کتساف، موشه

موشه کتساف (Moshe Katsav) ، از جمله یهودیان ایرانی می باشد که توانست به درون نظام سیاسی اسرائیل راه یافته و به مقام بالایی در هرم قدرت رژیم صهیونیستی دست یابد.

الف ـ پیشینه خانوادگی و علمی:

موشه کتساف، هشتمین رئیس جمهور اسرائیل، یک یهودی ایرانی است که در دسامبر 1945 در شهر یزد (از شهرهای ایران) متولد شد. خانواده وی از نسل نخستین یهودیانی بودند که در سال 565 قبل از میلاد مسیح و پس از فتح بابل توسط کوروش کبیر، پادشاه پارس، از فلسطین به بابل آمدند.

پدر موشه (شموئیل) در سال 1946 همراه خانواده اش از یزد به تهران آمد و در مدرسه یهودی "کوروش" به عنوان سرایدار مشغول کار شد. تا اینکه در ژوئیه سال 1951 (یعنی دو سال پس از شکل گیری رژیم صهیونیستی)، زمانی که موشه کودکی 5 ساله بود، خانواده وی از ایران به اسرائیل مهاجرت نمودند. آنها در بدو ورود (به فلسطین اشغالی) در محلی به نام "شاعر هعلیاه" (Shaar Haaliva)(در نزدیکی شهرحیفا) سکنی گزیدند و پس از گذشت چند ماه از آنجا به اردوگاهی واقع در شهر "کسنینا" (Castina) (که بعدها کریات ملاخی (Kiryat Malachi) نام گرفت) منتقل شدند و سالها با فقر و تنگدستی در آنجا زندگی کردند.

موشه در همان شرایط سخت زندگی، آموزش ابتدایی را در مدرسه "هاحیم" و متوسطه را در مدرسه کشاورزی "بن شیمن" در کریات ملاخی (از شهرهای کوچک یهودی نشین در اراضی اشغال) پشت سر گذاشت. تحصیل در "بن شیمن" تأثیر بسیاری در شکل گیری شخصیت موشه داشته است. وی پس از اتمام دوره دبیرستان و اخذ مدرک بگروت (دیپلم)، برای انجام خدمت سربازی وارد ارتش (اسرائیل) شد و در واحد ارتباطات ستاد فرماندهی ارتش مشغول خدمت گردید.

کتساف پس از پایان خدمت نظامی، علی رغم علاقه اش به ادامه تحصیل، به خاطر کمک به تأمین مخارج زندگی خانواده اش، به فعالیتهای مختلفی از جمله کار در بانک "هاپوعالیم" و امر تحقیق و پژوهش در مؤسسه تحقیقات کشاورزی "فولکانی" مشغول گردید. وی همچنین طی سالهای 1966 تا 1968 به عنوان خبرنگار در روزنامه "یدیعوت آحرونوت" مشغول فعالیت شد تا اینکه در سال 1958 به ریاست شاخه جوانان سازمان "بنای بریت" (Binai Brith)منصوب گردید.

در همانجا بود که با همسر خود "گیلا" (که از جمله یهودیانی بودند که از اوکراین به اسرائیل مهاجرت کرده بودند) آشنا شد و پس از مدتی نیز با وی ازدواج کرد. در همان سال (1968) وارد دانشگاه شد و در رشته تاریخ و اقتصاد در دانشگاه عبری بیت المقدس به تحصیل پرداخت و در سال 1971 با مدرک کارشناسی از این دانشگاه فارغ الحصیل گردید.

در سال 1978 کتساف علاوه بر عضویت در هیأت علمی دانشگاه بن گورین (نقب)، ریاست کمیته حمایت از کودکان (بی سرپرست) یهودی را نیز برعهده داشت.

کتساف همچنین به عنوان رئیس "سازمان مرکزی مهاجران ایرانی در اسرائیل" نقش بسزایی در شکل گیری این سازمان (در سال 1986) ایفا نمود. وی در مدتی که ریاست این سازمان را برعهده داشت، خدمات بسیاری را در زمینه های مختلف علمی، فرهنگی و اجتماعی به یهودیان ایرانی در جامعه اسرائیل ارائه داد.

کتساف همچنین به دلیل انجام فعالیتهای گسترده علمی، فرهنگی و اجتماعی موفق به کسب چندین دکترای افتخاری از دانشگاههای معتبر جهان از جمله دانشگاه جورج واشنگتن (در آمریکا)، دانشگاه اوهاما (کانادا)، دانشگاه نبراسکا و هارتفورد (آمریکا)، دانشگاه کشاورزی چین و دانشگاه سوربون پاریس (فرانسه)، گردیده است.

وی دارای کتب و مقالات متعددی در زمینه های مختلف سیاسی و اجتماعی در نشریات داخلی اسرائیل می باشد. کتساف به زبانهای انگلیسی، عربی و فارسی تسلط دارد.

ب ـ سوابق حزبی ـ سیاسی:

کتساف در آغاز جوانی به صحنه سیاست گام نهاد. آغاز فعالیتهای سیاسی وی به دوران دانشجویی او در دانشگاه عبری بیت المقدس (1971ـ 1968) برمی گردد که به عضویت شاخه دانشجویی حزب راستگرای حیروت که تحت عنوان "گاحال" (Gahal) در دانشگاه عبری بیت المقدس فعالیت می کرد، درآمد. در سال 1969 در حالی که 24 سال سن داشت، به سمت شهردار کریات ملاخی انتخاب شد. کتساف جوان ترین شهردار در طول تاریخ اسرائیل بوده است. وی در سال 1974 نیز برای دومین بار به ریاست شهرداری کریات ملاخی دست یافت و تا سال 1981 در این سمت انجام وظیفه کرد.

کتساف از سال 1977 (کنست نهم) تا سال 2000 (کنست پانزدهم) که به عنوان رئیس جمهور اسرائیل منصوب شد، عضو پارلمان رژیم صهیونیستی بوده است.

وی در جریان انتخابات کنست نهم در سال 1977، از سوی حزب لیکود، برای اولین بار به کنست راه یافت و در کمیسیونهای آموزش فرهنگ و امور داخلی و محیط زیست به فعالیت پرداخت.

سال 1978 (یک سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران) مناخیم بگین (نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی) به منظور ترغیب و تشویق یهودیان ایرانی برای مهاجرت به اسرائیل، دو بار کتساف را به ایران فرستاد. وی در کنست دهم (1984ـ1981) بار دیگر از سوی حزب متبوعش (لیکود) به عنوان نماینده پارلمان انتخاب شد و به سمت معاون وزیر مسکن و شهرسازی کابینه اسحاق شامیر (بیستمین دولت اسرائیل) منصوب گردید. کتساف در سال 1984 در حالی که به عنوان نماینده حزب لیکود در کنست یازدهم (1988ـ1984) حضور داشت، توانست به سمت وزیر کار و رفاه اجتماعی در دولت وحدت ملی (ائتلافی از حزب لیکود و کارگر) دست یابد. در کنت دوازدهم (1992 - 1988) نیز کتساف به عنوان وزیر حمل و نقل در کابینه اسحاق شامیر (بیست و سومین دولت اسرائیل) خدمت می کرد. پس از بازگشت مجدد حزب چپگرای کارگر به قدرت در سال 1992، وی علاوه بر ریاست فراکسیون حزب لیکود در کنست سیزدهم (1996ـ1992)، سمت رئیس "اتحادیه دوستان پارلمانی اسرائیل - چین" را نیز عهده دار بود. با تشکیل دولت جدید توسط حزب لیکود در سال 1996 (کنست چهاردهم)، کتساف مجددا توانست به مقام وزارت دست یافته و به سمت وزیر جهانگردی دولت نتانیاهو (بیست و هفتمین دولت اسرائیل) و همچنین معاون نخست وزیر انتخاب گردد. در کنست چهاردهم (1999ـ1996) نیز به عنوان وزیر مسئول در امور اعراب 48 بوده است.

در جریان انتخابات کنست پانزدهم (2003ـ1999) کتساف برای هفتمین بار به نمایندگی از سوی حزب راستگرای افراطی لیکود به کنست راه یافت و به عضویت کمیسیون راه یافت و به عضویتکمیسیون دفاع و امور خارجه درآمد تا اینکه در آگوست سال 2000 در جریان مبارزه انتخابات ریاست جمهوری اسرائیل موفق گردید رقیب خود، شیمون پرز (از جناح چپگرای کارگر) را با اکثریت 63 رأی (در مقابل 57 رأی) شکست داده و به عنوان هشتمین رئیس جمهور اسرائیل انتخاب گردد.

پیروزی کتساف در انتخابات ریاست جمهوری با استقبال بسیاری از سوی یهودیان ایرانی داخل و خارج از اسرائیل روبه رو گردید. از زمان شکل گیری حزب لیکود (در سال 1977) 2000، کتساف اولین نامزد این حزب بود که موفق شد به مقام ریاست جمهوری برسد.

ج ـ دیدگاهها و مواضع:

افکار و اندیشه های موشه کتساف رئیس جمهور رژیم صهیونیستی، درباره مسائل و موضوعات مختلف جامعه اسرائیل و همچنین موضوعات مورد اختلاف طرفین اسرائیلی و فلسطینی (از جمله قدس، مرزها، آوارگان و...) بالطبع برگرفته از خط مشی و اصول حزبی لیکود می باشد که وی از سال 1977 (زمان شکل گیری حزب) تاکنون عضو آن بوده و یکی از اعضای برجسته آن به شمار می آید.

1 ـ توافقنامه اسلو و مذاکرات صلح:

کتساف که در زمان امضای قرارداد اسلو (در سپتامبر 1993) به عنوان رئیس فراکسیون حزب لیکود در کنست سیزدهم (1996-1992) حضور داشت از موافقان این پیمان بوده و ضمن حمایت از پیشبرد روند مذاکرات سازش میان طرفین اسرائیلی و فلسطینی، آن را کلیدی برای همزیستی مسالمت آمیز میان دو ملت (عرب و یهود) می داند.

2 ـ موضوعات مورد مناقشه صلح:

دیدگاه کتساف درباره بیت المقدس، آوارگان، مرزهای 1967 و دولت مستقل فلسطینی که به عنوانمهمترین موانع فراروی صلح و همچنین خطوط قرمز رژیم صهیونیستی (در مذاکرات صلح) محسوب می شوند، همانند دیگر راستگرایان می باشد. به این ترتیب که وی بیت المقدس را به صورت یکپارچه و متحد، پایتخت ابدی اسرائیل دانسته و مخالف قطعنامه 194 سازمان ملل متحد (مبنی بر حق بازگشت آوارگان فلسطینی به وطن خود) و همچنین عقب نشینی اسرائیل به مرزهای قبل از ژوئن 1967 می باشد و هر گونه امتیازی به طرف فلسطینی (در هر یک از زمینه های فوق الذکر) را عدول از خطوط قرمز اسرائیل می داند.

3 ـ حقوق اقلیتها در اسرائیل:

وی ظاهرا خواستار ایجاد مساوات و برابری میان یهودیان و اعراب 48 (به عنوان یک اقلیت بومی و قومی در اسرائیل) و همچنین کاهش سطح شکاف های مختلف اجتماعی و اقتصادی میان این دو گروه در جامعه اسرائیل بوده و معتقد است که بدون اعطای حقوق کامل به اقلیتها در جامعه اسرائیل، جایی برای قانون اساسی و دموکراسی در این جامعه وجود ندارد.

4 ـ دیوارحائل:

رئیس جمهور رژیم صهیونیستی، ضمن مخالفت با رأی دادگاه لاهه مبنی بر توقف ساخت دیوارحائل از سوی این رژیم، مدعی است که این دیوار یک دیوار امنیتی است و دارای بار سیاسی نمی باشد. به ادعای کتساف "دیوارحائل صرفا برای اهداف امنیتی ساخته شده و باعث محافظت از شهروندان یهودی در برابر حملات انتحاری فلسطینیها خواهد شد. به گفته وی: "در صورتی که این دیوار تکمیل شود، مجددا روند گفتگوها از سر گرفته شده و طرف فلسطینی از این بابت سود خواهد برد. چرا که با تکمیل این دیوار گروههای تروریستی توانایی خود را از دست خواهد داد و مسیر گفتگوها که به سود توده مردم فلسطین است هموار می گردد".

5 ـ طرح عقب نشینی یکجانبه از نوارغزه

کتساف در صف موافقان این طرح قرار داشت. وی بر این باور است که طرح شارون مبنی بر عقب نشینی یکجانبه از نوارغزه و تخلیه شهرکهای این منطقه، هیچ خطری برای اسرائیل و امنیت آن ندارد. وی همچنین مخالفت شهرک نشینان نوارغزه با طرح تخلیه را امری بی دلیل و غیرمنطقی خوانده و اعلام کرده است که دولت (شارون) تمامی تلاش خود را به کار بسته است تا طرح عقب نشینی از نوارغزه و اسکان ساکنین شهرکهای یهودی نشین این منطقه در داخل اسرائیل (اراضی اشغالی 48) به بهترین نحو اجرا شود.

6 ـ مواضع در قبال ایران:

کتساف دولت جمهوری اسلامی ایران را دولتی خودکامه و حامی تروریست در جهان دانسته که همواره در زمینه اقدامات تروریستی ـ به ویژه در مناطق کرانه باختری و نوارغزه ـ فعالیت جدی دارد. وی همچنین مدعی است که 60 تا 70 درصد تروریستها (در اسرائیل) با هزینه جمهوری اسلامی ایران و توسط سازمان حزب الله لبنان) که به ادعای رژیم صهیونیستی از سوی ایران حمایت می شود) تربیت می شوند.

وی کشور ایران را به علت فعالیتها و برنامه های هسته ای این کشور و همچنین تلاش برای دستیابی به موشکهای دوربرد (با برد 3000 کیلومتر) خطری جدی برای این رژیم قلمداد کرده و خواستار فشار جدی اروپا و آمریکا بر ایران به منظور توقف برنامه های هسته ای این کشور، شده است.

د ـ ویژگیهای اخلاقی:

موشه کتساف در دوران مسئولیت سیاسی و حزبی خود به ویژه در دوره ریاست جمهوی اش با یک سری مسائل اخلاقی نیز روبه رو شد به گونه ای که در نهایت وی مجبور به استعفا از مقام ریاست جمهوریگردید.

در تاریخ 23/7/1385 پلیس رژیم صهیونیستی سرانجام پس از تکمیل تحقیقات خود در زمینه اتهامات منسوب به کتساف، نتایج تحقیقات خود در این زمینه را به مناخیم مازوز دادستان کل این رژیم ارائه داد و از وی خواست تا هر چه سریع تر لایحه اتهامی علیه رئیس جمهور را به دلیل ارتکاب تخلفات جنسی علیه تعدادی از کارمندان زنی که سالها در دفتر کتساف در کنار وی فعالیت می کردند، صادر کند. (شبکه عربی تلویزیون اسرائیل، 15/10/2006) شایان ذکر است که تصمیم گیری در مورد ارائه یا عدم ارائه لایحه اتهامی علیه رئیس جمهور با شخص دادستان کل است و فرد دیگری نمی تواند در این مورد تصمیم گیری کند.

در همین راستا، مازوز نیز پس از بررسی نتایج تحقیقات ارائه شده از سوی پلیس، در تاریخ 23/1/1386 در نامه ای به کتساف اعلام کرد که قصد دارد او را به اتهام ارتکاب تخلفات جنسی اعم از آزار و اذیت جنسی، سوءاستفاده جنسی، خیانت در امانت، تهدید شاهدان و در تنگنا قرار دادن آنها، اختلال در فرآیند قضایی پرونده و همچنین سوءاستفاده از اموال دولتی و برداشت غیرقانونی از حساب خزانه ریاست جمهوری، به دادگاه معرفی کرده و یک لایحه اتهامی را علیه وی صادر کند. دادستان کل رژیم صهیونیستی در پی ارائه پیش نویس لایحه اتهامی به کتساف از وی درخواست کرد تا زمان خاتمه روند تحقیقات قضایی و مشخص شدن نتیجه تحقیقات، به طور موقت از سمت خود کناره گیری کند.

در پی این درخواست، سرانجام کتساف مجبور شد پیشنهاد خود مبنی بر تعلیق موقت از خدمت را به کمیسیون پارلمانی کنست ارائه دهد. کمیسیون مذکور نیز در تاریخ 25/1/1386 این درخواست کتساف را با اکثریت آراء (13 رأی موافق در قبال 11 رأی مخالف) به تصویب رساند و بدین ترتیب، رئیس رژیم صهیونیستی به مدت سه ماه از سمت خودمعلق شد. (شبکه عربی تلویزیون اسرائیل، 15/11/1385)

به دنبال کناره گیری موقت کتساف از منصب ریاست جمهوری، دالیا ایتسیک (Dalia Itzik) رئیس پارلمان رژیم صهیونیستی، به طور موقت جایگزین وی در این پست شد. کتساف در آخرین کنفرانس خبری خود، پیش از کناره گیری موقت از خدمت، تمامی اتهامات مطرح شده علیه خود را تکذیب و اعلام کرد که به هیچ وجه قصد استعفا یا کناره گیری از قدرت را ندارد و تنها به طور موقت از سمت خود کنار می رود اما مدتی بعد با کناره گیری دائم از قدرت، شرایط را برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری که در سطح کنست برگزار می شد فراهم کرد.

مآخذ:

1. بولتن رویداد و گزارش اسرائیل، مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی ـ علمی ندا، 20/2/1384، شماره 246 و شماره 65.
2. بولتن رویداد و گزارش، مؤسسه تحقیقات و پژوهش های سیاسی ـ علمی ندا، 19/12/1386، سال دهم شماره 46، شماره مسلسل 380.
3. www.jpost.com/servlet/Satellite? cid+ 11674467796563$$pagename=JPost %2 FJPArticle.