جاویتس، زئیف (1924ـ1847)

زئیف جاویتس (Zeev Javitz) تاریخ دان، نویسنده و متکلم عبری نویس صهیونیست است که در لهستان به دنیا آمد. خانواده ای ثروتمند داشت. پس از شکست در بازرگانی، به ادبیات و تاریخ روی آورد. نخستین نوشته اش که مورد توجه قرار گرفت، مقاله ای با نام برج قرن (1887) بود که به مناسبت صدمین سالگرد درگذشت موسی مندلسون نوشته شده بود. او در این مقاله از ایده های جریان روشنگری که یهودیان را به آمیختگی در جوامعشان تشویق می کرد، شدیدا انتقاد نمود. جاویتس از 1888 تا 1898 مقیم فلسطین بود و در آنجا به تدریس، وکالت و روزنامه نگاری اشتغال داشت.

وی در فعالیت های کمیته ای که برای نوسازی زبان عبری تشکیل شده بود، سهم داشت و معتقد بود که باید عبری را با عناصر زبانی برگرفته از میشنا، تلمود و مدراش تقویت کرد. چند کتاب نیز برای نوآموزان نوشت که اساطیر تلمود را در آنها به نظم کشیده بود. از جمله می توان به تپه میلاد (1891)، نغمه هایی از گذشته (1892) و آموزگار (1894) اشاره کرد.

کار اصلی جاویتس که بخش عمده ای از عمر او را به خود اختصاص داد، کتاب تاریخ اسرائیل (1940ـ1895) در چهارده مجلد بود. این کتاب از بحث های واقعی تاریخی بویی نبرده است، اما نشان دهنده کوشش پی گیر او برای نشان دادن تمایز دین و فرهنگ یهودی و ثابت کردن این نکته است که ریشه های میراث انسانی را سنت های یهودی تشکیل می دهد.

او تنها به نوشتن مقاله ها و پژوهش ها بسندهنکرد و مشتاقانه به جنبش صهیونیسم پیوست. گفتنی است که وی از اعضای برجسته جنبش دوستداران صهیون بود. پس از مهاجرتش از فلسطین، پیوسته میان لیتوانی، آلمان و انگلستان در حال سفر بود و از بنیان گذاران جنبش مزراحی در لندن به شمار می رفت. سردبیری ماهنامه این جنبش به نام هامزراح نیز با او بود (1903 و 1904). او در ادبیات نوین عبری زبان و نیز در جریان صهیونیسم، نماینده جناح ارتدوکس بود.

مأخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد سوم، زمستان 1382.