مطالعات پیشرفته استراتژیک و سیاسی، مؤسسه
مؤسسه مطالعات پیشرفته استراتژیک و سیاسی اسرائیل از جمله مراکز مهم تحقیقات سیاسی و امنیتی اسرائیل است که تحقیق و پژوهش در زمینه مسائل سیاسی، اقتصاد و ژئواستراتژیک اسرائیل از محورهای مهم فعالیتهای پژوهشی آن است.
IASPS به واسطه اندیشمندان و محققان برجسته اسرائیل و غیراسرائیلی که در اختیار دارد، تاکنون محصولات علمی متنوعی درباره موضوعات یادشده تدوین و ارائه کرده است.
علی رغم ادعای رؤسای و مسئولان مؤسسه مطالعات پیشرفته استراتژیک و سیاسی اسرائیل (IASPS) مبنی بر مستقل و فراجناحی عمل کردن این مؤسسه، اما رؤسا و گردانندگان اصلی آن از یک طیف فکری راستگرا حمایت می کنند و با بسیاری از شخصیتها و مقامات برجسته و شناخته شده این طیف فکری در اسرائیل ارتباط نزدیک و تنگاتنگی دارند.
در مجموع مؤسسه مطالعات پیشرفته استراتژیک و سیاسی در اسرائیل با توجه به ساختار صهیونیستی خویش درصدد است تا با بهره گیری از جدیدترین تئوریها و نظریات علمی در حوزه های سیاسی، امنیتی و روابط بین الملل، بسیج فکری گسترده ای را علیه مخالفان رژیم صهیونیستی سازماندهی کرده و در صورتهای پنهان و غیرمستقیم به مبارزه با مخالفان این رژیم بپردازد.
محتویات
الف ـ چگونگی شکل گیری:
مؤسسه مطالعات پیشرفته استراتژیک و سیاسی The Institute for Advanced strategic$$political studies (IASPS) که خود را از لحاظ علمی مستقل و فراجناحی می داند، در سال 1984 توسط پرفسور "رابرت لون برگ" Robert Loewenberg از یهودیان آمریکایی، تأسیس شد.
لون برگ در سال 1972 موفق به دریافت مدرک دکترای علوم سیاسی از دانشگاه ییل (Yale University) شد و پس از فراغت از تحصیل، مدنی به عنوان استاد در دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه دولتی آریزونا (Arizona) به تدریس پرداخت تا اینکه در اوایل دهه 1980 به اسرائیل رفت.
وی مدتی پس از ورود به اسرائیل، مؤسسه مطالعات پیشرفته استراتژیک و سیاسی را با هدف گسترش مطالعات و تحقیقات و همچنین بررسی مسائل جاری اسرائیل در زمینه های سیاسی، امنیتی و استراتژیک بنیان نهاد.
وی در حوزه تحولات جامعه اسرائیل، مسائل سیاست خارجی، سیاستهای اقتصادی، سنت سیاسی یهودی و مسائل سیاسی و نظامی مرتبط با منطقه خاورمیانه ـ به ویژه فرایند صلح ـ تخصص دارد و کتابهای بسیاری را نیز در هر یک از حوزه های موضوعی فوق الذکر به رشته تحریر درآورده است.
"سیاست اقتصادی اسرائیل و کمکهای خارجی آمریکا"، "فرایند صلح خاورمیانه" و کتاب "بنیادگرایی اسلامی" از مهمترین آثار پرفسور "لون برگ" محسوب می شود.
ب ـ اهداف:
بنابر ادعای مسئولان IASPS ، این مؤسسه تحقیقاتی را در زمینه موضوعات سیاسی و امنیتی، به ویژه در ارتباط با منطقه خاورمیانه انجام می دهد.
IASPS با انجام تحقیقات، پژوهشها، انتشار کتب و نشریات، برپایی همایش و جلسات سخنرانی، خطوط راهنمایی را برای سیاستمداران، دیپلماتها، نظامیان و... فراهم می کند.
مهمترین اهداف اعلامی IASPS عبارتند از:
1 ـ بررسی محدودیتهای اقتصادی و ژئواستراتژیک دولت اسرائیل و یافتن راهکارها و راه حلهایی برای این محدودیتها با تکیه بر کمکهای آمریکا.
2 ـ تقویت سیستم دفاع موشکی اسرائیل.
3 ـ اصلاحات اقتصادی در تجارت آزاد.
4 ـ ایجاد یک جامعه سیاسی مستقل از طریق ارائه آموزشهای اقتصادی و استراتژیک.
همچنین، بررسی و شناخت موانع رشد اقتصادی اسرائیل، افزایش قدرت ملی اسرائیل و یافتن راه حلهایی برای رفع این موانع، از دیگر اهداف موردنظر مؤسسه مطالعات پیشرفته استراتژیک و سیاسی به شمار می آیند.
ج ـ ساختار اداری و اجرایی:
مؤسسه مطالعات پیشرفته استراتژیک و سیاسی (IASPS) دارای شعبه ای در واشنگتن به مدیریت رابرت هایلر (Robert Heiler) است.
هایلر فارغ التحصیل دانشگاه دولتی آریزونا در رشته روابط بین الملل و متخصص مسائل نظامی و امنیتی در منطقه خاورمیانه (به ویژه کشورهای آفریقای شمالی) است و تحقیقات بسیاری را نیز در این زمینه انجام داده است.
کادر اجرایی مؤسسه نیز متشکل از هیأت مدیره، هیأت مشورتی و مدیر اجرایی است.
1 ـ هیأت مدیره:
اعضای هیأت مدیره مؤسسه را مسئولان و رؤسای بخشهای مختلف مؤسسه تشکیل می دهند.پرفسور رابرت لون برگ، زو گولان (Zew Golan) اوفیر کامر (Ophir Kamer) ، دیوید یروشالمی (David Yerushalmi) و پرفسور ویلیام ون کلیو (William van Cleave)از جمله اعضای هیأت مذکورند.
2 ـ هیأت مشورتی:
این هیأت وظیفه ارائه خدمات مشورتی مرتبط با فعالیت مرکز به تصمیم گیرندگان سیاسی و همچنین نهادهای دولتی و غیردولتی اسرائیل را برعهده دارد. دیوید یروشالمی ریاست این هیأت را برعهده دارد.
3 ـ مدیر اجرایی:
کلیه فعالیتهای اجرایی و مالی مؤسسه از طریق "زو گولان" مدیر اجرایی IASPSهماهنگ می شود.
گولان ـ دانشجوی رشته فلسفه و از همکاران روزنامه های اسرائیلی هاآرتس، گلویز (Globes) ، جروزالیم پست و نویسنده کتاب "بیت المقدس آزاد (جنبشهای زیرزمینی قبل از تشکیل دولت اسرائیل)" است.
وی همچنین ریاست برنامه بورس تحصیلی مؤسسه مطالعات پیشرفته استراتژیک و سیاسی و آموزش دانشجویان در زمینه های اقتصادی و اصول تحقیق را برعهده دارد.
د ـ برنامه ها و فعالیتها:
مؤسسه مطالعات پیشرفته استراتژیک و سیاسی با گردهم آوردن نسل جدیدی از تحلیلگران، متخصصان و کارشناسان امور سیاسی و بین المللی از سازمانها و مؤسسات علمی و تحقیقاتی دولتی و غیردولتی (NGO)و اساتید دانشگاهها، فعالیتهای پژوهشی گسترده ای در حوزه های سیاسی، امنیتی و امور بین الملل به ویژه در زمینه امنیت بین المللی به ویژه در زمینه امنیت بین المللی (در منطقه خاورمیانه) و مسائل مرتبط با آن در منطقه را انجام داده و از این جهت، نقش بسیار مؤثری را در ارائه شناخت و آگاهی در زمینه مسائل مختلف مرتبط با منطقه، به مقامات رژیم صهیونیستی ایفا می کند.
عمده فعالیتهای تحقیقاتی IASPS ، کارتحلیلی در مورد مسائل و موضوعات سیاسی، امنیتی و استراتژیک در سطوح منطقه ای و بین الملی است.
مطالعه و تحقیق درباره موضوعاتی چون سیاست خارجی اسرائیل، فرایند صلح خاورمیانه، سیاست آمریکا در منطقه خاورمیانه، سیاستهای اقتصادی اسرائیل، اوضاع ترکیه و روابط آن با اسرائیل، سیاستهای داخلی اسرائیل، وضعیت یهودیان در کشورهای مختلف، صنایع نظامی اسرائیل، وضعیت مهاجرین در اسرائیل، روابط کشورهای مختلف اروپایی با کشورهای واقع در منطقه خاورمیانه و آثار وسیع امنیتی، سیاسی و اقتصادی این روابط بر منطقه، پدیده تروریسم و بنیادگرایی اسلامی (که این مرکز از آن تحت عنوان "تروریسم اسلامی" یاد می کند) در دستور کار گردانندگان مؤسسه IASPS قرار دارد.
بخش دیگری از فعالیتهای مؤسسه شامل برگزاری کنفرانسها، سمینارها و همایشهای علمی در زمینه مهمترین تحولات سیاسی و امنیتی داخلی، منطقه ای و بین المللی، آموزش عمومی و پیشرفته در زمینه مطالعات سیاسی، استراتژیک و روابط بین المللی و اجرای پروژه های مشترک تحقیقاتی با دیگر مراکز و مؤسسات تحقیقات منطقه ای و بین المللی است.
ه ـ بخشهای مطالعاتی و تحقیقاتی:
مؤسسه مطالعات پیشرفته استراتژیک و سیاسی در جهت تحقیق اهداف مورد نظر خویش، فعالیتهای مطالعات و تحقیقاتی خود را در دو بخش ذیل متمرکز کرده است:
1 ـ بخش تحقیقات سیاست اقتصادی:
مؤسسه، این بخش را در سال 1989 با هدف گسترش تحقیقات و انجام مطالعات پیشرفته در زمینه اقتصاد سیاسی و سیاستهای اقتصادی (اسرائیل) ایجاد کرد.
محققان مرکز در این بخش به تحقیق و مطالعه درباره سیاستهای اقتصادی در بخشهای مختلف اعم از بخش حمل و نقل، بهداشت، زمین و مسکن، مالیات، کشاورزی، بازرگانی و تجارت و...می پردازند.
تهیه متدهای مقاله تحلیلی و گزارش تخصصی در سال برای مطبوعات در رسانه های داخل و خارج از اسرائیل (رسانه های بین المللی)، از مهمترین فعالیتهای مؤسسه در این بخش است. مختصصان و کارشناسان اقتصادی فعال در این بخش، نمایندگان کنست (پارلمان اسرائیل) را در انجام فعالیتهای اقتصادی همراهی می کنند.
2 ـ بخش مطالعات استراتژیک:
بخش مطالعات استراتژیک که یکی از مهمترین بخشهای تحقیقاتی IASPS محسوب می شود در سال 1996 در داخل مؤسسه، ایجاد شد.
ایجاد بستر مناسبی برای بحث و تبادل نظر درباره موضوعات دفاعی و استراتژیک، پرورش نسل جدیدی از متخصصان و محققان سیاسی و ایجاد بانک اطلاعاتی - تحقیقاتی در زمینه های استراتژیک برای استفاده سیاستمداران، دولتمردان و نظامیان اسرائیلی و همچنین سازمانهای ملی و بین المللی را می توان مهمترین هدف مؤسسه از تأسیس این بخش (DRS) عنوان کرد.
اعزام محققان ارشد IASPS به واشنگتن برای گذراندن دوره های پیشرفته آموزشی در زمینه مطالعات دفاعی و استراتژیک از عمده ترین برنامه های مؤسسه در این بخش است. مسئولان این بخش سمیناری را تحت عنوان "اهمیت استراتژیک واردات آب ترکیه به اسرائیل" با حضور جمعی از وزراء و مقامات عالی رتبه سیاسی رژیم صهیونیستی در محل استقرار مؤسسه در بیت المقدس برگزار کردند.
مدیریت بخش مطالعات استراتژیک (DRS) را پرفسور "ویلیام ون کلیو" عهده دار است. وی دارای مدرک دکترای علوم سیاسی از دانشگاه دولتی کالیفرنیا (California)است و علاوه بر مدیریت DRS ، ریاست دپارتمان مطالعات دفاعی و استراتژیک دانشگاه دولتی میسوی (Missouri) را نیز برعهده دارد.
"ون کلیو"، محقق ارشد امنیت ملی در مؤسسه هوور (Hoover) ، محقق ارشد مرکز انقلاب و صلحدانشگاه استنفورد (Stanford) و عضو هیأت امنای مؤسسه بین المللی تحقیقات استراتژیک (در آمریکا) است. وی بین سالهای 1979 تا 1981 به عنوان مشاور عالی "رونالد ریگان" (Ronald Reagan) رئیس جمهور اسبق آمریکا در امور دفاعی و استراتژیک فعالیت داشت و نویسنده مقالات و کتب مشهوری درباره موضوعات سیاسی و استراتژیک است. نکته قابل توجه در مورد وی، ارتباط بسیار نزدیک او با مقامات و رؤسای حزب راستگرای افراطی لیکود و همچنین شخصیتهای برجسته نظامی اسرائیل است.
و ـ انتشارات:
محصولات علمی و فرهنگی مؤسسه مطالعات پیشرفته استراتژیک و سیاسی (IASPS)را می توان در قالب انتشارات این مؤسسه که به صورت کتاب، مقاله و نشریات تخصصی (اعم از فصلنامه و یک ماهنامه اقتصادی) ارائه می شود، مورد بررسی و ارزیابی قرار داد.
1 ـ کتب:
مؤسسه IASPS بالغ بر دهها کتاب در زمینه های مرتبط با اهداف خویش منتشر کرده است. موضوعات این کتب، عمدتا درباره سیاستهای اقتصادی اسرائیل، روابط بین الملل، امنیت ملی و منطقه ای و سیاست خارجی اسرائیل است.
2 ـ مقالات:
مقالات سیاسی و اقتصادی، مقالات پژوهشی استراتژیک و مقالات پژوهشی در بخش اقتصاد املاک، از دیگر انتشارات این مؤسسه اند. عناوین برخی از آنها عبارتند از:
(IASPS) ـ سیاست آب در اسرائیل/استیون پلاک (Steven Plaut) ، 2000.
ـ صندوق ملی یهود/دیوید بلوگراوند (David Blouground) ، 2001.
ـ بازار بانکی اسرائیل/شلومی شو (Shlomi shuv)، 1998.
ـ ترکیه، کلید نفت و گاز خزر/ای. نجدت پامیر(A. Nacdet Pamir) ، 2001.
ـ روسیه و خلاء خاورمیانه/ایلان بومن (IIan Berman) ، 2001.
ـ اسرائیل، فاتح جنگ و بازنده صلح/دیوید ورمز (David wumez) ، 1998.
ـ جانشینی در عربستان سعودی؛ کشمکشی سخت/پل میخائیل (Pual Michael) ، 1997.
3 ـ نشریات:
فصلنامه Quarterly Report از جمله مهمترین انتشارات مؤسسه است که محتوای آن شامل گزارش آخرین فعالیتهای مؤسسه و همچنین ارائه اطلاعات درباره آخرین انتشارات و پروژه های تحقیقی IASPS است.
این مؤسسه، همچنین یک نشریه اقتصادی تحت عنوان "گزیده تحولات اقتصادی اسرائیل" را به صورت ماهانه به چاپ می رساند.
ز ـ پژوهشها:
مؤسسه مطالعات پیشرفته استراتژیک و سیاسی، هر ساله به فارغ التحصیلان ممتاز دانشگاههای اسرائیل و آمریکا، بورس تحقیقاتی یک ساله برای تحقیق و پژوهش در حوزه های موضوعی مورد مطالعه مؤسسه نظیر: سیاست اقتصادی اسرائیل، تحلیلهای ژئواستراتژیک منطقه ای، دفاعی، موشکی و... اعطا می کند.
ح ـ خدمات مؤسسه:
ارائه بورس تحصیلی یک ساله در آمریکا، آموزش دانشجویان در زمینه های استراتژیک و اقتصادی، ارائه مقالات پژوهشی و تحقیقاتی به صورت نسخه الکترونیکی و آرشیو انتشارات از جمله خدماتی است که مؤسسه به مخاطبان و علاقه مندان به حوزه های امنیتی و استراتژیک ارائه می دهد.
مآخذ:
- بولتن رویداد و گزارش اسرائیل، 6/9/1385، شماره 320.
- www.iasps.org.
- www.sourcewatch.org/index.php?title=Institue-for-Advanced-strategic-%26-Political-Studies.
- www.rightweb.irc-online.org/profile/1493/1376html.
