سازمان ملل، کنفرانس مبارزه با سامی ستیزی

چند ماه پس از موفقیت سازمانهای یهودی در برگزاری کنفرانس مبارزه با آنتی سمیتیسم در برلین و متعاقب آن صدور بیانیه ای که در آن ضمن محکوم نمودن اشکال آنتی سمیتیسم، مکانیسم اجرایی لازم برای جلوگیری از اشاعه آن در نظر گرفته شده است. "اولین سمینار سازمانهای غیردولتی دربارهسامی ستیزی با عنوان "رویارویی با آنتی سمیتیسم: تعلیم برای تساهل و فهم متقابل" در 21 ژوئن سال 2004 برگزار گردید.

این کنفرانس که به دنبال تلاشهای دپارتمان ارتباطات و اطلاع رسانی عمومی سازمان ملل (Communicotions and public information) برگزار گردید؛ به این دلیل حائز اهمیت بود که به تعبیر مقامات یهودی تا "این مقطع سازمان ملل به عنوان متصدی اشاعه آنتی سمیتیسم و عدم تساهل در قبال یهودیان و دولت آنان "شناخته می شد.

بهانه اصلی سازمانهای ملل، برگزاری کنفرانس مبارزه با نژادپرستی دوربان در ماه اکتبر سال 2000 بود که در آن رژیم صهیونیستی به نژادپرستی متهم شد. این اجلاس که از سوی سازمانهای یهودی به عنوان کنفرانس ضد اسرائیلی، ضد یهودی و ضد آمریکایی شناخته شد، زمینه ساز فعالیتهای یهودیان در سوق دادن این سازمان به آنتی سمیتیسم بود.

کنفرانس مبارزه با سامی ستیزی که با حضور 46 سازمان به اصطلاح غیردولتی یهودی از اقصی نقاط جهان برگزار گردید؛ درواقع حاصل برنامه ریزیها و لابی گریهای گسترده محافل صهیونیستی است که پس از اعمال فشار هرچه بیشتر بر سازمان ملل و نهادهای موازی با آن همچون سازمان همکاری و امنیت اروپا آغاز شد و در نهایت پس از موفقیت در کسب بیانیه برلین به عنوان مانیفست راهکارهای مبارزه با آنتی سمیتیسم تلاش برای اعطای وجه بین المللی به آن آغاز شد.

نشریه فوروارد در تحلیل خود از برگزاری این کنفرانس، آن را آغاز سفر دریایی ذکر کرد که در آن سازمان ملل نقشه و مسیر چگونگی رویارویی بین المللی با یهودیان و اسرائیل را می آموزد و یا به تعبیر میکل نماینده دائم رژیم صهیونیستی در سازمان ملل تریبونی برای اسرائیل ایجاد شد تا از طریق آن ازکشورهای عضو سازمان ملل خواسته شود به اقدام عملی مبادرت ورزند. از سوی سازمانهای یهودی همچون سایمون ویزنتال، انجمن ضد افترا، کمیته یهودیان آمریکا و دیگر سازمانهای یهودی بیانیه هایی صادر شد و در آنها ضمن تشکر از اظهارات دبیرکل به دستاوردهای مثبت این کنفرانس اشاره شد.

الف ـ زمینه های برگزاری کنفرانس:

پس از ناکامی سازمانهای یهودی در کنفرانس سازمانهای غیر دولتی در دوربان آفریقای جنوبی، تلاش این سازمانها در راستای برگزاری سمینارهایی از سوی سازمان ملل که در آن به موضوع آنتی سمیتیسم پرداخته شود در نهایت در سال 2003 نتیجه داد. در این کنفرانس که توسط یونسکو با حضور بیش از هزار نفر از رهبران سیاسی و مذهبی از سراسر جهان در پاریس برگزار گردید به اشاعه آنتی سمیتیسم در سراسر جهان پرداخته شد. لیکن بیشتر رهبران یهودی از زمان و نتایج این اجلاس که تنها دو ساعت طول کشید، ناراضی بودند.

به همین دلیل نیز پس از انتصاب شاشی تارور (Shashi Toroor)به سمت معاونت دبیرکل سازمان ملل در دپارتمان اطلاع رسانی عمومی، رایزنی با وی برابر برگزاری یک کنفرانس یک روزه در این زمینه آغاز شد. پس از آن در این راستا تارور جلسه ای را با حضور نویسندگان نشریه کامنتری (Commentary) و وال استریت جورنال (Wall street journal) به همراه رهبران یهودی برگزار نمود. متعاقب این گردهمایی آنه بیفسکی (Anne Boyefsky) از اساتید حقوق دانشگاه کلمبیا مقاله ای را در نشریه وال استریت جورنال درج نمود که در آن ضمن اشاره به ادعای کوفی عنان مبنی بر توجه ویژه وی به آنتی سمیتیسم، از کارشکنی وی در پذیرش درخواست سازمانهای غیردولتی (یهودی) و دولتهایحامی در برگزاری کنفرانسی پیرامون این موضوع سخن رفته بود.

با تشدید فعالیتهای تبلیغاتی فوق الذکر، کوفی عنان دبیرکل سازمان ملل ناگزیر گردید در پاسخ به انتقادات یهودیان با درخواست ملاقات هیأتی از اعضای کنفرانس رؤسای مهمترین سازمانهای یهودی آمریکا موافقت نماید. این سطح از رایزنیها در نهایت مقدمات برگزاری کنفرانس یک روزه سازمان ملل درباره آنتی سمیتیسم را به همراه داشت.

ب ـ اظهارات مطرح شده درباره برگزاری کنفرانس:

پس از قطعی شدن برگزاری این اجلاس آریه میکل نماینده دائم اسرائیل در سازمان ملل اظهار امیدواری کرد؛ دبیرکل از این فرصت برای برداشتن گامهای جدی سازمان ملل در مبارزه با آنتی سمیتیسم بهره برداری نماید. همزمان با این اظهارنظر آبراهام فاکسمن رئیس انجمن ضد افترا ضمن اشاره به خودداری همیشگی سازمان ملل از محکوم نمودن آنتی سمیتیسم اختصاص یک روز کامل برای برگزاری کنفرانسی درباره این موضوع را حاوی پیام مهمی دانست. فلیس گائر (Felice Gaer) مدیر بخش حقوق بشر کمیته یهودیان آمریکا اظهار داشت: "قطعنامه های یکجانبه سازمان ملل و مباحث آن درباره اسرائیل نه تنها به سلب مشروعیت از دولت یهود انجامیده است، بلکه به ضد صهیونیسم به عنوان چهره پنهان آنتی سمیتیسم مشروعیت بخشیده است.

بنابراین برگزاری کنفرانس می تواند تلاشی از سوی کوفی عنان باشد که از طریق آن اعتبار سازمان ملل به عنوان نهادی جهانشمول و نگران از اشاعه تعصب و تبعیض اعاده شود."

مالکوم هنلین رئیس اجرایی کنفرانس رؤسای مهمترین سازمانهای یهودی آمریکا نیز ضمن اشاره بهدرخواستهای مکرر سازمانهای یهودی از سازمان ملل مبنی بر تصویب قطعنامه ای علیه آنتی سمیتیسم در مجمع عمومی برگزاری این کنفرانس را فرصتی برای تحقق این درخواست ذکر نمود. اری اپشتین (Are Esptein) از مشاورین یهودی اداره اطلاع رسانی عمومی که از جمله هماهنگ کنندگان اجلاس بود؛ نیز اظهار داشت: "پیام این سمینار تمایل سازمان ملل برای تحت تأثیر قرار دادن آن دسته از سازمانهای غیردولتی است که تاکنون نه تنها مایل به مبارزه با آنتی سمیتیسم نبوده اند، بلکه در تشدید آن نیز نقش داشته اند." وی همچنین این کنفرانس را واکنشی به کنفرانس دوربان معرفی نمود که فعالیتهای آنتی سمیتیک و ضد اسرائیلی در آن رسوخ نموده بود.

ج ـ اظهارات مطرح شده در سمینار:

یک هفته پیش از برگزاری این سمینار کنگره جهانی یهود با برگزاری ملاقاتی میان رهبران یهودی امکان اجماع نظر درباره حصول یک بیانیه مشترک را فراهم نمود. در این بیانیه که توسط ادگار برانفمن (Edgar Bronfmon) رئیس کنگره جهانی یهود قرائت شد، از سازمان ملل درخواست شد قطعنامه ای را در راستای محکوم نمودن آنتی سمیتیسم تنظیم نماید. همچنین ضمن تنظیم گزارش سالیانه ای از سوی این سازمان درباره اقدامات آنتی سمیتیک برنامه هایی برای مبارزه با آن تنظیم شود.

مسئول پیگیری این درخواست طبق پیشنهاد سازمانهای یهودی فردی خواهد بود که از سوی عنان به عنوان معاون ارزیابی مسئله آنتی سمیتیسم منصوب می شود. همچنین در راستای این بیانیه، مقامات مهمترین سازمانهای یهودی اقدام به سخنرانی نمودند. فلیس گائر به نمایندگی از کمیته یهودیان آمریکا ضمن اشاره به تاریخ تأسیس سازمان ملل و مروری بر واقعه هولوکاست، اظهار داشت: "تنها باحرف نمی توان کاری را پیش برد. باید برای صیانت افراد از توهین، اقدامات عملی صورت گیرد. آنتی سمیتیسم توهینی است که در اشکال مختلف مذهبی، نژادی، اقتصادی و سیاسی ظاهر می شود." بنابراین به سازمان ملل پیشنهاد می کنیم:

1 ـ ضمن محکوم نمودن آنتی سمیتیسم اقدام عملی علیه آن اتخاذ نماید.

2 ـ مانع از بهره برداری هر شخصیت حقیقی و حقوقی از سازمان ملل در راستای اشاعه آنتی سمیتیسم شود.

3 ـ گزارشهایی درباره آنتی سمیتیسم توسط نهادهای حقوق بشر این سازمان تنظیم شود.

4 ـ بیانیه های سالیانه ای درباره آنتی سمیتیسم و راههای مبارزه با آن توسط دبیرکل صادر شود.

5 ـ نهاد خاصی برای پیگیری این موضوع در مقر سازمان ملل تأسیس شود.

آبراهام فاکسمن رئیس انجمن ضد افترا ضمن اشاره به جایگاه آموزش در مقابله با تعصب و آنتی سمیتیسم، اولین گام در راستای مبارزه با آنتی سمیتیسم را اعتراف به وجود تنفر، تعصب و آنتی سمیتیسم اعلام کرد تا با اطمینان از نقش رهبری سازمان ملل و اجرای پیشنهادات گامهای عملی در این راستا برداشته شود. وی همچنین ضمن تشکر از برگزاری این کنفرانس اظهار داشت: این آغاز راه است و از آن استقبال می کنیم. باید از این فرصت بهره برداری نمود، زیرا مجمع عمومی سازمان تاکنون از قرار گرفتن موضوع آنتی سمیتیسم در پیش نویس مذاکرات خودداری می نمود. مارک ویتزمن از مقامات سایمون ویزنتال نیز در این اجلاس اظهار داشت:

"سازمان ملل به عنوان یک نهاد بر خاکسترهای هولوکاست بنا شد. بنابراین آنتی سمیتیسم باید توسط آن نابود شود. اگر به آنتی سمیتیسم در قالب یک گفتمان جهانی (world discourse) مشروعیت دادهشود، سازمان ملل به ریشه خود ضربه زده و دیگر اعتباری اخلاقی ندارد."

وی همچنین افزود: "این کنفرانس تنها در صورتی مؤثر خواهد بود که نقطه آغازین باشد و اهمیت آن به این موضوع بازمی گردد که دبیرکل سازمان ملل اکنون در قبال موضوع آنتی سمیتیسم پاسخگو است. گامهای بعدی نیز تصویب قطعنامه محکومیت آنتی سمیتیسم از سوی مجمع عمومی سازمان ملل و همچنین تعیین نماینده ای ویژه از سوی دبیرکل برای نظارت بر این مسئله در سراسر جهان و تنظیم گزارش آن است. این کنفرانس تنها در صورتی منشأ اثر خواهد بود که اولین گام محسوب گردد و نه آخرین گام".

صرف نظر از اظهارات مقامات سازمانهای یهودی، سیلوان شالوم وزیر امور خارجه اسرائیل و آریه میکل نماینده دائم اسرائیل در سازمان ملل نیز اقدام به سخنرانی نمودند. سیلوان شالوم با تکرار پیشنهادات خویش، از دبیرکل درخواست کرد زمینه های تصویب قطعنامه ای علیه آنتی سمیتیسم در مجمع عمومی فراهم شود.

د ـ اظهارات دبیرکل سازمان ملل:

کوفی عنان در ابتدای سخنرانی خود اظهار داشت: "اجازه دهید اعتراف کنم که فعالیت سازمان ملل در خصوص آنتی سمیتیسم کمتر از حد ایده آل بوده است. مبارزه با آنتی سمیتیسم باید برنامه اصلی سازمان ملل باشد و یهودیان در اقصی نقاط جهان این سازمان را خانه امن خود بدانند، به همین دلیل نیز خطاب به سازمان ملل از آن درخواست کرد قطعنامه ای را در راستای محکوم نمودن آنتی سمیتیسم مشابه با بیانیه تنظیم شده 55 عضو سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSEC) که در کنفرانس برلین تنظیم شد، به تصویب رساند.

در بیانیه برلین ضمن محکوم شدن همه اشکال آنتی سمیتیسم اعم از اقدام فیزیکی یا موضع گیری سیاسی علیه یهودیان پیش بینی اقدام عملی در ممانعت از بروز آن در نظر گرفته شده است. وی همچنین از نهاد حقوق بشر سازمان ملل درخواست کرد گامهای عملی برای مبارزه با آنتی سمیتیسم به صورت مؤثرتری دنبال شود.

مآخذ:

1. بولتن رویداد و گزارش صهیونیسم، (حوزه آمریکا)، شماره 1/48، 13/4/1383.
2. www.Osce.org/documents/cio/2004/04/2828-en-pdf.
3. jta.org(2004/6/22,15,25.
4. www.Wiesenthal.com/mailings-swc-swc- june 2404.
5. www.Jta.org/page-view-story.asp.
6. www.Ajc.org/in the media/press release.asp? did=1249.
7. www.Adi.org/pressrefe/united nations- 94/4516-94.htm.