاصی که بنابر دلایلی تبعید شده یا مهاجرت کرده اند و... است. سازمان مذکور وجود خود را تضمینی برای ادامه حیات یهودیان می داند. این کمیته در صدد است به جوامع یهودی کمک کند تا میراث گذشته خود را بازیابی و بازسازی کنند تا پس از آن یهودیان بتوانند در کنار هم زندگی کنند.
کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا از هزاران یهودی در 85 کشور جهان حمایت به عمل می آورد. این کمیته به عنوان نیروی برون مرزی جامعه یهودیان آمریکا فعالیت می کند و شعاری دارد که مطابق با اهداف و عملکردش تنظیم شده است. براساس این شعار، "همه یهودیان نسبت به یکدیگر مسئولند".
کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا سه اصل عملیاتی مختص به خود دارد که عبارتند از:
الف) این گروه خود را سازمانی غیرمتعصب و در عین حال غیرسیاسی می داند.
ب) این سازمان به دنبال ایجاد جوامع و سازمانهای محلی است. این عمل از طریق برنامه های طراحی شده و تربیت رهبران محلی برای اجرای برنامه های موردنظر انجام می شود. در طول شکل گیری پروژه مذکور، سازمان مسئولیت اداره و ارزیابی میزان تأثیرگذاری پروژه را برعهده دارد.
ج) این سازمان به دنبال اتحاد با شرکای استراتژیکش است. کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا خود را برای انجام برنامه هایش متعهد می داند.
د) این کمیته تا حد امکان سعی می کند به دولت اسرائیل نیز یاری رساند. در این راستا کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا تلاش می کند نیازهای اجتماعی موجود در جامعه اسرائیل را مرتفع سازد.
رئیس کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا،میلتون آ. ولف (Milton A. Wolf) از اعضای هیأت رئیسه فدراسیون کلیولند (Cleveland Federation) است. وی به عنوان متولی دو سازمان مشغول کار است. مدیر اجرایی این سازمان مشغول کار است. مدیر اجرایی این سازمان نیز استیو شواگر (Steve Schwager) است.
الف ـ تاریخچه فعالیت:
این کمیته (American Jewish Joint Distribution Committee) با حروف اختصاری "JDC"و گاه فقط با کلمه "جوینت" به آن اشاره می شود. این مؤسسه آمریکایی در سال 1914 با نام "کمیته آمریکایی توزیع مشترک اموال برای امداد قربانیان یهودی جنگ"، به ریاست "فلیکس واربورگ" تأسیس شد و میان یهودیان اروپا به "کمیته مشترک" معروف گشت.
در آن سال هنری مورگنتا (Henry Morgenthau) که در آن مقطع سفیر آمریکا در امپراتوری عثمانی بود، طی تلگرافی از لوئیس مارشال (Louis Marshall)و جاکوب (یعقوب) اچ شیف (Jacob H. Schiff) درخواست کرد که مبلغ 50 هزار دلار را برای یهودیان فلسطین که در قحطی و گرسنگی به سر می برند، اختصاص دهند. پس از مدتی این وام آماده شد و در پی آن کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا برای تخصیص این مبلغ و توزیع آن در میان یهودیان نیازمند که بر اثر قحطی و جنگ مشکلات فراوانی داشتند، تشکیل شد.
در آن مقطع، این سازمان تصمیم داشت که از یهودیان فلسطین که طی جنگ جهانی اول با مشکلاتی مواجه شده بودند، حمایت به عمل آورده و به آنها یاری رساند.
کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا از مهمترین و در عین حال تأثیرگذارترین سازمانهای یهودی موجود در آمریکاست. فعالیتهای این سازمان بسیار وسیع و گسترده بوده و گستره ای جهانی دارد.
این سازمان مدعی است که پس از پایان جنگجهانی اول در سال 1918 کماکان مصائب و مشکلات یهودیان در اروپا ادامه یافت. به زعم این سازمان، انقلاب روسیه و تجزیه امپراتوری اتریش - مجار در رابطه با این مسئله بسیار مؤثر بود و باعث ایجاد موج جدید تفکرات آنتی سمیتیک در اروپا شد. اوج این واکنشهای آنتی سمیتیک در روسیه و لهستان بود. کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا به جوامع یهودی در روسیه و لهستان امکانات و تسهیلات رفاهی ارائه می کرد.
در این کار سه سازمان آمریکایی یهودی (کنیسه آمریکایی یهودی امداد، کمیته مرکزی امداد، کمیته مردمی امداد) شرکت داشتند. هدف از تأسیس این نهاد، هماهنگی و تنظیم عملیات جمع آوری کمک و امداد به یهودیان خارج [از آمریکا] بود؛ به ویژه یهودیان اروپا که در آن زمان شبح جنگ، زندگی صدها هزار یهودی و غیریهودی را تهدید می کرد.
شاخص ترین پایه گذاران این نهاد یهودیان ثروتمند آمریکایی آلمانی تبار بودند؛ مثل خانواده های واربورگ و لمان و روزانولد و دیگران که از سرازیر شدن موج جدید یهودیان اروپای شرقی به ایالات متحده نگران بودند.
کمیته مشترک به عنوان مؤسه خیریه ای که به هیچ جناح سیاسی و یا ایدئولوژی وابستگی نداشت معروف شده بود. این کمیته خود را به این اصل متعهد می دانست که باید به یهودیان کمک کرد، در کشوری که متولد شده اند، زندگی کنند و به فلسطین مهاجرت نکنند.
بنابراین، وظیفه اصلی این سازمان ارائه کمک و خدمات پزشکی و بهداشتی و اجتماعی و اقتصادی به یهودیان و نیز بازپروری آنان بود؛ یعنی کاری که به آنان امکان می داد در کشورهای اصلی خود بمانند. همچنین حمایت این نهاد از مهاجرت یهودیان به فلسطین و اقامتشان در آن جا (وطن گزینی) در درجه اول با این هدف بود که بخشی از جریان مهاجرت قریب الوقوع یهودیان اروپا را به سوی فلسطین منحرف کنند.
این سازمان در جریان جنگ جهانی اول در عملیات امدادرسانی در لهستان و آلمان شرکت کرد و در حدود پانزده میلیون دلار هم به یهودیان فلسطین کمک نقدی کرد. همچنین در سال 1915 یک کشتی مواد غذایی برای آنان فرستاد. پس از جنگ هم اقداماتی در جهت مقابله با قحطی و گرسنگی که بخش وسیعی از اروپای شرقی را فرا گرفته بود، کرد و به یهودیان روسیه و لهستان و مجارستان و رومانی کمک نمود و چند مؤسسه بهداشتی و گروه هایی نیز برای سرپرستی کودکان این کشورها ایجاد نمود؛ به ویژه در لهستان که در سال 1923 یک سازمان بهداشتی به نام "توز Toz" (جمعیت نظارت بر بهداشت یهودیان لهستان) و در سال 1926 یک سازمان برای سرپرستی اطفال به نام "کانتوس Contos" تأسیس کرد و نیز برای بازگشایی و سرپرستی مدارس و مؤسسات دینی و آموزشی که در جریان جنگ ویران شده بود، اقداماتی کرد.
اما بیشتر فعالیت های این نهاد در زمینه بازپروری اقتصادی یهودیان اروپای شرقی و تبدیل آنان به بخش مولد متمرکز شده بود که این کار هم از طریق شبکه ای از سازمان های وام دهی و اعتبار و تعاونی و برپایی مدارس فنی و تجاری و اسکان مجدد یهودیان در زمین های کشاورزی انجام می شد.
با آغاز سال 1939، شمار سازمان های وام دهی به 915 سازمان رسیده بود و گردش مالی سالانه این سازمان ها به حدود چهار میلیون دلار می رسید و تقریباً یک میلیون یهودی لهستانی از نظر اقتصادی به این سازمان ها متکی بودند. در سال 1924، سازمان با همکاری جمعیت یهودی مهاجرت و اسکان (ایکا)، "مؤسسه مشترک آمریکایی بازسازی" را با سرمایه پنج میلیون دلار تأسیس کرد تا مسئول و ناظر بر سازمان های تعاونی اعتبار باشد. شمار این سازمان ها تا سال 1939 به حدود 687 سازمان رسید که در لهستان و رومانی و لیتوانی و لتونی پراکنده بودند و تا آن سال 581 میلیون دلار به یهودیان وام داده بودند.
همچنین این سازمان در عملیات اسکان مجددیهودیان در زمین های کشاورزی شرکت داشت و در سال 1924 سازمان اگروجوینت را برای نظارت بر این عملیات در اتحاد شوروی تأسیس کرد.
کمیته مشترک توزیع بعضی از سازمان های یهودی دیگر را نیز زیر پوشش کمک های خود گرفت؛ مثل سازمان جهانی "ارت" که در زمینه بازپروری فنی و حرفه ای کار می کرد و نیز سازمان "ازه Oze" که در زمینه نظارت بر بهداشت در خارج از لهستان فعالیت داشت.
در فلسطین، سازمان دست به فعالیت ها مهمی در زمینه بهداشتی به ویژه در مبارزه با مالاریا زد و در این زمینه از نزدیک با سازمان صهیونیسم آمریکا و سازمان هاسادا همکاری کرد. در سال 1926، سازمان مبلغ 8/1 میلیون دلار به مؤسسه اقتصادی فلسطین کمک کرد.
این مؤسسه به تازگی برای تقویت سرمایه گذاری و بهره برداری اقتصادی در فلسطین و توسعه زیرساخت اقتصادی تجمع مهاجرتی یهودیان در آن جا تأسیس شده بود. در سال 1931، سازمان نام فعلی خود را برگزید. در سال 1939، همراه با ندای واحد فلسطین، سازمان ندای واحدی یهودی را پایه گذاری کرد تا عملیات جمع آوری کمک ها را یکپارچه و هماهنگ سازد.
با به قدرت رسیدن نازی ها در آلمان و سپس شروع جنگ جهانی دوم، سازمان در عملیات امدادرسانی و مهاجرت دادن و بازپروری یهودیان آلمانی و غیرآلمانی شرکت جست و در این زمینه با سازمان هسیم همکاری کرد.
صهیونیستها این کمیته را ابزاری در دست گروههای غیرصهیونیستی، همچون کمیته یهودیان آمریکا می دانستند. و به علت وجود چنین طرز تفکری، بین این کمیته و سازمان تقاضای (اسرائیلیان) متحد برخوردهای شدیدی در سالهای قبل از 1948 به وجود آمد. رئیس سازمان (اسرائیلیان) متحد، حاخام آبا سیلور در 1941 شدیدا یهودیان آمریکایی بشردوست را مورد حمله قرار داده و مدعی می شودکه "تمام کمکهای یهودیان آمریکا صرف یهودیان اروپای شرقی و مرکزی می گردد. درحالی که صدقه ای جزئی از این بابت به یهودیان فلسطین تعلق می گیرد."
او پروژه های کمیته مشترک را برای اسکان دادن یهودیان در منطقه بی بی ژان شوروی و سانتودومینگو، کوششهایی برای خفه نمودن جنبشهای صهیونیستی دانسته و بدین سبب نیز کمیته را شدیدا مورد حمله قرار می دهد.
علی رغم این تضادها، سازمان تقاضای فلسطینیان (اسرائیلیان) متحد و کمیته توزیع مشترک هر دو از سال 1941 به بعد در فعالیت مرکز سازمان تقاضای یهودیان متحد برای جمع آوری اعانات همکاری کرده و سعی می نمودند تا آنجا که مقدور است از تضادها و اختلاف نظرها پرهیز نمایند. البته علت این همکاری از دیدگاههای هر دو سازمان تفاوت داشت.
وقایع اروپا و فشار جوامع یهودی، موجب می شد تا بشردوستان یهودی دست از مواضع ضدصهیونیستی خود بردارند و در طرف مقابل، صهیونیستها هم به این حقیقت پی برده بودند که بدون کمک سایر مؤسات یهودی جمع آوری کمکها و اعانات کافی برای یهودیان فلسطینی امکان پذیر نمی باشد. در سال 1941 کمیته توزیع مشترک 63 درصد از مبالغ تخصیص داده شده سازمان تقاضای یهودیان را دریافت نمود و 37 درصد آن هم به سازمان تقاضای فلسطینیان پرداخت گردید. ولی با تأسیس اسرائیل این نسبت به صورت معکوس عمل گردید. به عبارت دیگر در سال 1941 سازمان اخیر سهم 37 درصدش به 50 درصد افزایش یافت و در مجموع با سایر کمکهایی که دریافت نمود درآمدش 8 میلیون دلار بیشتر از بودجه بین المللی کمیت توزیع مشترک گردید.
پس از جنگ، سازمان 250 هزار آواره یهودی را زیر پوشش امدادرسانی گرفت و نیز در انتقال بسیاری از آنان به فلسطین همکاری کرد.
پس از برپایی دولت صهیونیستی، سازمان بهراه اندازی و تأمین بودجه مؤسسه مالبن برای سالخوردگان در اسرائیل پرداخت و نیز از مؤسسات آموزشی یهودی در داخل و خارج اسرائیل پشتیبانی مالی کرد. همچنین برنامه های آموزش فنی و حرفه ای و بهداشتی برای گروه های یهودی در کشورهای شمال آفریقا و ایران به اجرا درآورد و به مهاجران یهودی که از شمال آفریقا به فرانسه آمده بودند، کمک هایی ارائه کرد.
با تغییر موضعی که کمیته بعدها نسبت به اسرائیل داد و شروع به اجرأ برنامه هایی مخصوص اسرائیل نمود، مبلغ دریافتی اش از 2 میلیون دلار در سال 1946 به 24 میلیون دلار در سال 1949 افزایش یافت.
پس از سال 1957، کمیته فعالیت های خود را در اتحاد شوروی و دولت های اروپای شرقی از سر گرفت، اما این فعالیت ها پس از جنگ 1967، در کشورهای بلوک شرق به جز رومانی متوقف شد.
سازمان با توجه به اهداف خود برای آن دسته از جوامع یهودی که در رنج و محنت زندگی می کنند، اقدام به ارائه یاری و کمک می نماید. از این رو، کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا برای 250 هزار یهودی سالخورده و فقیر که ادعا می شود بازمانده هولوکاست بودند، پس از پایان جنگ جهانی دوم امکاناتی نظیر غذا، لباس و دارو فراهم می کرد.
در حدود سال 1990 کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا اقدام به حمایت و تقویت 15 هزار یهودی ساکن کشور اتیوپی کرد که شرایط مساعدی نسبت به سایر یهودیان نداشتند.
این کمکها اغلب به شکل ارسال داروهای ضروری برای یهودیان ساکن این کشور بود.
کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا برای یهودیان هر منطقه برنامه های خاص آن منطقه را تدارک می بیند. به عنوان مثال در منطقه آسیا و شمال آفریقا، اعضای این کمیته معتقدند که یهودیان در این مناطق از تاریخی قدیمی و در عین حال غنی برخوردارند. در حال حاضر جمعیت یهودیان درمناطق مذکور بسیار کم است و اغلب به صورت اقلیتی در میان مسلمانان یا هندوها زندگی می کنند.
از زمان جنگی جهانی دوم، این کمیته به یهودیانی که در آسیا و شمال آفریقا زندگی می کردند برای ارتقاء امنیت و رفاه آنها کمک می کرد. این سنخ مساعدتها بیشتر به سالخوردگان یا نوجوانان ارائه می شد. در سالهای اخیر برنامه های سازمان بیشتر در راستای بهبود و ارتقای تناسب جمعیت یهودیان در این کشورهاست. آنها از برنامه های علمی، مذهبی و همچنین برنامه های تفریحی در این مناطق حمایت می کنند. این کمیته از برنامه هایی که در راستای حمایت از یهودیان باشد کاملاً حمایت به عمل می آورد.
کمیته توزیع مشترک آمریکای شمالی درواقع خود را در رابطه با کمک رسانی و مساعدت به یهودیان آسیا و شمال آفریقا نسبت به دیگر سازمانهای یهودی پیشگام می داند.
این کمیته در سراسر قاره آمریکا نیز فعالیت می کند و این فعالیتها بسیار وسیع و گسترده اند. از مهمترین فعالیتهای این کمیته در قاره آمریکا تأسیس مؤسسه آموزشی لیتید (Leatid) است. مؤسسه مذکور وظیفه تربیت رهبرانی حرفه ای برای یهودیان را برعهده دارد. از دیگر فعالیتهای این کمیته در قاره آمریکا، حمایت از بانک اطلاعاتی آمریکای لاتین و حمایت از ایجاد و تأسیس سازمانهای یهودی دیگر در این قاره است.
کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا در اروپای شرقی نیز فعالیتهای قابل توجهی داشته است. این سازمان ادعا می کند، شروع فعالیت آن در این منطقه همزمان با واقعه هولوکاست بوده است. این کمیته ادعا کرده که همواره در اروپای شرقی که بیشتر طعم فاجعه هولوکاست را چشیده، دو وجه را برای کمک به این بازماندگان هولوکاست مدنظر داشته؛ یکی فراهم کردن امکانات و وسایل رفاهی لازم برای قربانیان این واقعه و دیگری تلاش برای بازگرداندن اموال و داراییهای یهودیانی که در رابطه با این حادثهاموال خود را از دست داده اند.
کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا علاوه بر موارد ذکر شده، در حوادث و سوانح طبیعی نیز به دیگر کشورها یاری می رساند. سازمان مذکور در رابطه با سونامی به کشورهای آسیایی کمک کرده است. در همین رابطه، مایکل اشنایدر (Michael Schneider) معاون رئیس اجرایی کمیته توزیع گفت هدف ما از کمک به آسیب دیدگان سونامی در اندونزی، در وهله اول کاهش مصائب صدمه دیدگان و در وهله دوم ایجاد یک پل بین مسلمانان و یهودیان بوده است. به گفته وی این کمیته دو میلیون دلار به آسیب دیدگان سونامی در اندونزی کمک کرده است. همچنین این کمیته به کشورهای ترکیه، هند، سودان، السالوادور، کوزوو، اتیوپی و در رابطه با بلایای طبیعی که این کشورها با آنها دست به گریبان بودند، یاری رسانده است.
اما مقدار قابل توجهی از مساعدتهای این سازمان به اسرائیل بوده است. در این راستا کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا بر این باور است که در سال 2000 اسرائیل با بحرانهای روزافزونی مواجه شد.
این سازمان کودکان، نوجوانان، سالمندان، معلولان و مهاجران را به هنگام وجود بحران در فلسطین آسیب پذیرترین قشرها می داند و از این رو تلاش کرده که با طراحی برنامه های اضطراری درازمدت، به این بحرانها که جامعه اسرائیل را در خطر قرار داده بود، پاسخ دهد. یکی از این برنامه ها، برنامه ای بود تحت عنوان "کودکانمان را ایمن نگه داریم" (Keeping Our Children Safe) که سعی می کرد تعداد زیادی از کودکان اسرائیل را مورد حمایت خود قرار دهد.
علاوه بر این، بحرانهای موجود سبب رکود اقتصاد اسرائیل شده بود که این رکود به تقلیل سرمایه گذاری در این کشور، به سبب ناامنی و وجود دیگر مخاطرات بازمی گشت. از این رو کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا در راستای حل این معضلدولت اسرائیل سعی می کرد که با به اجرا درآوردن برخی برنامه های مهم و حیاتی سرمایه از دست رفته را به اسرائیل تزریق کند. این کمیته در راستای کمک و یاری به یهودیان و قشرهای آسیب پذیر در اسرائیل برنامه و کارهای وسیعی را دنبال می کند. در این راستا یکی از مهمترین موارد برنامه ریزی حول محور زنان است.
از یک منظر دیگر نیز عملکرد کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا در اسرائیل منحصر به فرد است؛ چراکه این سازمان تنها سازمانی است که خود به عنوان مؤسس سازمانهای دیگر محسوب می شود. آنها به کمک این سازمانها و جوامعی که ایجاد می کنند، درصددند که خدمات اجتماعی بیشتری به شهروندان اسرائیل ارائه کنند.
از دیگر فعالیتهای این سازمان، ارتباط نزدیک با سازمانهای دیگر است که حتی گاهی این نزدیکی روابط تا حد شراکت نیز می رسد. به عنوان مثال، کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا رابطه بسیار نزدیکی با بنیاد دیوید و اینز مایرز دارد. بنیاد مذکور یکی از مهمترین شرکای کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا در رابطه با مساعدت به دولت اسرائیل تلقی می شود و بسیاری از اهداف کمیته را در راستای حمایت از یهودیان دنبال می کند. علاوه بر این، بنیاد مذکور، نقش حائز اهمیتی را در فعالیتهای بین المللی کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا ایفا می کند.
ب ـ اهداف:
سازمانی با حیطه عملکرد کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا، اهداف و برنامه های حائز اهمیتی را دنبال می کند.
هدف اصلی کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا تأمین نیازهای یهودیان در اقصی نقاط جهان، (به ویژه در موقعیتها یا در کشورهایی که منافع یهودیان مورد تهدید واقع می شود و یهودیان در این کشورها زندگی پرمخاطره ای را دنبال می کنند) است.در این شرایط سازمان مذکور تلاش می کند که به هر نحو ممکن به یاری این یهودیان بشتابد.
ج ـ وظایف و برنامه ها:
کمیته مشترک با این شعار که "باید به یهودیان نیازمند کمک کرد تا همچون یهودیان زندگی کنند" فعالیتهای خود را آغاز نمود. هدف کمیته به نحوی که شرح داده شده عبارتست از: "سازمان دهی و اداره امور مالی برنامه های نجات، درمان و نوتوانی یهودیان نیازمند در کشورهای ماوراءبحار".
براساس این هدف، وظایف اصلی آن عبارتند از: اداره امور برنامه های بهداشتی، رفاهی، نوتوانی و آموزشی و همچنین کمک به مؤسات فرهنگی و مذهبی یهودیان.
کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا به کودکان، سالخوردگان، مهاجران و معلولان و در کل قشرهای آسیب پذیر جامعه یهودیان و اسرائیل خدمات متعددی را ارائه می کند. همچنین در مواقع بحران مانند بلایای طبیعی، جنگ، قحطی، خشکسالی و... این سازمان بدون در نظر گرفتن گرایشهای فرقه ای و قومی، به غیریهودیان نیز یاری می رساند. این کار به منظور جلب حمایت سیاسی کشور متبوع صدمه دیدگان انجام می شود.
طبق آماری که داده شده 000,300 یهودی در 30 کشور خارج از قاره آمریکا از این برنامه ها منتفع می شوند. مناطق مهم عملیاتی این کمیته عبارتند از: اسرائیل، آفریقای شمالی و اروپا. در بودجه سال 1982 کمیته، بیشترین سهم یعنی حدود سی و دو درصد کل بودجه به برنامه های مخصوص اسرائیل تعلق داشت و بقیه آن نیز برحسب تقسیمات جغرافیایی به شرح زیر توزیع گردید: 21 درصد برای کمک به مهاجرین شوروی و اروپای شرقی، 19 درصد خاص اروپای شرقی، 14 درصد برای کشورهای مسلمان، 19 درصد برای اروپای غربی، 8/1 درصد برای آفریقا و آسیا و بالاخره 9/2 درصد برای آمریکای لاتین.
در حدود یک سوم بودجه عملیاتی سال 1982 به کمک در امور رفاهی و بیشتر از یک پنجم به آموزش یهودیان اختصاص داده شد. این دو مبلغ بزرگترین رقمهای هزینه در بودجه و بقیه نیز با توجه به میزان مبلغ تخصیص داده شده به ترتیب عبارت بودند از: خدمات مورد نیاز افراد مسن، خدمات بهداشتی، برنامه مدیریت، توسعه و تکامل اجتماعی، آموزش عالی و توسعه نیروهای انسانی و هزینه های متفرقه.
کمیته مشترک در سال 1982، مبلغ 3/11 میلیون دلار برای اجرأ یکصد برنامه شامل برنامه هایی برای افراد مسن، بیمار، بیماران روانی و معلولین در اسرائیل تخصیص داد. علاوه بر این مبلغ 630 مرکز آموزش در جوامع محلی یهودیان، و 170 مدرسه مذهبی، و به برنامه های آموزش حرفه ای و نوتوانی از طریق آموزشی کمک نمود. طبق آمار منتشره، این کمیته در فاصله سالهای 1914 تا 1982 جمعا 4/1 میلیارد دلار خرج نموده که مبلغ 278 میلیون دلار آن یعنی رقمی در حدود 20 درصد مبلغ کل صرف اسرائیل گردیده است.
از سوی دیگر، این کمیته در صدد است که به جوامع و سازمانهای یهودی کمک کند تا میراث گذشته خود را بازیابی و بازسازی کنند و پس از آن تمامی یهودیان بتوانند در کنار هم زندگی کنند. در کل ارتقای زندگی یهودیان یکی از مهمترین اهداف آنهاست.
د ـ چگونگی جریان کمکهای مالی:
کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا درآمدی را که صرف کمک به آوارگان و آسیب دیدگان ناشی از بلایای طبیعی می کند، از طریق اعانه و هدایای مردمی به دست می آورد.
بخش عمده بودجه کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا از طریق کمکها و اعانه های مردم تأمین می شود. در این راستا، آنها از طرحی موسوم به برنامه بخشش (Planned Giving)استفاده می کنند.سازمان مذکور در ظاهر، این طرح را بهترین راه برای کسانی می داند که اهداف بشردوستانه دارند و می خواهند به نوعی به همنوعانشان یاری رسانند. حتی این سازمان از افراد مختلف می خواهد که طی وصیت نامه ای، اموال و داراییهای خود را به کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا اهدا کنند. چراکه این امر می تواند اهداف بشردوستانه آنها را تضمین کند.
همچنین این سازمان خود برای کسب درآمد، برنامه ریزیهایی را انجام می دهد و تلاش می کند تا از طریق این برنامه ریزیها بتواند درآمد کسب کند. قسمتی از درآمدهای این کمیته نیز از طریق اعانه های سالانه تأمین می شود.
چون کمیته در جمع آوری کمکهای مالی رأسا نقش ندارد، از بابت درآمدهایش متکی به سازمان تقاضای یهودیان متحد است که معمولاً بین 70 تا 90 درصد بودجه سالیانه کمیته را تأمین می کند. مبلغ دریافتی کمیته حدود 10 تا 12 درصد کل بودجه سازمان تقاضای یهودیان متحد است و این خود نشان می دهد که پس از سازمان تقاضای اسرائیلیان متحد، کمیته بزرگترین دریافت کننده کمک از سازمان تقاضای یهودیان است. علاوه بر درآمد فوق الذکر کمیته در رابطه با برنامه هایی که برای یهودیان مهاجر شوروی اجرا می کند همه ساله از دولت آمریکا کمک دریافت می نماید، ضمنا از کمکهای جنسی وزارت کشاورزی آمریکا نیز برخوردار است.
جمع درآمدهای کمیته در سال 1984 حدود 52 ملیون دلار بود که 13 ملیون دلار آن کمک دولت آمریکا و 36 ملیون دلار کمک سازمان تقاضای یهودیان، و بقیه را هم کمکهای خصوصی تشکیل می داد. در مقابل پرداختیهای کمیته برای سال 1982، 40 ملیون دلار گردید، که 8/37 ملیون دلار آن توسط سازمان تقاضای یهودیان، 1/1 ملیون دلار توسط دولت آمریکا و 8/1 ملیون دلار نیز از محل اعانات مخصوص تأمین گردید. کمیته علاوه بر دریافتیهای فوق، همه ساله از جوامع یهودی کشورهای کانادا، آمریکای لاتین، آفریقای جنوبی و چند کشور دیگرجهان کمکهای نسبتا کوچکتری دریافت می نماید.
با همه این اوصاف، کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا درآمد اصلی خود را از طریق بنیاد دیوید و اینز مایرز (David and Inez Myers Foundation) به دست می آورد و این درآمد است که می تواند در درازمدت آینده این کمیته را تضمین کند.
ه ـ مواضع و دیدگاهها:
کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا مانند هر سازمان و تشکیلات هدفمندی مواضع و دیدگاههای مختص خویش را دارد. این مواضع با توجه به اهمیت فوق العاده سازمان مذکور اهمیت بیشتری نیز می یابد.
1 ـ اسرائیل:
یکی از اهداف این سازمان حمایت و یاری رژیم صهیونیستی است. این سازمان علاوه بر ارائه خدمات اجتماعی به دولت اسرائیل حتی در مواقع بحران تلاش می کند که با ارائه طرحهای اقتصادی از رکود اقتصاد این رژیم جلوگیری کند.
کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا به واسطه خدماتی که مدتها به یهودیان ارائه داده است، خود را در تشکیل دولت اسرائیل سهیم می داند.
این کمیته در هیچ مقطعی دست از حمایت رژیم صهیونیستی برنداشته و همواره یکی از حامیان این رژیم محسوب می شود.
2 ـ هولوکاست:
این سازمان شدیدا به مسئله هولوکاست معتقد و بر این باور است که تعداد زیادی از یهودیان طی جنگ جهانی دوم در اردوگاههای نازیها کشته شده اند. از این رو کمیته توزیع مشترک یهودیان آمریکا همواره سعی کرده است که به بازماندگان این حادثه کمک کند و در این تلاشها دو مسئله را همواره مدنظر داشته که یکی فراهم کردم امکانات و وسایل رفاهی لازم برای بازماندگان قربانیان این واقعه است و دیگری تلاشبرای بازگرداندن اموال و داراییهای یهودیانی که در رابطه با این حادثه اموال خود را از دست داده اند.
مآخذ:
- اوبرین، لی: سازمانهای یهودیان آمریکا و اسرائیل، ع. ناصری، مؤسه تحقیقاتی و انتشاراتی نور، 1369
- المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد ششم، چاپ اول، پاییز 1382.
- بولتن رویداد و گزارش صهیونیسم، شماره 107، 25/11/1384.
- www.Jta.org.
