شکنجه در اسرائیل، کمیته عمومی مقابله با

در خلال سالهای بعد از شکل گیری کنوانسیونها و آیین نامه های دفاع از حقوق بشر و مبارزه بامجموعه اعمالی که در سراسر جهان منجر به نقض و تضعیف حقوق انسانی می شد، دولتهای جهان یکی پس از دیگری به جمع حامیان حقوق بشر پیوستند و در راستای دفاع از آن به مجموعه اقداماتی دست زدند که اگرچه در برخی موارد جنبه تبلیغاتی و نمایشی داشت و موجب دستیابی آنها به پاره ای اهداف سیاسی و تبلیغاتی شد، اما به تدریج منجربه ایجاد وضعیتی در میان کشورهای جهان شد که اجبارا تمامی کشورهای مدعی دموکراسی و حقوق بشر را مجبور به تأسیس مراکز، کمیته ها و سازمانهایی برای دفاع از حقوق بشر در داخل کشورشان کرد.

از آن جمله، کمیته PCATI یا "کمیته عمومی مقابله با شکنجه در اسرائیل" است که بنابر ادعای منابع صهیونیستی در راستای دفاع از حقوق بشر در اسرائیل تأسیس شده است.

برنامه های خاص کمیته مذکور، عمدتا بر مبنای جلوگیری از اعمال شکنجه در خلال بازجوییها در اسرائیل است.

کمیته مذکور که در سال 1990 تأسیس شد مدعی است که سازمانی کاملاً مستقل بوده و با هدف حراست از مبانی حقوق بشر و راه اندازی شده است.

در سپتامبر سال 1999، نُه تن از قضات دیوان عالی، در واکنش به دادخواست PCATIحکم ممنوعیت مطلق استفاده از شکنجه در خلال بازجوییها را صادر کردند.

کمیته مذکور مدعی است که به منظور اجرای این حکم در مراکز بازداشت و زندانها، به مبارزه خود با اعمال شکنجه در خلال بازجوییها در اسرائیل و مناطق تحت سلطه فلسطینیان ادامه می دهد و در خلال چندین عملیات خبررسانی، موجب افزایش آگاهی عمومی نسبت به این موضوع شده است.

الف ـ تاریخچه:

"کمیته عمومی مقابله با شکنجه در اسرائیل" در سال 1990 از سوی جمعی از افراد و شخصیتهای زیر (به عنوان هیأت مدیره کمیته مذکور) تأسیس شد. هانا فریدمن (Hanna Friedman) ، پرفسور استنلی کوهن (Prof. Stanley Cohen) ، دکتر یواخیم استین (Joachim Stein) و حاییم بارآم (Haim Baram)(روزنامه نگار) و وکلایی چون آویگدور فلدمن (Avigdor Feldman) ، مازن کوفتی (Mazen Kofti) ، نفتالی اورنر (Naftali or-ner) و دکتر راهام مارتهون (Raham Marthon) اعضای برجسته هیأت مدیره کمیته عمومی مقابله با شکنجه را تشکیل می دهند.

اهم وقایع کمیته مذکور را می توان در خلال سالهای 1990 (سال تأسیس) تا سال 2006 چنین ارزیابی کرد. در سال 1991، به دنبال اقدام سازمان "بت سلم" (Btselem) در انتشار گزارشی مبنی بر "شکنجه" که توسط پرفسور استنلی کوهن از کمیته PCATI و دکتر دوفنا گولان (Dophna Golan) از "بت سلم" تهیه و تدوین شده بود، نخستین گام PCATI برای افزایش آگاهی عمومی نسبت به وجود شکنجه در بازجوییها برداشته شد.

در پی انتشار این گزارش، کمیته مذکور، پرونده ای را برای شکایت از قوانینی که شکنجه را توجیه می کردند به جریان انداخت. محتوای دادخواست مذکور، اعتراض به قانونی بودن آیین نامه های "کمیسیون لانداو" مبنی بر شیوه های بازجویی و مغایرت آیین نامه های فوق با قوانین ناظر بر اصول بازجویی بود.

کمیته مذکور دومین دادخواست خود را درسال 1994 به "دادگاه دیوان عالی" تقدیم کرد. براساس محتوای این دادخواست که مطالبات نخستین شکایت کمیته مذکور را نیز دربرداشت. شیوه های موجود برای بازجویی فاقد پایه و اساس قانونی معرفی شدند. دادگاه دیوان عالی نیز با بررسی دادخواست مذکور موافقت کرد.

یک سال بعد کمیته PCATI مدعی است که کاهش چشمگیر تعداد شکایات مربوط به شکنجه و نیز عدم ارائه دادخواستی مبنی بر اعتراض به روشهای بازجوییها (که قبلاً مورد استفاده قرار می گرفت) نشان کارایی و مثمرثمر بودن اقدامت PCATI است.

به دنبال "انتفاضه مسجدالاقصی" در سال 2000 که به موجب آن تعداد کثیری از فلسطینیان بازداشت شده و مورد شکنجه قرار گرفتند، PCATIمدعی شد که در این زمینه دامنه فعالیتهای خود را توسعه بخشیده و انجمنی از وکلای برجسته و پژوهشگران را برای گردآوری مدارکی دال بر اعمال شکنجه علیه بازداشت شدگان تشکیل داده است.

در ژانویه 2002 نیز کمیته مذکور به نمایندگی از سوی وکلایی چون "آویگدور فلدمن" و "میخائیل اسفارد" (Michael Sfard)اقدام به ارائه دادخواستی علیه "سیاست ترور دولت اسرائیل" کرد، اما به دنبال وقوع انفجارات در "شرم الشیخ" مصر دولت اسرائیل در فوریه همان سال دادخواست کمیته مذکور را از دستور رسیدگی خارج کرد.

ب ـ ساختار اداری و اجرایی:

ساختار اداری کمیته PCATI متشکل از چندین بخش شامل بخش حقوقی، روابط عمومی،دایره آموزش، دایره مدیران و کارمندان است که در ادامه اسامی مهمترین اعضای هر قسمت فهرست شده است:

1 ـ مدیران کمیته:

ـ مدیران اجرایی، هانا فریدمن.

ـ جانشین مدیر: زیو زمیر (Zeev Zamir) .

2 ـ بخش حقوقی:

ـ مدیریت مجموعه حقوقی: الیاهو آبراهام (Eliahu Abram) .

3 ـ دایره روابط عمومی:

ـ مدیر روابط عمومی: ایال هاریوونی (Eyal Hareu Veni) .

ـ مدیریت خبررسانی و ارتباطات: اوراه ماگن (Orah maggen) .

4 ـ دایره تحقیق:

محققان:

ـ کارمی لکر (Carmi Lecker) .

ـ ارز پری (Erez Pery) .

5 ـ دایره آموزش و پرورش:

ـ مدیر امور آموزشی: لوئیز فرانکن تالد (Louis Franken thaler) .

6 ـ هیأت مدیره و مشاوران حقوقی:

ـ پرفسور امانوئل فریون (prof Emanuel Farjun) عضو.

ـ پرفسور جدعون فرئودنتال(GideonFreudenthal) عضو.

ـ دکتر آویشای ارلیچ (Dr. Avishai Ehrlich) عضو.

ـ میخائیل سفاردا (Michael Sfarda)مشاور.

ـ لی تسمل (Leah Tsemel) مشاور.

7 ـ محققان و وکلای کمیته PCATI در اراضی اشغالی 1967 :

ـ علی دارجما (Ali Darajma) ـ نابلس.

ـ ایمان حسین (Eyman Husein) ـ غزه.

ـ ادنان بسیسی (Ednon Basisi) ـ طولکرم.

ـ لیاد مناسره (Lyad Manasrah) ـ الخلیل.

ج ـ فعالیتها:

"کمیته عمومی مقابله با شکنجه در اسرائیل" مدعی است که در راستای مبارزه با اعمال خشونت در خلال بازجوییها (نظیر شکنجه دست به فعالیتها و مجموعه اقداماتی زده است که مهمترین آنها را می توان در چارچوب مساعدت و ارائه مشاوره های حقوقی به قربانیان شکنجه، فعالیتهای تبلیغاتی، اطلاع رسانی ملی، تشکیل گروههای نظارتی و اعمال کنترل سازمانی مطرح کرد.

1 ـ مساعدت و مشاوره حقوقی:

کمیته مذکور مدعی است شرایط مشاوره حقوقی برای قربانیان شکنجه را فراهم می کند. همچنین با راهنمایی و کمک رسانی به وکلای مدافعی که با کمیته مذکور در ارتباطند، زمینه تحقق اهداف خود را فراهم می کند. این کمیته مدعی است که با تمامی مراکز تحقیقات نظامی و انتظامی ارتش و پلیس در ارتباط است.

2 ـ تبلیغات و اطلاع رسانی عمومی

به ادعای مسئولان کمیته (PCATI) ، سازمان مذکور به منظور مبارزه با مجموعه قوانینی که انجام شکنجه در خلال بازجوییها را مجاز می دانند، در مقیاسی وسیع، دست به اقدامات تبلیغاتی زده است. این کمیته مدعی است با تنویر اذهان عمومی و اطلاع رسانی در این راستا، گامهای مؤثری را در جهت ممنوعیت استعمال شکنجه در خلال بازپرسیها برداشته و در این راستا از برنامه های آموزشی به عنوان ابزاری ویژه برای دستیابی به اهداف خویش استفاده کرده است.

3 ـ تلاش برای تبدیل شدن به مرجع اطلاعاتی:

کمیته مذکور مدعی است که در راستای مبارزه با اعمال خشونت در بازجوییها با هر مسئله ای که مرتبط با شکنجه یا حقوق بشر در اسرائیل و مناطق فلسطینی نشین (1967) باشد، همانند یک مرکز اطلاعات ملی و بین المللی، مستندات مربوط به آن را دریافت و برای مقابله با آن اقدام خواهد کرد.

4 ـ نظارت بر تطابق قوانین اجرایی با احکام دیوان عالی:

بنابر ادعای کمیته مذکور، علی رغم آنکه دولت اسرائیل و سرویس امنیت عمومی پس از فعالیتهای کمیته مقابله با شکنجه ممنوعیت استفاده از شکنجه را به وسیله بازدید از زندانیان در مراکز بازداشت و جمع آوری اسناد و مدارک لازم انجام می دهند، اما با این حال PCATI با نظارت بر تطابق اجرای قوانین با تصمیمات دیوان عالی در زمینه ممنوعیت اعمالشکنجه در خلال بازجوییها، به نحو مؤثری مانع اعمال خشونت در فرآیند بازجوییها در ادامه شده است.

5 ـ اقدامات حقوقی:

فعالیتهای کمیته مذکور در زمینه مسائل حقوقی در دو بخش زیر خلاصه می شود:

1) تشکیل پرونده ارزیابی احتمال به کارگیری خشونت، سوءرفتار و اهانت به زندانیان.

2) نظارت بر اجرای احکامی که دیوان عالی در قبال مسائل ارجاعی کمیته عمومی مقابله با شکنجه صادر کرده است.

د ـ برنامه های اعلامی:

مهمترین مسائل مورد توجه "کمیته مبارزه با شکنجه در اسرائیل" در برنامه های اعلامی زیر خلاصه می شود:

1) تسریع در حاکمیت قانون و تحکیم و تقویت پایه های دموکراسی به وسیله پاسداری از حقوق مدنی و حقوق بشر در جامعه اسرائیل.

2) جلوگیری از تخریب پایه ها و مبانی دموکراسی در جوامع توسعه یافته اسرائیل، بر اثر استعمال شکنجه.

3) معرفی شکنجه به عنوان اقدامی برخلاف قوانین داخلی و تفاهم نامه های بین المللی.

4) معرفی شکنجه به عنوان ابزاری برخلاف قانون اساسی، آزادی بشر، قانون جزا و کنوانسیون بین المللی مقابله با شکنجه در بازجوییها.

5) آموزش و اطلاع رسانی عمومی در مورد موضوع شکنجه و تبلیغات رسانه ای علیه آن.

6) لزوم کاهش خشونت در فرآیند استقرارثبات و دموکراسی.

7) تأکید بر غیرانسانی بودن شکنجه در منظر اسرائیل و مبارزه با بروز خشونت در خلال بازجوییها.

و ـ حامیان:

سازمانها و گروههای زیر مورد حمایت قرار می گیرند:

1) بنیاد اسرائیل جدید (The new Israel Fund) .

2) سازمان "سیگرید راو زینگ" (The Sigrid Ravsing Trust) .

3) "مؤسسه توسعه ـ سیدا" (Swedish Development Agency sida) از سوئد.

4) سازمان توسعه تعاون ایرلند و دپارتمان ایرلند در امور خارجه.

5) "وزارت امور خارجه نروژ" (The ministry of foreign Affairs, Norway) .

6) کمیسیون اروپایی EIDHR (European Commission-EIDHR) .

7) "بنیاد صلح خاورمیانه" (Middle East Peace Foundation) .

8) سازمان هلندی ICCO .

9) "سازمان وزرای جهانی" (هلند) (Global Ministeries) .

10) سازمان ICJ سوئد.

11) سازمان فنلاندی کیوس (Kios) .

12) سازمان هیلان (Haellan) از هلند.

13) "بنیاد بشردوستی" (هلند).

14) سازمان هلندی نویب (Novib) .

15) "بنیاد داوطلبان ملل متحد برای قربانیان شکنجه" victims of Torture).

16) سازمان هلندی کورداید (Cordaid) .

مآخذ:

1. بولتن رویداد و گزارش اسرائیل، شماره 302، 17/4/1385.
2. www.stoptorture.org.it/eng/about,asp? Menu=2$$Submenu=2.