زیگلر، ژان

الف ـ سابقه:

ژان زیگلر (Jean Ziegler) در 19 آوریل1934 در شهر برن (Berne) سوئیس متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در همان شهر به انجام رساند. در سال 1953 سوئیس را به قصد پاریس ترک و در مؤسسه مطالعات سیاسی پاریس و دانشکده حقوق ثبت نام کرد. به این ترتیب زیگلر تحصیلات عالیه اش را در رشته های حقوق، جامعه شناسی، اقتصاد عمومی و علوم سیاسی، در دانشگاههای برن (Berne)، ژنو، کلمبیا و مؤسسه مطالعات پاریس گذراند. وی موفق به اخذ دو مدرک لیسانس حقوق و علوم سیاسی و دو مدرک دکتری حقوق و جامعه شناسی شده است.

علاوه بر این، زیگلر مجوز وکالت را از کانون وکلای ژنو نیز دریافت کرد. وی در دوران دانشجویی در پاریس یک مبارز کمونیست بود که بر اثر آشنایی با یکی از سازمانهای خیریه، با مستضعفین و محرومین جامعه فرانسه ارتباط نزدیک برقرار کرد و از همان زمان نسبت به نظام سرمایه داری و سلطه زورمداران بر دنیا بدبین شد.

وی از سال 1963 تا 1999، در پارلمان فدرال سوئیس به عنوان مشاور و نماینده سوسیالیست ژنو حضور داشت. مهمترین مسئولیت اجرایی او در سازمان ملل متحد، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور خواروبار بود. علاوه بر آن وی در دانشگاه گرونوبل، مؤسسه مطالعات پاریس، دانشگاه کاندیدومندس (Candido Mendes) در ریو دوژانیرو (Rio de Janiro) و مؤسسه آفریقایی ژنو به تدریس جامعه شناسی و علوم سیاسی اشتغال داشت.

زیگلر به سبب فعالیتهای گسترده خود در زمینه های مختلف هنری و ادبی موفق به دریافت نشان های مختلف افتخاری شده است که برای نمونه می توان به این موارد اشاره کرد: دکترای افتخاریدانشگاه مانس (Mons) بلژیک، نشان ملی هنر و ادبیات از جمهوری فرانسه، مدال زرین جمهوری ایتالیا و جایزه حقوق بشر معمر قذافی که در سال 2002 مشترکا به وی و روژه گارودی اهد شد. وی به زبانهای فرانسه، آلمانی، انگلیسی، اسپانیایی و پرتغالی مسلط بوده و آثار خود را به زبانهای فرانسه یا آلمانی نوشته است. وی از سال 1968 برزیل را به عنوان محل اقامت دوم خود بعد از اروپا انتخاب کرد اما همچنان به عنوان یک شهروند سوئیسی باقی ماند.

ب ـ فعالیتها:

زیگلر از سال 2000 گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور خواروبار شد و مأموریت های مختلفی را در قالب بازرس ویژه این سازمان در مناطق بحرانی چون نیجریه، بنگلادش و برزیل به انجام رسانده است.

وی در سال 2003 و در جریان یک مأموریت رسمی، به سرزمین های اشغالی فلسطین عزیمت و از نزدیک با ساکنان نوار غزه و کرانه باختری رود اردن دیدار کرد و وضعیت خواروبار و نحوه دستیابی ساکنان آن به مواد غذایی و آب را بررسی و پس از پایان مأموریت، در تاریخ 10 نوامبر 2003 گزارش مفصل خود را تقدیم مجمع عمومی سازمان ملل کرد. در این گزارش، وی به روشنی فاجعه انسانی رخ داده در مناطق اشغالی فلسطین را برای جهانیان مطرح کرد.

این گزارش به وضعیت فلسطین و ساکنان سرزمینهای اشغالی اختصاص داشت. این گزارش به طور مفصل و براساس آمار و شواهد، به درج واقع بینانه بحران غذایی در مناطق اشغالی و سیاست غلط رژیم صهیونیستی در قبال آن پرداخته بود. ژان زیگلر، مأمور ویژه سازمان، ماحصل تحقیقات میدانیخود را در قالب یک گزارش 35 صفحه ای ارائه داد که با واکنشهای مختلف مجامع سیاسی و اجتماعی در اروپا روبه رو شد.

اسرائیل به شدت تحقیقات زیگلر را زیر سؤال برد و در بی طرفی و استقلال رأی او تردید کرد و خواهان برکناری و تنبیه او از سوی سازمان ملل شد. آنچه بیش از همه برای رژیم صهیونیستی سخت بود و به آن علنا اعتراض کرد، عدم هماهنگی زیگلر با مقامات اسرائیلی در هنگام تدوین پروژه خود و تنظیم متن گزارش بود، به این معنا که زیگلر نتایج تحقیقات خود را با مقامات اسرائیل در میان نگذاشته و بدون اطلاع آنان، صرفا با تکیه بر تحقیقات گسترده خود و براساس آمار و ارقام رسمی جهانی به انتشار گزارش خود پرداخته بود. پس از آن، وی به یکی از چهره های جنجالی سازمان ملل و به یکی از موضوعات مورد مناقشه میان این سازمان و اسرائیل تبدیل شد.

زیگلر در ادامه فعالیتهای خود، تلاش کرده که در جهت کاستن از بحران غذایی در اراضی اشغالی فلسطین و فشار آوردن بر رژیم صهیونیستی اقداماتی را انجام دهد. وی برای رسیدن به این هدف، با ارسال نامه های متعدد و افشاگرانه اش به مقامات اروپایی به ویژه اتحادیه اروپا در مورد "فاجعه بشری" رخ داده در فلسطین و همین طور مکاتبه با شرکتها و طرفهای تجاری اسرائیل، خواستار توقف هرگونه همکاری اقتصادی با رژیم صهیونیستی شده و این تحریم را بهترین راه عقب نشینی اسرائیل از مواضع سرسختانه خود می داند.

وی رسما در سال 2004 ضمن نامه ای به رومانو پرودی، کمیسَرَ سابق اتحادیه اروپا، قطع روابط تجاری اتحادیه با اسرائیل را خواستار شد. وی از رهبران اروپایی خواست که در جهت وادار کردن رژیمصهیونیستی به رعایت حقوق مسلم فلسطینیان، دست به تحریم اسرائیل بزنند.

علاوه بر این، وی در نامه مفصلی به مدیر شرکت آمریکایی کاترپیلار (Catterpillar)خواهان توقف صدور بولدوزر به اسرائیل شده است.

اتهامات علیه زیگلر از آخرین ماههای سال 2003 شروع شد، یعنی زمانی که او پرونده کاری مأموریت خود را منتشر کرد و در آن، سیاست نادرست اسرائیل به طور مستقیم علت مصیبت و فاجعه بشری فلسطین اعلام شده بود. انتشار گزارش زیگلر از وضعیت تغذیه ساکنان سرزمین های فلسطین، خشم و نفرت شدید مجامع صهیونیستی را برانگیخت. رژیم صهیونیستی رسما از سازمان ملل عزل و تنبیه زیگلر را خواستار شد و او را متهم کرد که شرط بی طرفی را زیر پا گذاشته و با نادیده گرفتن بحران های غذایی در دیگر مناطق جهان، از موقعیت خود برای زیر سؤال بردن اسرائیل استفاده می کند.

ج ـ مواضع:

برطبق اعلام نظر زیگلر، اسرائیل از گرسنگی به عنوان سلاحی استراتژیک در جهت سرکوب فلسطینیان استفاده می کند. وی ضمن برشمردن دقیق سیاست این رژیم و اقدامات آن در جهت محدودسازی دسترسی صدها هزار فلسطینی به خواروبار، تصریح می کند که این اقدامات اهداف امنیتی را دنبال نمی کند؛ بلکه تداوم همان سیاست سرکوب است که این بار با سلاح گرسنگی به پیش می رود.

بنابراین گزارش، وضعیت خواروبار فلسطینیانی که تحت اشغال رژیم صهیونیستی زندگی می کنند، فاجعه بار است. وی این وضعیت را نتیجه مستقیم سیاست اشغالگری نظامی اسرائیل می داند که از آنجمله به مهم ترین آنها به شرح زیر اشاره می کند:

1 ـ محاصره شهرها و روستاهای فلسطینی و وضع محدودیت های عبور و مرور.

2 ـ گسترش شهرکهای مسکونی یهودی نشین و تداوم اشغال سرزمین های فلسطینی که با اقدامات تخریبی چون قطع درختان و سوزاندن آنان همراه است.

3 ـ انحراف مسیر آب سفره های زیرزمینی کرانه باختری به سوی شهرکهای یهودنشین.

با این توضیحات، وی نتیجه می گیرد که دستیابی فلسطینیان به مواد غذایی و آب، دشوار و تا حدی غیرممکن شده است.

در این گزارش، وی مفصلاً وضعیت کودکان فلسطینی را بررسی کرده و نتایج تأسف بار آن را اعلام می کند که براساس آن 22 درصد کودکان فلسطین از سوءتغذیه و 15 درصد آنان از کم خونی رنج می برند و به طور کل، 60 درصد فلسطینیان از دسترسی به منابع آبی و مواد غذایی محرومند و در شرایط تنگدستی شدیدی قرار دارند. زیگلر در بخشی از این تحقیق، از تأثیرات مخرب به گرسنگی کشاندن ملت فلسطین سخن می گوید. بنابر نظر وی نتیجه این وضعیت برای ملت فلسطین چیزی جز تحقیر، بیچارگی، نومیدی و سوءتغذیه نیست.

زیگلر تنها راه پایان دادن به این تراژدی را پایان اشغالگری می داند.

ژان زیگلر در مناسبت های مختلف، مخالفت علنی خود با سیاست سرکوب و اشغالگری رژیم صهیونیستی را اعلام کرده است. سخنرانی سال 2005 وی در جمع "کاروان صلح برای فلسطین" در ژنو که به مناسبت عبور این گروه از این شهر ایراد شد، بازتاب وسیعی در میان مطبوعات و رسانه های خبری و محافل سیاسی داشت. زیگلر در اینسخنرانی با انتقاد شدید از رژیم صهیونیستی، نوار غزه را به یک "اردوگاه کار اجباری بسیار بزرگ" و در تعبیری دیگر به یک "اتاق گاز بزرگ" تشبیه کرد و گفت: ارتش اسرائیل همچون نازیهای جنگ دوم جهانی، نگهبان این اردوگاه است.

زیگلر هیچ ابایی از قیاس سیاست رژیم صهیونیستی درباره فلسطینیان با عملکرد نازیها ندارد. وی در اظهارات خود بیان می کند که وجود اردوگاههای کار اجباری تنها محدود به دوره نازیها نمی شود و موارد مشابه آنها را می توان در زمانها و مناطق دیگر مثل فلسطین مشاهده کرد.

در نگاه زیگلر، برقراری صلح و عدالت در فلسطین جز با عقب نشینی بی قید و شرط اسرائیل از تمام شهرکهای یهودی نشین کرانه باختری میسر نیست و این عقب نشینی هم تنها با فشار فاجعه جهانی به ویژه اتحادیه اروپا بر این رژیم امکان پذیر است.

"دیوارحائل" از مسائلی است که زیگلر به آن توجه و موضع شدیدی را در قبال ساخت آن اتخاذ کرده است. وی این دیوار را عامل مخربی می داند که هر نوع شانس تشکیل دولت فلسطینی را از بین می برد. این جامعه شناس پرکار سوئیسی همواره بر این موضوع تأکید کرده است که دولت فلسطینی پایدار، باید بر تمام مناطق اشغال شده در سال 1967 حکومت کند.

د ـ آثار و تألیفات:

زمینه های تحصیلی بسیار متنوع زیگلر، علایق شخصی وی در حوزه های گوناگون علوم انسانی چون جامعه شناسی، علوم سیاسی و حقوق و همین طور توجه ویژه اش به هنر و ادبیات به ویژه هنر شرقی، او را در ردیف نویسندگان و جامعه شناسانموفق سوئیسی قرار داده و رساله های گوناگونی در زمینه های اجتماعی و مسائل اساسی دوران معاصر نوشته است.

مسائل جهان سوم، بیش از همه توجه او را به خود معطوف کرده و به این دلیل، تاکنون کتابهای متعددی را درباره مسائل مختلف ملت ها و کشورهای جهان سوم نوشته است. وی اولین کتابش را در سن 29 سالگی، با عنوان "ضدانقلاب در آفریقا" نوشت. آخرین آثار منتشر شده او که به زبانهای اصلی دنیا ترجمه شده اند، عبارتند از:

1 ـ "پیروزی شکست خوردگان، سرکوب و مقاومت فرهنگی" که برای اولین بار در سال 1988 به چاپ رسید. در این کتاب، نویسنده مبارزات آزادیخواهانه فرهنگی در مقابل عقلانیت تجاری امروز را مورد تحلیل قرار می دهد.

2 ـ "سوئیس، طلا و مردگان" ـ چاپ 1997.

3 ـ "خداوندان جنایت، مافیای جدید ضددموکراسی".

4 ـ "گرسنگی در جهان" ـ چاپ 1999.

5 ـ "صاحبان نوین دنیا و مقاومت کنندگان در مقابل آنان"، چاپ 2000. در این کتاب جنجال برانگیز، زیگلر به افشاگری و انتقاد شدید از صاحبان سرمایه در جهان و جهانی سازی می پردازد.

6 ـ "حق خواروبار" ـ چاپ 2003 به وسیله انتشارات هزارویک شب.

7 ـ "یاغیان در برابر نظم جهان"، که تحلیل او را از جهانی که زیر سلطه آمریکا و قدرت های دیگر است، به تصویر می کشد.

8 ـ "امپراتوری شرم" ـ چاپ 2005 که به بررسی سلاحهای کشتارجمعی که او آن را همان گرسنگی و بدهکاری (قرض) می داند، می پردازد و گرسنگی و فقر را در میان گرسنگان زمین و در مقایسهبا جهان قدرتمندان ارزیابی می کند.

ژان زیگلر به عنوان جامعه شناس و محقق متعهد، به خوبی توانسته است واقعیات تلخ فلسطین و به طور مشخص بحران غذایی آن را که حاصل اشغالگری است، دریابد. افشاگری های جسورانه او درباره شرایط زیستی فلسطینی ها تحت اشغال و اقدامات غیرانسانی رژیم صهیونیستی در گرفتن هرگونه امکان فعالیت اقتصادی از ساکنان فلسطین جای تأمل دارد.

تلاش او برای آگاه ساختن افکار عمومی اروپا از وضعیت بحرانی فلسطین و در نتیجه وا داشتن اتحادیه اروپا ـ که از توان لازم برای مهار اسرائیل برخوردار است ـ و تغییر سیاست نرمش در مقابل رژیم صهیونیستی، گویای این حقیقت است که این بازرس ویژه سازمان ملل به طور جدی و سرسختانه به دنبال اجرای تعهدات خود در کمک کردن به گسترش و توسعه حقوق انسانی است. به این دلیل است که زیگلر منفور مجامع صهیونیستی شد و آنها به انحای مختلف تلاش کردند تا او را به اتهامات مختلف از صحنه فعالیت خارج کنند.

مآخذ:

1. بولتن رویداد و گزارش صهیونیسم، مؤسسه تحقیقات و پژوهش های سیاسی ـ علمی ندا 19/11/1384، شماره 105.
2. www.jerusalemites.org/articles/french/jul2004/31.htm.
3. www.mobbingopinion. bpweb.net/artman/publish/article-789.shtml.
4. www.objectifreussir.ch/fr/cadre-repetoire/Interview/politiciens/Jean-Ziegler/ziegler.html-...
5. www.fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Ziegler.
6. www.unige.ch/ses/socio/ziegler.html.
7. www.amazon.fr/exec/obidos/tg/detail/- books/2213613486/reviews/ref=cm-rev-more/402...
8. www.monde-diplomatique.fr/2005/07/TRUONG/112717? var-rechercher=ziegler.
9. www.switzer land.indymedia.org/fr/2005/05/22206.shtml.
10. www.aloufak-net/article.php3? id-article=913.
11. www.urgencepalestine.ch/Activites/caravanes 05.html.
12. www.aad-online.org/2005/Francais/1-Jan/1- 6/1-1/aad15/3.htm.
13. www.unwatch.org/speeches/Guysen.html.