ویدال، دومینیک

دومینیک ویدال (Dominique Vidal)، یهودی منتقد و مخالف سیاست اسرائیل نسبت به ملیت فلسطین و نیز کارشناس مسائل خاورمیانه در سال 1950 در فرانسه به دنیا آمد. وی در هفته نامه معتبر لوموند دیپلماتیک در سمت معاون سردبیر فعالیت می کند و گزارش ها، مقالات و نوشته های متنوعی را درباره بحران خاورمیانه، ریشه ها و عوامل آن به رشته تحریر درآورده است.

ویدال همچنین مسئول بخش بین المللی "مرکز آموزش حرفه ای روزنامه نگاران" (Centre de Formation et de perfectianne ment: (CFPJ) در پاریس است.

الف ـ مواضع و دیدگاه ها:

این روشنفکر یهودی اگرچه دیدگاهی منتقدانه نسبت به اسرائیل دارد، اما کاملاً حق را به فلسطینی ها نمی دهد و به طور کلی ضمن پذیرش موجودیت اسرائیل، برای فلسطینی ها نیز برخی حقوق قائل است و از این زاویه در لوموند مطلب می نویسد.

دومینیک ویدال در مقالات و نوشته های متعدد خود، سیاست رژیم صهیونیستی در سرزمین های اشغالی، به ویژه ساخت دیوارحائل، تداوم طرح "اسرائیل بزرگ"، ادامه اشغالگری، شهرک سازی و تبعید فلسطینیان را مورد نقد قرار می دهد. او اسرائیل را در یک تناقض استراتژیک جدی گرفتار می کند و تنها راه برون رفت از این بحران را به رسمیت شناختن حق فلسطینیان برای تشکیل دولتی مستقل می داند.

ویدال مسئله اساسی اسرائیل را این گونه بیان می کند: "اسرائیل اگر دموکراسی را برگزیند ناچار است به همه شهروندان خود اعم از فلسطینیان حق رأی بدهد که در این صورت، دیگر دولت یهود محسوب نخواهد شد و اگر بخواهد ویژگی یهودی اش را حفظ کند، نمی تواند دموکراتیک باشد و اگر به سیاست نژادپرستانه خود در مقابل فلسطینیان ادامه دهد، با مقاومت و خشم آنان مواجه می شود."

از نظر ویدال، سناریو سرکوب و خشونت با مقاومت فلسطین پایانی ندارد. به طور خلاصه مواضع اصلی ویدال را در زمینه های مربوط به مناقشه اسرائیل ـ فلسطینیان می توان به این صورت دسته بندی کرد:

1 ـ تجدیدنظرطلبان و نقش آنها در آگاهی بخشی به یهودیان:

ویدال به مناسبت های مختلف مباحث تجدیدنظرخواهانه در اسرائیل را مورد ارزیابی قرارداده و تأثیر روشنگری های این محققان ـ که علی رغم فشارهای اسرائیل همچنان بر افشاگری و برملا کردن حقایق اصرار می ورزند ـ بر آگاهی یافتن یهودیان از بحران فلسطین و مسئله آوارگان مثبت دانسته و با تأسی به نظرخواهی های مختلف در اسرائیل معتقد است که چرخش و تغییر مثبتی در نگاه اسرائیلی ها به موضوع آوارگان فلسطینی ایجاد شده است.

از دیدگاه این صاحب نظر خاورمیانه، اسرائیلی ها باید به این معادله عجیب توجه داشته باشند که هولوکاست را نازی ها مرتکب شده اند و تبعید و راندن صدها هزار فلسطینی را، اسرائیلی ها. به این ترتیب فراموش کردن اجحاف بزرگی که از طرف آنها بر این ملت روا داشته شده، گناهی نابخشودنی است.

وی به آشکار شدن واقعیت مسئله آواره شدن فلسطینیان و عوامل اصلی آن اشاره و خاطرنشان می کند که "هنوز مسائل مبهم بسیاری در تاریخ این بحران وجود دارند و این فقط برگی از تاریخ است که پژوهشگران منصف و خردبین یهودی آن را گشوده اند و در همین یک صفحه، خطای بزرگ اسرائیل عریان شده است."

2 ـ راه حل بحران خاورمیانه:

دومینیک ویدال در بسیاری از نوشته های خود خطر تداوم اقدامات سرکوبگرانه و نژادپرستانه رژیم صهیونیستی در سرزمین های اشغالی را گوشزد کرده و در صدد ارائه راه حل هایی برای ممانعت از اقدامات فاجعه بار این رژیم است. وی ضمن تأکید بر گسترش و تقویت جنبش همبستگی جهانی نسبت به فلسطین، یکی از راه حل های مؤثر را دخالت اتحادیه اروپا در قضیه و فشار بر اسرائیل از طریق تعلیق قراردادهای همکاری میان اتحادیه و رژیم صهیونیستی می داند و تعلیق فوری این قراردادها رااهرم فشار مناسبی برای وادار کردن اسرائیل به عقب نشینی از مواضع توسعه طلبانه خود در سرزمین های اشغالی به حساب می آورد.

3 ـ نقد اسرائیل و آنتی سمیتیسم:

یکی از پرسش های اصلی دومینیک ویدال این است که آیا می توان به نقد سیاست اسرائیل در قبال ملت فلسطین پرداخت بی آنکه مورد اتهام آنتی سمیتیسم قرار گرفت؟ در این باره وی به جریان خطرناک حاکم بر فرانسه که در صدد خدشه وارد کردن به چهره منتقدان اسرائیل است اشاره می کند و به سوءاستفاده های عظیم از مفهوم "آنتی سمیتیسم" توسط یهودیان می پردازند.

ویدال در مقالات خود به طور جدی به نقد عملکرد برخی شخصیت ها و سازمان های یهودی در مورد بزرگنمایی و جعل نسبت به آنچه آنتی سمیتیسم خوانده می شود، می پردازد. از نظر او آنتی سمیتیسم به عنوان یک جریان سیاسی اکنون در فرانسه به حاشیه رانده شده و ادعاهای افتراآمیز اسرائیلی ها مبنی بر تشدید رفتارهای آنتی سمیتیک مردود است. وی همواره خطر تصمیم ساده انگارانه هر نوع خشونت اجتماعی به رفتار آنتی سمیتیک را هشدار داده و تصریح می کند که نژادپرستی امری نادیده و پنهان و مبارزه با آن همچنین است.

وی همواره عملکرد رسانه های فرانسه که به هر حادثه اجتماعی که در قلمرو یهودیان رخ می دهد، رنگ آنتی سمیتیک می بخشند را به مسخره گرفته و این رسانه ها را به واقع بینی و حقیقت طلبی فرامی خواند. یکی از مسائلی که ویدال به آن توجه خاص نشان داده، مسئله تبلیغات وسیع و بی سابقه در فرانسه بر ضداسلام و مسلمانان است که به گفته او این امر از نظر سیاسی و رسمی در فرانسه به امری پذیرفتنی و قطعی بدل شده است.

4 ـ رادیکالیسم یهودی:

دومینیک ویدال در یکی از مقالات جنجال برانگیز خود با عنوان "آتش افروزان آنتی سمیتیسم" به اتحاد عجیب روشنفکران راست افراطی و چپ یهودی در فرانسه و دفاع بی قید و شرط آنان از رژیم صهیونیستی می پردازد. در این مقاله وی ضمن نام بردن از برخی شخصیت های افراطی یهود که او آنان را "مدافعان بی قید و شرط" اسرائیل می نامد، به استراتژی غلط آنان در بی اعتبار کردن و خاموش ساختن صداهای ناموافق با اسرائیل پرداخته و خطر این رادیکال گرایی نوین را متذکر می شود.

در این زمینه او به شکست طرح های مفتضحانه این جریان اشاره می کند که علی رغم تلاش های فراوان و توسل جستن به راه های نادرست چون اتهام آنتی سمیتیسم به محققان و روزنامه نگاران بی طرف و اقامه دعوا علیه روشنفکران مخالف، نتوانسته اند به هدف خود مبنی بر نفوذ در افکار عمومی فرانسه دست یابند.

به اعتقاد ویدال تلاش این محافل برای حذف صداهای مخالف، پس از شروع انتفاضه دوم نتیجه معکوس داده است. در این رابطه وی به یکی از نتایج افکارسنجی از شهروندان اتحادیه اروپا اشاره می کند که بر مبنای آن 59درصد پاسخ دهندگان، اسرائیل را تهدید اصلی برای صلح جهانی دانسته اند.

ب ـ فعالیت ها:

دومینیک ویدال همواره در برنامه های مردمی حمایت از فلسطین مشارکت جدی داشته است. به این ترتیب او را معمولاً در جوامع و برنامه های اعتراض آمیز نسبت به سیاست های رژیم صهیونیستی می توان مشاهده کرد. به عنوان نمونه می توان به مشارکت او در طرح هفته بسیج دانشگاه های پاریسعلیه دیوار آپارتاید اشاره کرد که در نوامبر سال 2005 و با هدف آگاه کردن افکار عمومی فرانسه به ویژه دانشجویان، نسبت به تبعات انسانی و سیاسی ساخت دیوارحائل برگزار شد. دومینیک ویدال به این مناسبت در دانشگاه پاریس، به ایراد سخن پرداخت و جنبه های مختلف این طرح اسرائیل را مورد ارزیابی قرار دارد.

این تحلیل گر مسائل خاورمیانه در اغلب برنامه های "مجمع همبستگی فرانسه ـ فلسطین" (Association AFPS Framce Palestine Solidarile)که یکی از رسانه های فعال حامی فلسطین در فرانسه است، مشارکت داشته است. برای نمونه می توان به این موارد اشاره کرد:

1 ـ شرکت در همایش مجمع فوق که در جهت مخالفت با ساخت دیوارحائل در فرانسه برگزار شد. ویدال در این همایش سخنرانی خود را با عنوان "فلسطین ـ اسرائیل؛ صلح یا جنگ تمدن ها" ارائه کرد.

2 ـ حضور و سخنرانی در جشنواره فرهنگی "به فلسطین خوش آمدید" که در ژوئن سال جاری در ایل دو فرانس (Ile de France)پاریس و با هدف همبستگی با ملت فلسطین و با حضور هنرمندان، فعالان فرهنگی و شخصیت های سیاسی و نمایندگان نهادهای فرهنگی فرانسه برگزار شد.

3 ـ یکی از مهم ترین برنامه های ویدال در حمایت از ملت فلسطین طرح مشترک وی با لیلا شهید (Leila Shahid) نماینده فلسطین در فرانسه و میشل وارچاوفسکی (Michel Warchawski) ، مبارز صلح طلب و روشنفکر یهودی است. طبق این برنامه، این سه شخصیت فعال سیاسی به صورت دوره ای در شهرها و روستاهای مختلف فرانسه حضور می یابند و از نزدیک با قشرهای مختلف مردم درباره مناقشه اسرائیل و فلسطین گفت وگو می کنند.این دیدارهای مستقیم با مردم نواحی دور و نزدیک فرانسه حدود دو سال است که آغاز شده و هدف از آن آگاهی دادن درباره این بحران و جلب حمایت فرانسویان از ملت فلسطین و روند صلح اعلام شده است.

ج ـ آثار و نوشته ها:

تعمق و غور در حوادث نخستین سال های اشغال فلسطین و شروع بحران خاورمیانه و تحقیق درباره نتایج اشغالگری به ویژه آواره شدن فلسطینیان یکی از پروژه های اصلی دومینیک ویدال، این کارشناس برجسته مسائل خاورمیانه است. علاوه بر این وی علاقه مند به انعکاس صداهای ناموافق با سیاست رژیم صهیونیستی است. انتشار کتاب "خطای نخستین اسرائیل" که ویدال خود هدف از نوشتن آن را مقابله با جو سانسور و سکوت رسانه های فرانسه نسبت به مباحث تجدیدنظرطلبان می داند، گواه این مدعاست.

دومینیک ویدال کتاب های متعددی را در زمینه مسائل خاورمیانه، شرایط امروزی یهودیان فرانسه و مسلمانان و اعراب این کشور به چاپ رسانده است. آثار وی نشان دهنده مطالعات پیگیر و عمیق او در مباحث مربوط به خاورمیانه است. از مهم ترین مسائلی که ویدال در آثار خود به آن اشاره می کند موضوع آوارگان فلسطین است که از نظر او اصلی ترین و غم انگیزترین مسئله در بحران فلسطین است.

مهم ترین کتاب های منتشر شده از ویدال را می توان چنین برشمرد:

1 ـ "گناه نخستین اسرائیل" (le peche original d.Israel) در این اثر که در سال 1988 منتشر شد، نویسنده به بررسی ریشه ای وقایع نخستین سال های اشغال فلسطین و جنگ های 1948 تا 1984 و تبعاتآن به ویژه تبعید فلسطینیان می پردازد. درباره این واقعه تفسیرهای مختلفی وجود دارد. مقامات اسرائیلی ادعا می کنند که فلسطینیان داوطلبانه و با فراخوان رهبران عرب به این مهاجرت دست زدند در حالی که از نقطه نظر اعراب، فلسطینیان از سرزمین خود رانده شدند. حال با دسترسی به برخی آرشیوها و اسناد آن دوران، مورخان نوین اسرائیل، برداشت فلسطینی این واقعه را تأیید می کنند.

دومینیک ویدال در این کتاب، به تفصیل، دیدگاه های تجدیدنظرطلبانه این مورخان را بررسی می کند "پست صهیونیسم" (Post sionism) که در اسرائیل از موضوعات اصلی است را به بحث می گذارد. به اعتقاد ویدال، مورخان اسرائیل نسبت به سه اسطوره صهیونیستی مربوط به حوادث سال های سرنوشت ساز 48-1947 و پیدایش اسرائیل، بازنگری کرده اند.

1) از نظر ویدال اولین اسطوره ای که محل مناقشه است تصویر وارونه ای است که رژیم صهیونیستی در تلاش است تا از اسرائیل 1947 ارائه دهد: دولتی ضعیف، با ارتش محدود و در معرض خطر و تهدید جدی نیروهای نظامی هراس برانگیز و قدرتمند اعراب. طبق نظر محققان نوین اسرائیل، نیروهای اسرائیل در مقابل اعراب، از برتری تجهیزات نظامی و نیروی انسانی برخوردار بوده اند.

2) دومین اسطوره ای که ویدال با تأسی به تحقیقات دهه های اخیر پژوهشگران یهودی زیر سؤال می برد، ایده صلح طلبی اسرائیل در فردای جنگ 1948 است. از نظر اینان در هنگام مذاکرات صلح لوزان (Lausanne) میان اسرائیل، آمریکا و مجموعه اردوگاه غرب معامله پنهانی صورت گرفت که برطبق آن امضای صوری توافقنامه صلح توسط اسرائیل، به پذیرش عضویت آن در سازمان ملل متحد انجامید.

3) اسطوره مهاجرت خود خواسته فلسطینیان: ویدال در این زمینه به رانده شدن صدها هزار فلسطینی از سرزمین خود توسط نیروهای اسرائیلی که همراه با اعدام ها و قتل عام های متعدد صورت گرفته اذعان می کند و علاوه بر آن، ضبط اموال، دارایی ها و مصادره زمین های فلسطینیان را نیز مورد توجه قرار می دهد. به اعتقاد ویدال، گناه نخستین اسرائیل، آواره کردن فلسطینیان است اما آنچه در اثر ویدال، قابل توجه است این نکته است که وی از موضع این مورخان هم فراتر رفته و محافظه کاری آنان را در عدم انعکاس همه واقعیات مسئله اسرائیل ـ فلسطین به نقد می کشد.

دومینیک ویدال برخلاف نظر اغلب مورخان یهودی ـ که ضمن تأیید مداخله مستقیم اسرائیل تبعید فلسطینیان در سال های 8ـ1947 حملات گسترده این نیروها به روستاها و مناطق فلسطینی، مایل نیستند این اقدامات را برآیند یک پروژه ملی برای راندن فلسطینیان بدانند ـ به صراحت اعلام می کند که هیچ جای تردیدی در سازمان یافتگی طرح تبعید باقی نمانده است. به اعتقاد وی، بهترین دلیل برای اثبات این قضیه، ائتلاف سیاسی و ایدئولوژیک در نظام سیاسی و امنیتی یهود بر ایده تشکیل دولت اسرائیلی وسیع و مقتدر با اکثریت یهودی است.

2ـ "فلسطین 1947، تقسیم بی نتیجه" (Palestine 1947, un partage evorte) محصول کار مشترک ویدال و آلن گرش (Alain Gresh) سردبیر لوموند دیپلماتیک است.

3ـ "صد باب خاورمیانه" (100 Parte du Proche-Orient) عنوان کتابی است که در سال 1986 و توسط انتشارات آتلیه (Editions d. Atelier)به چاپ رسید. دومینیک ویدال به همراه آلن گرش در این کتاب به پرسش های مختلفی که باعث بحران در خاورمیانه شده اند، پاسخ می دهند.

مهم ترین مسائلی که این کتاب به آنها پرداخته است، عبارتند از: جنگ های 48-1947 اعراب و اسرائیل، روند صلح و تأثیر عملکرد دولتمردان اسرائیل بر آن، تأثیر تهاجم نظامی آمریکا به عراق بر وضعیت مناقشه اسرائیل ـ فلسطین.

4ـ "رنج یهودی بودن" (le Mal-etrejuif)که در سال 2003 در فرانسه به چاپ رسید. در این کتاب ویدال در صدد است شرایط زیستی ـ فکری یهودیان فرانسه را موشکافی کند و به مباحثی چون آنتی سمیتیسم، سرخوردگی یهودیان، بحران هویتی آنان، رادیکال گرایی رهبران و گرایش های افراطی در میان یهودیان فرانسه می پردازد. از نظر وی سرخوردگی منبعث از بن بست در مناقشه خاورمیانه، نوعی رادیکال گرایی را در جامعه یهودیان فرانسه به وجود آورده است. علاوه بر آن، رفتارهای ضدیهودی در فرانسه هم به احساس سرخوردگی یهودیان فرانسه کمک کرده است.

البته ویدال در این کتاب و در بسیاری دیگر از نوشته های خود به رویه دیگر حملات ضدیهودیان اشاره می کند و آن از ابزارسازی این مسئله توسط صهیونیست هاست.

5ـ "رنج دشوار عرب بودن" (Le Mal-etze arabe) : پس از اثر جنجال برانگیز ویدال درباره یهودیان، این بار او به تحلیل شرایط زندگی و وضعیت فکری ـ روحی عرب های مقیم فرانسه می پردازد. به این بهانه، دومینیک ویدال از نزدیک با جامعه مهاجران عرب تبار فرانسه به بحث و گفت وگو می نشینند و سعی می کند که به آشکار ساختن برخی مسائل اصلی مسلمانان عرب فرانسه بپردازد.

کتاب های متعدد ویدال را می توان به عنوان منابع مهمی برای شناخت فهم مسائل منطقه خاورمیانه در فرانسه به حساب آورد.

مآخذ:

1. www.Palestine-studies.org/final/fr. Books. item/php?id=507.
2. www.Planete nonviolence.org/semaine- internationale-de-mobi.

lisations-contes-le-Mur-de...

1. www.oumma.com/rticle.php3? id-article=154.
2. www.Plate forme- Palestine.org/dossiergenve/geneved vidal/htm.
3. www.Chez.com/francoisavier/politque/bidal.htm/?
4. www.Amazon.Fr/exec/obidos/ASIN/2870277245/qid=1132652351/sr=1-15/ref=sr-1-11-15...;2708232444/qid=1132652351/sr-1-6/ref-sr-1-11-6/40...
5. www.Crif.org/index02.php?id=1053$$menu=51$$typo=lectures.
6. www.Amazon.fr/obidos/to/detail/- books/2748900170.
7. www.Tcr-roug.org/archives/091902/pleinfeu.htm.
8. www.Monde-diplomatiquc. Fr/2002/12/VIDAL/17276.
9. www.tcr-rougc.Org/archives/091902/plein fen.htm.
10. www.palestine 45.net/Dominique-bidal.htm.
11. www.monde-diplomatique.fr/2004/05/VI Dal/11185? var-recherche=antisemitisme.
12. www.Monde-diplomatique. fr/2005/06/VIDAL/12502?Var-recherche=antisemitisme.