هاشومر هاتزایر، جنبش

الف ـ پیشینه:

جنبش صهیونیستی هاشومر هاتزایر (Hashomer Hatzair) به عنوان یکی از اولین جنبشهای صهیونیستی کمی پیش از جنگ جهانی اول در سال 1913 در لهستان تأسیس شد. جنبش مذکور هدف خود را ترویج ساختار زندگی کیبوتصیدر اسرائیل و آشنا ساختن جوانان یهودی با این سبک از زندگی و تلاش در جهت جذب آنان از طریق گسترش شعبات آن در جهان اعلام کرد.

این جنبش به ابتکار دو یهودی به نامهای بر داو بروشوف (Ber Dov Berochov) و گوستاو وینکن (Gustav Wyneken) که متأثر از اندیشه های مارکسیستی بودند، در ابتدا فعالیت خود را تحت عنوان "سازمان یهودیان پیشاهنگ" (Organisation du Scoutism Juif)آغاز کرد. پس از جنگ جهانی اول جنبش مذکور به سرعت گسترش یافته و وارد کشورهای انگلیس و روسیه شد، به طوری که در سال 1924، اولین کنگره جهانی جنبش هاشومر هاتزایر با حضور نمایندگانی از کشورهای لهستان، لیتوانی، لتونی، روسیه، بریتانیا در شهر دانزیک (Dantzig) لهستان تشکیل شد. اما با آغاز جنگ جهانی دوم ضربه سنگینی بر جنبش هاشومر هاتزایر وارد آمد. رهبران این جنبش نیز متأثر از بزرگنمایی وقایع جنگ علیه یهودیان توسط صهیونیستها مدعی اند، با تبعید همه یهودیان به اردوگاهها، به ویژه یهودیان لهستان به عنوان مهد و خواستگاه این جنبش، هاشومر هاتزایر عملاً پایگاه اصلی خود را از دست داد.

اما به ادعای منابع یهودی، این جنبش حتی در طول جنگ نیز از فعالیت باز نایستاد و سعی کرد در شهرها و مکانهایی که از گزند اندیشه های هیتلری و نازیستی در امان مانده بودند، فعالیت خود را از سر گیرد. بر همین اساس این جنبش در آمریکا، کشورهای آفریقایی و در نهایت کشورهای اروپای غربی و اسرائیل به فعالیت خود ادامه داد.

در اسرائیل، این جنبش با گسترش فعالیتهای خود و افزایش تعداد کیبوتصها، به عنوان یکی از باسابقه ترین جنبشها و احزاب سوسیالیستی و کارگری، حزب ماپای را تأسیس کرد و اعضای آن به عنوان نماینده راهی کنست پنجم شدند و بدین طریق این جنبش فعالیتهای خود را در نظام سیاسی اسرائیل آغاز کرد. پس از آن این حزب با سایر احزاب منافع حقوق کارگری و پیرو ایده های سوسیالیستی ائتلاف کرد که در نهایت مجموع ائتلافهای احزاب کارگری و سوسیالیستی امروزه تحت عنوان حزبکارگر در کنست شانزدهم فعالیت دارد.

با این حال علی رغم ورود این جنبش به نظام حزبی اسرائیل، هاشومر هاتزایر همچنان استقلال خود را حفظ کرده و یکی از بزرگترین جنبشهای صهیونیستی در اسرائیل محسوب می شود که در سایر کشورها نیز فعال است.

ب ـ جنبش هاشومر هاتزایر فرانسه:

هرچند جنبش هاشومر هاتزایر به عنوان یکی از باسابقه ترین جنبشهای صهیونیستی صرف نظر از فرانسه در 19 کشور دنیا شعبه دارد. لیکن کشور فرانسه به عنوان یکی از مهمترین کانونهای فعالیت جنبش هاشومر هاتزایر و همچنین به عنوان کشوری که می توان گفت جنبش مذکور پایه های ثبات و پیشرفت خود را در آن بنا نهاد، از اهمیت زیادی برخوردار است.

کانادا، آمریکا، مکزیک، ونزوئلا، برزیل، آرژانتین، اروگوئه، شیلی، بلژیک، اتریش، ایتالیا، سوئیس، هلند، مجارستان، بلغارستان، بلاروس، اوکراین استرالیا و اسرائیل از جمله کشورهایی هستند که این جنبش در آنها فعالیت دارد.

گفته می شود که جنبش مذکور سه هزار عضو در سراسر دنیا دارد. اما دو کشور فرانسه و اسرائیل دو کانون مهم فعالیت جنبش هاشومر هاتزایر در دنیا محسوب می شوند. اسرائیل به عنوان یکی از بزرگترین کانونهای فعالیت جنبش هاشومر هاتزایر، در حال حاضر 81 کیبوتص وابسته به جنبش مذکور را در خود جای داده است.

جنبش هاشومر هاتزایر فرانسه به طور رسمی در سال 1933 در محله بل ویل (Belleville) پاریس توسط عده ای از جوانان یهودی تونسی و لهستانی تأسیس شد. لیکن همزمان با گسترش فعالیتهای آن، وقایع جنگ جهانی دوم، تا حد زیادی فعالیت آن را دچار وقفه کرد. شعبه این جنبش در فرانسه نیز به دلیل محدودیتهای جنگ و متأثر از مسائل امنیتی، تأسیسات و فعالیتهای خود را از پاریس به بخش جنوبی فرانسه و بیشتر به دو شهر مارسی و لیون انتقال داد. با پایان یافتن جنگ جهانی دوم، اینجنبش با حمایت سایر گروهها و تشکلهای یهودی، شعبه خود در پاریس را احیاء کرد و دارای دو نمایندگی فعال در شهرهای لیون و پاریس است.

ج ـ اهداف و برنامه ها:

در ابتدای تأسیس، گسترش اندیشه های مارکسیستی و آماده سازی نسل جوان برای زندگی در کیبوتص، یکی از دلایل اصلی تأسیس جنبش هاشومر هاتزایر بود. لیکن پیگیری این هدف بیشتر در اراضی اشغالی فلسطین امکان پذیر بود. با گسترش فعالیتهای این جنبش و افزایش شمار شعبات آن در سراسر دنیا، فعالیتهایی همچون پرورش نسلی متعهد به اسرائیل و آشنا ساختن نسل جوان با اندیشه ها و آموزه های صهیونیسم به مجموع فعالیتهای این جنبش افزوده شد. از همین رو بسیاری از سفرهایی که اعضای شعبات این جنبش به مقصد اسرائیل ترتیب می دهند، با همین انگیزه و هدف یعنی آشنا ساختن نسل جوان یهودی با ساختار زندگی اجتماعی در اسرائیل صورت می گیرد.

از دیگر اهداف و برنامه های این جنبش که می توان آن را در زمره مهمترین اهداف جنبش هاشومر هاتزایر به شمار آورد، زنده نگه داشتن یاد هولوکاست و ترتیب دادن برنامه هایی از جمله بازدید از اردوگاههای برجا مانده از جنگ جهانی دوم از جمله آشویتس، بیرکنوو ورشو است که طی فواصل زمانی معین صورت می گیرد. برای نمونه می توان به سفر ماه آوریل سال 2004 اعضای جنبش هاشومر هاتزایر فرانسه به لهستان و بازدید از اردوگاههای آشویتس و بیرکنو اشاره کرد که در طول این سفر، کنفرانسی نیز با همان موضوع یعنی هولوکاست در محل موردنظر برگزار شد. نمایش فیلم، عکس و برپایی کنفرانس با موضوعات جنگ جهانی دوم، اقدامات دولت آلمان در طول جنگ جهانی دوم و سایر موضوعات مربوطه از جمله برنامه هایی است که در اکثر این سفرها به اجرا درمی آید.

برگزاری کنفرانسها، همایشها و نشستهایی با موضوع هولوکاست و بررسی علل و عوامل آن و وقایع مرتبط با آن از سایر برنامه های جنبش هاشومرهاتزایر فرانسه است. نشستهای مذکور با حضور اعضاء و رؤسای جنبش برگزار می شود و در این هم اندیشیها، راههای جلوگیری از گسترش این ایدئولوژی مورد بحث و گفتگو قرار می گیرد.

یکی دیگر از اهداف و برنامه هایی که می بایست آن را در رأس همه فعالیتهای جنبش مذکور عنوان کرد، دفاع از منافع رژیم صهیونیستی در سایر کشورهاست. مجموعه اقدامات این جنبش در فرانسه می تواند به خوبی صحت این امر را ثابت کند. به عنوان نمونه پرونده بسته شدن شبکه المنار (کانال حزب الله لبنان) یکی از مصادیق بارز این ادعاست. در پی آغاز فعالیت شبکه المنار پس از یک دوره 60 روزه توقف در ماه نوامبر سال 2004، جنبش هاشومر هاتزایر از جمله سازمانهایی بود که در کنار سایر سازمانهای یهودی و صهیونیستی ضمن ارسال شکوائیه ای به شورای عالی سمعی و بصری فرانسه، ضمن ابراز تأسف از اقدام دولت فرانسه، خواهان قطع برنامه های این شبکه در فرانسه شد.

جنبش مذکور ضمن اعلام تأسف و ابراز ناامیدی از اقدام دولت، از سرگیری فعالیتهای شبکه المنار را زمینه ای برای گسترش آنتی سمیتیسم در فرانسه و مغایر ارزشهای این کشور خواند. در نامه این جنبش به شورای عالی سمعی و بصری فرانسه آمده است که "دولت فرانسه با این اقدام رسما درهای خود را به روی آنتی سمیتیسم خواهد گشود."

د ـ اعضای جنبش هاشومر در فرانسه:

جنبش هاشومر هاتزایر یکی از بزرگترین جنبشها و تشکلهای صهیونیستی در جهان محسوب می شود. با توجه به نقش، اهمیت و جایگاه این جنبش در بین تشکیلات و سازمانهای یهودیان در فرانسه، این جنبش یکی از اعضای مهم سازمان کریف است که در بسیاری از نشستهای مجمع عمومی این نهاد و تصمیم گیریهای آن شرکت دارد. همچنین این جنبش یکی از اعضای سازمان "بنیاد اجتماعی یهودیان متحد" (FSJU) (Fonds Social Juif Unifie) در فرانسه است. جنبش مذکور در دو شهر پاریس و لیون دارای نمایندگی است. مهمترینرهبران جنبش در حال حاضر عبارتند از یوزی شمش (Uzi Shemesh)دبیرکل، دیوید فش (David Fuchs) رئیس جنبش و یونی سماژا (Yoni Smadja) دبیر ملی و نماینده در امور مسائل سیاسی.

ه ـ دیدگاه و مواضع جنبش در فرانسه:

جنبش هاشومر هاتزایر فرانسه تنها جنبشی آموزشی و فرهنگی نبوده و در کنار این اهداف، پرورش نسلی متعهد به اسرائیل و تشویق به مهاجرت آنان به اسرائیل را در زمره اهداف خود قرار داده است. بر همین اساس این بخش از گزارش، دیدگاه و مواضع این جنبش در قبال موضوعاتی همچون انفجار تل آویو در ماه فوریه سال جاری، نشست شرم الشیخ و همچنین انتخاب محمود عباس را مورد بررسی قرار می دهد.

1 ـ انفجار تل آویو:

جنبش هاشومر هاتزایر، پس از انفجار تل آویو با انتشار بیانیه ای، ضمن محکومیت این اقدام، از کشور فرانسه و اتحادیه اروپا درخواست کرد که نام حزب الله لبنان را در فهرست اسامی گروههای تروریستی قرار دهد. متعاقب انفجار تل آویو که در فوریه سال 2005 به وقوع پیوست، تعداد 5 کشته و 50 صهیونیست زخمی شدند که رسانه های یهودی، حزب الله لبنان را عامل این اقدام معرفی کردند.

2 ـ انتخاب ابومازن:

پس از انتخاب محمود عباس به ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین در 9 ژانویه سال 2005، جنبش هاشومر هاتزایر متأثر از مواضع رژیم صهیونیستی ضمن صدور بیانیه ای با ابراز امیدواری از روی کار آمدن عباس، انتخاب وی را نقطه عطفی در روابط بین اسرائیل و فلسطین و همچنین توقف حملات تروریستی علیه اسرائیل و در نتیجه برقراری صلح در منطقه خواند. در بیانیه جنبش آمده است: "ما امیدواریم که عباس به عنوان یک رهبر پراگماتیست قادر باشد با متقاعد کردن سران گروههای تروریستی، برای دستیابی صلحی پایدارفعالیت آنان را در منطقه متوقف سازد.

مآخذ:

1. بولتن رویداد و گزارش صهیونیسم، 10/6/1384، شماره 84 .
2. www.hashomer.be.
3. www.nouvelobs.com.