الیاهو

الیاهو (Eliyaho) یا الیا نام عبری است بهمعنای "معبودم تنها یهوه است". گاهی شکل یونانی این نام یعنی الیاس در عربی نیز به کار می رود. الیاهو (در نیمه اول قرن نهم قبل از میلاد) در دوران حکومت أخاب و أحازی در پادشاهی شمالی پیامبر بود. وی در اصل از "جلعاد" آمد و می توان او را نخستین پیامبر بزرگ به شمار آورد. وی چوپانی می کرد و برای بازگرداندن مردم به پرستش "یهوه" می کوشید؛ به ویژه زمانی که ایزابل پرستش بعل را وارد دین کرد.

خاندان سلطنتی به دلایل سیاسی با دعوت وی به مخالفت پرداخت و آیین ملتهای مجاور را رواج داد. از این رو الیا مجبور به فرار شد و به صحرا پناه برد. او همچنان مردم را رهبری کرد و کاهنان "بعل" را سر برید. معروف است که شورش توحیدی الیا، شورشی علیه ستمهای اجتماعی نیز بود. دوست پیامبرش، یوشع هم در این دعوت با او همراهی کرد.

براساس روایت "تورات"، الیا نمرده است بلکه با کالسکه ای آتشین آن را می کشیدند، به سوی آسمان بالا رفته است. وی کسی است که آمدن "ماشیح" را بشارت داده بود و نشانه ای قطعی برای ظهور ماشیح به شمار می رفت که به زودی در بوق می دمد و بدین وسیله آمدنش را اعلام می دارد و در عصر مشیحانی نقش اساسی برعهده خواهد داشت. او به تطهیر جان یهودیان از فساد و تباهی می پردازد تا آنان را برای این عصر آماده سازد. او همچنین برای همه مشکلات راه حلی ارائه خواهد داد و همه پیچیدگیها و غموضی که در دین، قضاوت و شریعت راه یافته است، برطرف می سازد و مرده ها را زنده می کند.

در جشنهای عید "پسح"، پیاله ای شراب برای او ریخته می شود و در جشنهای ختنه سروان تختی برای جلوس وی آماده می شود که به "تخت الیا"مشهور است. الیا در دل و جان یهودیان شرق اروپا همچون پیامبری سرگردان است که هیچ کس شخصیت او را نمی شناسد. او لباس صحرانشینان را به تن می کند و هنگام خطر و تنگدستی به کمک می آید و برای آموزش رازهای پنهان، خود را بر صوفیان و دانشمندان آشکار می سازد. داستان زندگی الیا در سفر اول پادشاهان (16 تا 19) و در سفر دوم پادشاهان (1 و 2) آمده است.

مأخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد پنجم، چاپ اول، پاییز 1382.