شورای ملی یهود

شورای ملی یهود (معروف به Vaad Leumi یا کمیته ملی)، همان شورایی است که با هدف پشتیبانی از صهیونیسم در فلسطین، در فاصله زمانی 10/4/1920 تا برپایی دولت موقت اسرائیل در مه 1948، فعالیت می نمود. این شورا در واقع بازوی اجرایی "جمعیت شهروندان" ـ معروف به HanivhrimAsefat ـ به شمار می رفت. پیش از تأسیس این شورا، کمیته موقتی معروف به Vandzemanni، که از سوی نمایندگان شهروندان یهودی در فلسطین، انتخاب شده بود، فعالیت داشت.

این شورای ملی گرچه در سال 1920 از سوی "جمعیت شهروندان" برگزیده شده و براساس نامه اولین نماینده عالی بریتانیا (هربرت سموئل) به رسمیت شناخته شده بود. ولی این شورا به یک مرکز قانونی رسمی دست نیافت جز زمانی که در تاریخ 1/1/1928 کمیته (پارلمان) اسرائیل را در سایه تنظیم و تشکیل جماعتهای دینی 1926 تشکیل داد. این شورا تعداد کمی از اعضای خود را برای انجام امور روزانه و جاری برگزیده بود.

این شورا به طور تنگاتنگ با آژانس یهود که وظیفه اصلی تعیین سیاست برای امور مهاجرت یهودیان و اسکان آنان و توسعه امور اقتصادی ونظامی یهودیان را برعهده دارد، در ارتباط بود. از جمله وظایف این شورا از سویی پیوند دادن صهیونیستها با دولت وابسته به بریتانیا در فلسطین اشغالی و از سوی دیگر ایجاد ارتباط با حاخامها و کانونهای منطقه ای یهود بود. تعیین نمایندگان یهود در کمیته های مختلفی که از سوی جامعه ملل و یا سازمان ملل برای تحقیق به فلسطین فرستاده می شدند نیز از اختیارات این شورا بود.

البته تمام کانونهای یهود در فلسطین، از جمله شورای ملی عضو نهاد اجرایی "کنیست اسرائیل"، نبودند. و حزب "أگودات اسرائیل" و مجامع دینی صهیونیستهای فلسطین، شورای ملی را تحریم کرده بودند و از سال 1944 بود که گروههای دیگر صهیونیستی، از جمله سفاردیم، صهیونیستهای اصلاح طلب و اتحادیه کشاورزان نیز، این شورا را تحریم کردند. آخرین رئیس شورای ملی، بن زوی بود.

اهمیت تاریخی شورای ملی یهود از این جهت است که توانست با برنامه ریزیهای سیاسی، اقتصادی و نظامی خود که زیر نظر آژانس یهود، پیاده می شدند، فعالیت و تلاش صهیونیستها در برپایی دولتی در خاک فلسطین را هماهنگ و جهت دار کند.

مآخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: موسوعة المفاهیم و المصطلحات الصهیونیة، قاهره 1975.
2. Atias, M: sefer ha teudot shel ha vaad ha Leummi bi Kenest Yisrael (1918-1948), 1963.