دایان، یوزی

یوزی دایان در سال 1948 در اسرائیل (داخل اراضی اشغالی 1948) متولد شد. وی پس از اتمام تحصیلات مقدماتی و متوسطه موفق به اخذ مدرک کارشناسی ریاضیات از دانشگاه عبری قدس شد و پس از آن در ادامه تحصیلات خود، توانست مدرککارشناسی ارشد خود را در رشته فیزیک از دانشگاه استانفورد (Stanford)آمریکا کسب کند. وی به زبانهای عبری و انگلیسی تسلط کامل دارد.

الف ـ سوابق:

سوابق و فعالیت های دایان به دو دسته تقسیم می شود:

1 ـ سابقه نظامی، اجرایی:

سابقه نظامی دایان به سال 1966 و آغاز فعالیت در IDF (ارتش اسرائیل) باز می گردد. وی در ابتدای ورود به IDFبه عنوان سرباز ساده به خدمت پرداخت، اما پس از سپری کردن دوره آموزشی عملیات تخریبی به عنوان کارآموز برجسته انتخاب شد و مدتی بعد در سال 1973 به عنوان فرمانده تیم عملیات تخریبی منصوب شد.

یوزی دایان در سال 1978 به یگان زرهی پیوست و اندکی بعد به عنوان فرمانده یگان مذکور منصوب شد، در سال 1982 و در طول جنگ لبنان نیز دایان فرماندهی گردان زرهی را برعهده داشت.

در سال 1993، یوزی دایان به عنوان رئیس شاخه طرح و برنامه ریزی در ستاد کل ارتش منصوب شد و به مدت سه سال تصدی این پست را برعهده داشت. وی در سال 1996 فرماندهی جبهه مرکزی را عهده دار شد و پس از دو سال (1998) به عنوان معاون رئیس ستاد کل ارتش انتخاب شد و تا سال 2000 در این پست به انجام وظیفه پرداخت.

وی با آغاز سال 2000 به سمت رئیس شورای امنیت ملی اسرائیل و مشاور امنیت ملی در کابینه شارون منصوب شد و در سال 2002 به ریاست شورای صهیونیستی در اسرائیل (The Zionist Council in Israel)دست یافت و تا سال 2004 در این سمت فعالیت کرد.

2 ـ سابقه حزبی:

دایان با شروع سال 2005 فعالیتهای خود را در خصوص تشکیل حزب تفنیت متمرکز کرد.

وی پیش از اعلام تصمیم خود مبنی بر حضور مستقل در رقابتهای انتخاباتی (28 مارس 2006)، پیشنهادهایی را از سوی حزب کارگر و کادیما دریافت کرد. وی با تأیید اخبار مذکور گفت: تصمیم گرفتم برای پرداختن بیشتر به مسائل اجتماعی، به طور مستقل یک حزب جدید را پایه ریزی کنم. وی در این رابطه گفت: که اگر قصد پیشبرد منافع شخصی خود را داشت، می توانست در انتخابات کنست شانزدهم شرکت کرده و حتی به عنوان وزیر کابینه نیز انتخاب شود. (نک: تفنیت، حزب).

ب ـ دیدگاهها و مواضع:

1 ـ طرح تخلیه شهرکهای نوارغزه:

یوزی دایان به عنوان یکی از حامیان طرح تخلیه شهرکهای نوارغزه معتقد بود: تخلیه شهرکهای یهودی نشین نوارغزه مانع تبدیل اسرائیل به کشوری دو ملیتی شده و از ماهیت دموکراتیک و یهودی اسرائیل محافظت خواهد کرد.

وی با اعلام اینکه تخلیه شهرکهای نوارغزه جایگاه اسرائیل را در منظر افکار عمومی جهان ارتقاء داده، اعلام می دارد: اگر اسرائیل عقب نشینی از کرانه باختری را در دستور کار خود قرار ندهد در سال 2020 جمعیت یهودیان اسرائیلی در مناطق مابین دریای مدیترانه و شرق رودخانه اردن به اقلیت خواهد رسید.

2 ـ دیوارحائل:

یوزی دایان دستیابی به امنیت ملی پایداری را در گرو ساخت یک حصار مشخص میان اسرائیل و تشکیلات خودگردان می داند و معتقد است این امرباید از طریق تخلیه 32 شهرک و 21 هزار شهرک نشین و تعیین دوباره مرزها در طول یک خط جداسازی موقت و براساس ملاحظات امنیتی و جمعیت شناسی صورت پذیرد.

دایان ادامه ساخت دیوارحائل را برای مبارزه با گروههای جهادی و تحقق برنامه های سیاسی، امنیتی و اقتصادی لازم می داند. یوزی دایان، به دنبال احداث بخشی از دیوارحائل، آریل شارون را به اهمال در تکمیل دیوار مذکور متهم کرده و گفت: این شرم آور است که پس از گذشت یک سال و نیم از تصمیم ساخت دیوار، کمتر از یک سوم آن ساخته شده و به تازگی تصمیم گرفته اند کمتر از یک سوم دیگر این دیوار را بنا کنند، آن هم بدون تعهد نسبت به پایان دادن آن. به نظر دایان، تکمیل دیوار به 5 میلیارد شکیل بودجه نیاز دارد.

دایان در تبیین مواضع تفنیت درباره دیوارحائل اعلام کرده است: حزب وی از تکمیل دیوارحائل و اجرای دیگر سیستمهای دفاعی غیرقابل تغییر، حمایت کرده و در مبارزه با تروریسم هیچ سازشی را جایز نمی داند.

3 ـ گروههای جهادی:

یوزی دایان با تروریستی دانستن فعالیت گروههای جهادی، وجود این گروهها را یک تهدید همیشگی برای اسرائیل می داند که مانع رسیدن به آرامش برای هر دو طرف (اسرائیل - فلسطین) می شوند.

بنابر ادعای دایان، بسیاری از عملیات تروریستی، علیه افراد غیرنظامی صورت می گیرد. وی معترف است که این گونه اقدامات ضربه سنگینی به صنعت توریسم اسرائیل وارد کرده و سرمایه گذاران خارجی را به دلیل ایجاد ناامنی از حضور در اسرائیل باز داشته است. دایان تشدید ناامنی در سطوح اجتماعی را یکی دیگر از پیامدهای فعالیت گروههایمبارز خوانده و اظهار می دارد: اقدامات گروههای مذکور زندگی روزانه یهودیان را نیز تحت تأثیر قرار داده به نحوی که آنها حتی از حضور در مراکز خرید روزانه و رفتن به رستوران نیز وحشت دارند.

یوزی دایان نیز مانند بسیاری از مقامات اسرائیلی، ممانعت از تبدیل نوارغزه به زندانی برای فلسطینیان را مشروط به پایان اقدامات مبارزه جویانه می داند.

4 ـ تشکیلات خودگردان فلسطین:

یوزی دایان تشکیلات خودگردان را در عمل به تعهد خویش مبنی بر کنار نهادن و پایان بخشیدن به تروریسم ناتوان دانسته و ضمن ابراز بی اعتمادی نسبت به آن، نتیجه قصور تشکیلات در خلع سلاح و توقف فعالیتهای مبارزه جویانه را بی حاصل ماندن مذاکرات سازش می داند.

5 ـ سوریه:

دایان، سوریه را از حامیان تروریسم در جهان می داند و این کشور را به تلاش برای دستیابی به تسلیحات نامتعارف متهم می کند. دایان معتقد است دمشق سرپرستی عملیات تروریستی را برعهده داشته و در قالب کمک به حزب الله و گروههای مبارز فلسطینی مانع استقرار آرامش در منطقه می شود.

6 ـ ایران (انرژی هسته ای):

یوزی دایان ضمن محکوم کردن فعالیتهای هسته ای ایران، هدف از فعالیتهای مذکور را دستیابی به سلاحهای غیرمتعارف دانسته و اظهار می دارد: اسرائیل در مواجهه با برنامه هسته ای ایران به صورت همزمان از امکان برد یا باخت برخوردار است که تحقق هر یک از حالتهای مذکور، بستگی به شدت عمل اروپا و آمریکا دارد. دایان معتقد است در هر صورت راه سومی برای اداره این جریان در موقعیتبحرانی کنونی و در قالب سازش با ایران وجود ندارد. وی معتقد است اروپا و آمریکا باید موضع واحدی داشته باشند و مانع ادامه فعالیتهای هسته ای ایران شوند.

به اعتقاد دایان اگر ایران فعالیتهای هسته ای خود را ادامه دهد، رفته رفته به فناوری ساخت کلاهکهای اتمی قابل حمل با موشکهای بالستیک دست پیدا کرده و طی 10 تا 15 سال آینده به یک قدرت اتمی کوچک تبدیل خواهد شد.

یوزی دایان در زمره نخستین مقامات صهیونیستی است که در قبال مسئله هسته ای ایران واکنش نشان داده است. دایان توسل به تهاجم نظامی را در صورت نیاز تأیید می کند.

مجموعه سوابق نظامی و اجرایی دایان نشان می دهد که بخش قابل توجهی از فعالیتهای دایان بر موضوع نظامی گری و مسائل امنیتی متمرکز شده است. به نحوی که ورود وی به عالم سیاست (به واسطه تشکیل حزب تفنیت)، نخستین بارقه های موجود از فعالیت حزبی و سیاسی او به شمار می آید. دایان با مجموعه ای از اهداف و برنامه های به ظاهر مسالمت آمیز، در عرصه رقابتهای پارلمانی قدم گذاشته است. اهداف و برنامه هایی که از یک سو، تحت تأثیر مقبولیت گسترده طرح تخلیه نوارغزه، عقب نشینی اسرائیل از مناطق اشغالی کرانه باختری را پیشنهاد کرده و از سوی دیگر، از بیم توسعه مخالفت شهرک نشینان، خواستار تقویت اقدامات امنیتی و سرکوب شدید گروههای جهادی شده است.

برنامه های دایان نسخه کمرنگی از برنامه های شارون و حزب کادیما است که به عنوان بدیلی ضعیف و درون جناحی، برای جذب محافظه کاران جناح راست تدوین و طراحی شده است.

مآخذ

1. بولتن رویداد و گزارش اسرائیل،

26/10/1384، شماره 281.

1. www.Brooking.edu/fb/saban/events/20051031-dayan.htm.
2. www.Student.cs.ie/cs1064/jabowen/ipsc/php/art.php?aid=26599.
3. www.Osa.ceu.hu/galeria/the-divide/chapter 08.html.
4. www.Cfr.org/publication/9157/conversation-with-uzi-dayan-rush-transcript federal-news-service-inc.html.
5. www.Cfr.org/publication/9157/conversation-with-uzi-dayan-rush-transcript federal-news-service-inc.html.