معراخ، تجمع

معراخ واژه عبری است به معنای تجمع، اجتماع، هم پیمانی. این نام بر همپیمانی که بین احزاب اسرائیل صورت گرفته نهاده شده است. این تجمع در سال 1969 از ائتلاف حزب کارگر اسرائیل وحزب ماپام به وجود آمد. درواقع قبل از تجمع معراخ، تجمع دیگری بین حزب ماپای و احدوت هاعافودا صورت گرفت. این هم پیمانی در تاریخ 19/5/1965 انجام شد. البته عده کمی در هر دو طرف حزب مخالف این اتحاد و هم پیمانی بودند. برای نمونه به مخالفت گروه کوچکی تحت رهبری دیوید بن گوریون می توان اشاره کرد که جناح مخالف را به سوی احزاب راست و هم پیمانی با حزب آزادگان سوق می داد.

تجمع ماپای ـ احدوت هاعافودا دارای اهدافی بود از جمله کوشش برای رسیدن به وحدت کامل در داخل تجمع، فعالیت کارگران اسرائیلی، تأمین امنیت و استقلال اسرائیل و مبارزه با خطرات غیرمنتظره ای که از سوی جناحهای راست افراطی که تجمع را مورد تهدید قرار می داد.

همچنین تلاش برای به رسمیت شناختن اسرائیل و حفظ امنیت منطقه و تسهیل مهاجرت یهودیان به اسرائیل و برنامه ریزی سریع اقتصادی از دیگر اهداف این همپیمانی بوده است.

همپیمانی ماپای ـ احدوت هاعافودا تا ژانویه 1968 برقرار بود تا اینکه در آن سال، از اتحاد آن دو، و نیز حزب رافی به ریاست شیمون پرز حزب "کارگر" تشکیل شد.

در تاریخ 19/1/1969 همپیمانی دیگری بین حزب کارگر و حزب ماپام به وجود آمد که "تجمع معراخ" نام گرفت. در سال 1981 حزب آزادیخواهان مستقل نیز به تجمع پیوست. درواقع تجمع معراخ دربرگیرنده کلیه احزاب کارگری اسرائیل بود و مقرر شد که تمام احزاب کارگری در نهمین دوره انتخابات با یک لیست مشترک در تمامی انتخابات مانند پارلمان، هیستادروت، شوراهای محلی، و اتحادیه های کارگری شرکت کنند. همچنین در مورد حرکت در یک خط مشی سیاسی در زمینه سیاست خارجی و حفظ امنیت و آزادی داخلی با یکدیگر توافق کردند. راهیابی به حکومت اسرائیل و یافتن راههایی برای حفظ امنیت آن از دیگر مسائل مورد توافق بود.

هیئت مدیره تجمع معراخ، 15 عضو داشت که 9 نماینده از حزب کارگر و 6 نماینده از حزب ماپام بود. هیئت مدیره به تمامی کارهای حزب از جملهحل مسائل مورد اختلاف و هماهنگی کارهای مشترک می پردازد، ولی تصمیم گیریهای مهم و حساس به عهده نهادهای دو حزب است.

یکی از هیئتهای مشترک دو حزب، فراکسیون معراخ در پارلمان است که درباره مسائل جاری از سوی معراخ موضع گیری می کند. حزب کارگر در تجمع روابط گسترده ای با احزاب سوسیال دمکرات غرب در اروپا دارد و از اعضای سوسیالیسم بین الملل می باشد.

تجمع معراخ از طریق هیستادروت با اتحادیه های کارگری در آسیا و آفریقا رابطه برقرار می کند.

این تجمع یهودیان را در ایجاد کشور اسرائیل صاحب حق می داند و مردم فلسطین را یک مردم خوش نشین صحرایی دانسته و بر لزوم ایجاد شرکهای یهودی نشین تأکید دارد. همچنین معتقد است که تمامی یهودیان جهان باید به فلسطین مهاجرت نمایند. تجمع معراخ با وجود حضور احزاب چپ در آن از غرب هواداری کرده و در این میان به آمریکا عنایت خاصی دارد.

معراخ خواستار همراهی با تغییرات جهانی و حل بحران خاورمیانه است و معتقد است که اتفاقات جهانی بر منطقه خاورمیانه بی تأثیر است. همچنین استفاده از زمان برای گسترش مرزهای اسرائیل و تحمیل صلح به کشورهای همسایه می توان از زیربنای سیاستهای معراخ به حساب آورد.

پیمان تجمع:

1 ـ استمرار دولت اسرائیل و تلاش برای برقراری صلح و آتش بس.

2 ـ اعلام آمادگی اسرائیل برای مذاکره با تک تک کشورهای عربی در مورد صلح و حل مشکل پناهندگان.

3 ـ حمایت از اصول جنبش کارگری.

4 ـ تشکیل اداره ای با حضور 9 عضو از حزب کارگر و 6 عضو از حزب ماپام برای هماهنگی های کلی.

5 ـ آزادی عمل حزب ماپام در مورد نظام انتخاباتی و قوانین اساسی و روابط با آلمان.

6 ـ اتحاد در انتخابات پارلمان و ارائه برنامه مشترک در مورد خط مشی سیاست داخلی و خارجی و امنیت و صلح و ارتباط با ملت یهود و مسائل اقتصادی و آموزش و پرورش.

مشارکت در حکومت:

قبل از حزب کارگر حزب ماپای در زمان قیمومیت انگلیس بر فلسطین، بر سازمانهای رسمی یهود تسلط داشت. پس از تشکیل رژیم صهیونیستی این تسلط ادامه داشت. بعد از تشکیل تجمع معراخ، تجمع در ترسیم سیاستهای دولت اسرائیل دخالت گسترده ای داشته و از طریق حزب کارگر در حکومت مشارکت می نمود. اما در سال 1977 در مقابل لیکود شکست خورد و مناخیم بگین زمام امور را در دست گرفت. در سال 1981 مجددا شکست خورد. ولی در سال 1984 آراء بیشتری در مقابل لیکود به دست آورد. ولی در انتخابات یازدهم و سیزدهم حزب کارگر به قدرت رسید. در پارلمان سیزدهم، این تجمع 44 کرسی در مقابل 23 کرسی لیکود به دست آورد، ولی به تنهایی نتوانست تشکیل حکومت دهد به همین دلیل با لیکود دولت وحدت ملی را تشکیل داد. علت شکست لیکود در 1984 اشغال لبنان و وخیم بودن اوضاع اقتصادی بود.

در مجموع می توان گفت حزب کارگر و ماپای 29 سال ریاست حکومت را به عهده داشتند و در پارلمان همواره از اکثریت برخوردار بودند. با تشکیل حکومت وحدت ملی در سال 1984 حزب ماپام از تجمع کنار رفت، ولی همکاری خود را با هیستادروت به خاطر مبارزه با لیکود ادامه داد. تجمع معراخ در اکثر جنگهای ضد اعراب شرکت نموده است.

اکثر مؤسسین تجمع معراخ از رهبران قدیمی حزب کارگر و بنیانگذاران رژیم صهیونیستی بودند که در این میان می توان از لیوی اشکول، گلدامایر، اباابان و موشه دایان نام برد. افرادی مانند شیمون پرز، اسحاق رابین و مایر تلمی از برجسته ترین رهبران بعدی آن شدند.

مآخذ:

1. النظام السیاسی فی الاسرائیل، مرکز دراسات العالم، العربی، بیروت، 1992.
2. مؤسسه الدراسات الفسطینیة، کتاب السنوی للقضیة فلسطینیة، بیروت 1969.
3. بدر، کامیلیا: نظرة علی الاحزاب و الحرکات السیاسیة الاسرائیلیة، قدس، 1981.
4. تاریخچه احزاب سیاسی در فلسطین، روزنامه جمهوری اسلامی ایران، مورخه 9/3/1371.