گلدسمید، خانواده

خانواده گلدسمید (The Goldsmid Family) خانواده ای ثروتمند در بریتانیا است که از یهودیان اشکناز بوده و تبارش به هارون گلدسمید (در گذشته به سال 1782) می رسید. وی در نیمه سده هجدهم از آمستردام به لندن آمد و در آنجا مستقر شد. با پسرش جورج گلدسمید (1812ـ1743) مؤسسه ای تجاری به نام هارون گلدسمید و پسر در لندن تأسیس کرد که بعدا نامش به گلدسمید و الیاسون تغییر کرد.

پسر دیگر وی اشرگلدسمید (1822ـ1750) با یعقوب موکاتا مؤسسه دلالی موکاتا و گلدسمید را در زمینه خرید و فروش سکه های طلا و نقره تأسیس کرد. دو برادرش بنیامین گلدسمید (1808ـ1755) و آبراهام گلدسمید (1810ـ1756) از رجال ثروتمند لندن شدند، خصوصا در دوره جنگهای انقلاب فرانسه که در سال 1777 با یکدیگر مؤسسه خرید و فروش اوراق بهادار تأسیس کردند و موفق شدند انحصار مؤسسه های بزرگ بانکی در زمینه پرداخت وامهای عمومی را بشکنند و همین سبب شد که دولتها در این زمینه به شروط بهتری دست یابند. این دو برادر از نزدیکان خاندان سلطنتی انگلستان بودند و همین ارتباط و نزدیکی راه رهاسازی یهودیان در این کشور را هموارتر ساخت.

بنیامین، نخستین مؤسسه بزرگ خیریه اشکنازی در انگلستان را تأسیس نمود و فعالیتهای گسترده مالی این خانواده و روابطش با برگزیدگانانگلیسی، سیطره اشرافی سفارادی بر یهودیان لندن را از میان برد.

بنیامین در پی بحرانی روانی خودکشی کرد و برادرش آبراهام نیز به دلیل بحران مالی که برای مؤسسه خانوادگی شان پیش آمد، خود را کشت.

اما برجسته ترین افراد این خانواده:

سر اسحاق لئون گلدسمید(1859ـ1778) پسر اشر گلدسمید، نخستین یهودی بریتانیایی بود که لقب "بارون" گرفت. او که شریک مؤسسه "موکاتا و گلدسمید" بود از راه مشارکت در احداث راه آهن ثروت هنگفتی به چنگ آورد. مرکز فعالیتهای او در پرتغال، ترکیه و برزیل بود و پادشاه پرتغال در سال 1846 برای تشکر از تلاشهای وی جهت حل اختلافات مالی پرتغال و برزیل، لقب "بارون پالمیرا" را به او عطا کرد.

گلدسمید از هواداران سرسخت رهاسازی یهودیان در انگلستان بود. او همچنین از مؤسسان "یونیورسیتی کالج" لندن بود که از نخستین مؤسسه های آموزش عالی غیرطایفه ای در انگلستان به شمار می رود. وی در تأسیس کلیسای اصلاح طلبان انگلستان نیز نقش مؤثری داشت.

سر فرانسیس هنری گلدسمید (1878ـ1808) پسر اسحاق لئون گلدسمید که در قضیه رهاسازی یهودیان، از پدرش دفاع می کرد. در سال 1860 وارد پارلمان شد و تا پایان عمر، عضو پارلمان باقی ماند. برادرش فردریک دیوید (1866ـ1816) نیز با او به پارلمان راه یافت. گلدسمید نخستین یهودی بود که اجازه یافت در شمار وکلای انگلیسی درآید (1833). او توجه خاصی به مسائل یهودیان شرق اروپا داشت و در سال 1871 نایب رئیس انجمن انگلویهودی شد.

سر ژولیان گلدسمید (1896ـ1838) پسر فردریک دیوید و عضو پارلمان بود. از سال 1886 تا 1895 به عنوان رئیس انجمن یهودیان انگلیسی در دفاع از حقوق یهودیان خارج از انگلستان، کوششبسیار کرد. از آغاز تأسیس انجمن یهودیان روسی در سال 1882 تا 1894 رئیس این انجمن بود که موضوع یهودیان در روسیه تزاری را پیگیری می کرد.

آلبرت ادوارد لیامسون گلدسمید از برجسته ترین افراد خانواده گلدسمید بود. وی در بمبئی به دنیا آمد. پدرش هنری ادوارد گلدسمید (1855ـ1812) که از شاخه مسیحی خانواده بود در هند به سر می برد و در این مستعمره، مناصب مهمی برعهده داشت. آلبرت از دانشکده نظامی سلطنتی فارغ التحصیل شد (1866) و در جنگ بوئر (1902ـ1899) در آفریقای جنوبی شرکت داشت. آلبرت به آیین یهودیت بازگشت و به مسائل یهودیت توجه نشان داد.

وی در طرحهای بارون دی هرش برای اسکان یهودیان شرق اروپا در آمریکای لاتین مشارکت داشت. در 1892 به آرژانتین سفر کرد و در مدت یک سال که در آنجا ماند، میان یهودیان مهاجر، زمین تقسیم کرد. او از هواداران هرتزل بود و به تأسیس اتحادیه انگلیس صهیونیستی در سال 1898 کمک کرد. وی در سال 1903 در کمیته عریش ـ که موضوع امکان اسکان یهودیان در سینا را بررسی می نمود ـ شرکت داشت.

مأخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد سوم، زمستان 1382.