یهودیان اتیوپیایی اسرائیل، انجمن

موج مهاجرت توده ای و گسترده از سراسر نقاط جهان به داخل اسرائیل اگرچه تا حدودی توانست مسائل جمعیتی آن را حل کند، اما تفاوتهای فرهنگی و اقتصادی به عنوان میراث این مهاجرتهای گسترده، خود به عاملی برای بروز چالش تبدیل شده است. دو نوع تقسیم بندی کلی در جامعه اسرائیل به لحاظ قومیتی وجود دارد. اشکنازیها یا مهاجران یهودی غربی تبار، به لحاظ اقتصادی و فرهنگی موقعیتی برتر و متفاوت با سفاردیهایی (یهودیان شرقی تبار) دارند که عمدتا از کشورهای فقیر یا در حال توسعه به اسرائیل مهاجرت کرده اند. یهودیان اتیوپیایی تبار بخشی از جامعه سفاردی به شمار می آیند که با مشکلات عدیده ای به لحاظ اقتصادی و فرهنگی در درون جامعه اسرائیل مواجه شده اند.

شکل گیری انجمن یهودیان اتیوپیایی تبار اسرائیل، نتیجه یک واقعیت در جامعه داخلی اسرائیل است. موج گسترده مهاجرت از نقاط مختلف جهان به اسرائیل، تفاوتهای اقتصادی و فرهنگی متفاوت و گاه متضادی را در جامعه اسرائیل ایجاد کرد.

برخی از فعالان یهودی اتیوپیایی در داخل و خارج اسرائیل با آگاهی از مشکلات مزبور سعی کردند با راه اندازی انجمن یهودیان ایتوپیایی اسرائیل IEJA از سویی مشکلات و مسائل اجتماعی، سیاسی، اجتماعی و... یهودیان اتیوپیایی تبار ساکن اسرائیل را به گوش مقامات برسانند و بدین وسیله آنان را وادار یا تشویق به اصلاح سیاستهای دولتی کنند واز سوی دیگر با رفع مشکلات یهودیان اتیوپیایی تبار، ضمن فراهم آوردن رضایت آنان از مهاجرت، مقدمات ادغام کامل و هماهنگ آنان در جامعه اسرائیل را فراهم سازند. در راستای دستیابی به این هدف، گستره اقدامات انجمن یهودیان اتیوپیایی تبار اسرائیل طیف وسیعی از آموزش، اصلاح سیاستها و ساختارها، اعطای کمکهای مالی، انتشار مجلات و تأسیس واحدهای ساختاری را دربرگرفته است.

الف ـ تاریخچه و انگیزه تشکیل انجمن:

بیش از 75 درصد از 84 هزار یهودی اتیوپی تبار که در اسرائیل زندگی می کنند از مناطق روستایی و کشاورزی اتیوپی به یک محیط شهری و صنعتی در اسرائیل مهاجرت کرده اند. فرهنگ و اقتصاد اتیوپی به عنوان یک کشور توسعه نیافته باعث شده است که یهودیان مهاجر از این کشور مهارت و تخصص پایینی در حوزه های مدرن داشته باشند.

مجموعه این مسائل منجربه شکل گیری و بروز نابرابریهای متعدد و متکثری در میان یهودیان اتیوپی تبار نسبت به سایر شهروندان اسرائیلی شده است. شهروندان اتیوپیایی در مورد ابزارها و راهکارهای کسب حقوق خود در حوزه هایی چون: آموزش، مراقبتهای پزشکی و بهداشتی، فرصتهای پزشکی و بهداشتی، فرصتهای برابر شغلی و دیگر خدمات ضروری و حیاتی بی اطلاع و ناآگاه بوده و ناآشنایی با بوروکراسی اسرائیل و ناتوانی در دفاع از حقوق خود، مانع بهره مندی یهودیان اتیوپی تبار از خدمات اولیه اجتماعی شده است. این مشکلات به همراه تفاوتهای فرهنگی، مانع جذب و ادغام موفقیت آمیز یهودیان اتیوپیایی تبار در درون جامعه اسرائیل شده اند.

حاخام میکا اودنهایمر (Mica Oddenheimer) که خود از یهودیان مهاجر اتیوپیایی بوده و از سابقه مهاجر اتیوپیایی بوده و از سابقه فعالیت در دفتر انجمن آمریکایی یهودیان اتیوپی برخوردار است. با هدف غلبه بر مشکلات مزبور، انجمن یهودیان اتیوپیایی اسرائیل (Israel Associaion for Ethiopian Jews) را در سال1993 به منظور حمایت از ادغام کامل و سریع یهودیان اتیوپیایی در جامعه اسرائیل تأسیس کرد.

ب ـ اهداف و اصول:

هدف از تأسیس انجمن IAEJ ، تضمین ادغام کامل و مؤثر یهودیان اتیوپیایی در درون جامعه اسرائیل به عنوان یک شهروند عادی است. IAEJ به عنوان تنها سازمان پیشرو یهودیان اتیوپیایی در اسرائیل، معتقد است که آموزش، کلید ادغام و اجماع یهودیان اتیوپیایی در درون جامعه اسرائیل است. بر همین اساس بیشترین حجم سیاستها و اقدامات انجمن مذکور متمرکز بر بخش آموزش می باشد. البته کثرت نیازها و مطالبات جامعه یهودیان اتیوپیایی باعث شده است تا IAEJ به اهداف دیگری از جمله اصلاح سیاستهای استخدام و ساخت و ساز مسکن در مورد جامعه ایتوپیایی در اسرائیل نیز بیندیشد.

این انجمن سعی دارد تا مأموریت خود را از طریق کسب حمایت مستقیم وزارتخانه ها و کنست (پارلمان) و فراهم آوردن اطلاعات برای جامعه سیاستگذاران و رسانه ها به انجام برساند. انجمن به دنبال فراهم آوردن ابزارهایی است که آنان را قادر می سازد تا شکاف اجتماعی و فرهنگی ای که جامعه یهودیان اتیوپیایی با آن مواجه است را برطرف ساخته و راه را برای دستیابی آنان به حقوق قانونی و مدنی خود هموار سازد.

انجمن یهودیان اتیوپیایی اسرائیل در راستای تحقق اهداف خود یک رویکرد چهار بخشی (Afour-pronged Approach) را سرلوحه سیاستها و استراتژیهای خود قرار داده است که عبارتند از:

1 ـ دفاع تخصصی (Skilled Advocacy) :

لابیهای IAEJ به نمایندگی از یهودیان اتیوپیایی تلاش می کنند تا به شکل تخصصی بر تصمیمات سیاسی تأثیر گذاشته و ضمن جلب همکاری نمایندگان کنست و وزرای دولت، مواقع ادغام موفقیت آمیز اتیوپیاییها در درون جامعه را به آنها آموزش داده و تفهیم کنند.

2 ـ طرحهای استراتژیک (Strategic planning) :

انجمن به منظور ایجاد یک جامعه مستقل یهودی اتیوپیایی، سعی دارد تا شبکه ای از رهبران جامعه که در سطوح ملی و بین المللی از اتیوپیاییهای اسرائیل، طرفداری و حمایت می کنند را گرد آورد. این انجمن همچنین سعی دارد آموزشها، منابع و راهنماییهای لازم برای ائتلاف توسعه یافته جامعه را ایجاد کند.

3 ـ تحقیق و تحلیل (Research and Analysis):

انجمن مدعی است که با گردآوری اطلاعات و آمار دقیق از جامعه یهودیان اتیوپیایی و تجزیه و تحلیل آنها ضمن حمایت و تجزیه و تحلیل آنها ضمن حمایت از تلاشهای طرفدارانه و طرح ریزی سیاسی، حرف اول در جذب یهودیان اتیوپیایی در اسرائیل را می زند.

4 ـ کمک قانونی (Legal Aid) :

انجمن یهودیان اتیوپیایی اسرائیل تلاش دارد تا به یکنواخت سازی سیستم قانونی اسرائیل در زمینه ارائه خدمات به یهودیان اتیوپیایی در گستره وسیعی از موضوعات، شامل: بیمه، مسکن، حمایت مالی، جلوگیری از تجاوز به حقوق و توسعه کمکهای عمومی و قانونی بپردازد.

ج ـ ساختار اجرایی و تشکیلاتی:

1 ـ ساختار اجرایی:

هیأت مدیره انجمن یهودیان اتیوپیایی اسرائیل، متشکل از اعضای زیر است:

1) حاخام میکا اودنهایمر (Mica oddenheimer) :

اودنهایمر به عنوان مؤسس و رئیس هیأت مدیره IAEJ دانش آموخته دانشگاه ییل، یک حاخام سنتی و نویسنده روزنامه های هاآرتس، واشنگتن پست و فصلنامه Foreign Policyاست.

2) دئورا گریشمن (Deora Greisman) :

وی با سابقه فعالیت 15 ساله در امور یهودیان اتیوپیایی قبل از مهاجرت به اسرائیل در انجمن یهودیان اتیوپیایی کانادا مشارکتی فعال داشته است.

3) ماتی الیاس (Matti Elias) :

وی از نخستین مهاجران اتیوپیایی در دهه 1960 بوده است. از جمله سوابق وی می توان به فعالیت در کمیته یهودیان آمریکایی اورشلیم (قدس) که ناظر بر برنامه های توسعه راهبردی در جوامع یهودی است، اشاره کرد.

4) یعقوب هیزکی یاهو (Yaccov Hizkiyahu) :

وی دانش آموخته مدیریت بازرگانی در مقطع فوق لیسانس از دانشگاه عبری اورشلیم (قدس) است.

5) روبرتا فاهن (Roberta Fahn) :

فاهن در زمان نخست وزیری ایهود باراک، مشاور وی در امور مهاجرین بود.

6) تزی یونا شایاهو (Tziona Yeshayahu) :

شایاهو در اوایل دهه 1980 از اتیوپی مهاجرت کرد. وی از مقامات عالیرتبه بانک هاپوعالیم است.

7) یوسی کلین هالوی (Yossi Klein Halevi) :

هالوی در سال 1982 از آمریکا مهاجرت کرد. وی علاوه بر نویسندگی در روزنامه های نیو ریپابلیک (New Republic) و جروزالیم ریپورت، مؤلف کتابی تحت عنوان "در ورودی باغ عدن؛ یک تحقیق یهودی درباره خدا در میان مسیحیان و مسلمانان حاضر در سرزمین مقدس" است.

8) جدعون آمبایا (Gideon Ambaya) :

وی که در سال 1984 از اتیوپی مهاجرت کرده در بخش امور پناهندگان سازمان ملل مشغول فعالیت بوده و دانشجوی رشته علوم رفتاری است.

9) دکتر دافنا گولان (Daphna Golan) :

گولان استاد دانشکده حقوق دانشگاه عبری اورشلیم مرکز حقوق بشر مینروا (Minerva)(وابسته به دانشگاه مذکور) است.

10) ایتاپرینس گیبسون (Eeta prince Gibson) :

گیبسون از نویسندگان روزنامهجروزالیم پست و خبرنگار ویژه روزنامه واشنگتن پست بوده و هم اکنون در حال تکمیل رساله دکتری خود در رشته روان شناسی سیاسی در دانشگاه عبری اورشلیم است. وی علاوه بر تحصیل، به تدریس در مورد مطالعات قومی و فرهنگی در دانشگاه عبری اورشلیم نیز می پردازد. گیبسون برای مجلات حداثه، Science monitor christion, the Boston Globe, The progressive, Ms نیز مطلب می نویسد.

2 ـ ساختار تشکیلاتی:

انجمن یهودیان اتیوپیایی اسرائیل سعی دارد با طراحی و تشکیل سه واحد مجزای ساختاری، به عملی کردن و تحقق هرچه بیشتر اهداف و اصول خود نزدیک شود. این سه واحد عبارتند از:

1) واحد تحقیق، طراحی و تجزیه و تحلیل استراتژیک (واحد استراتژیک):

هدف این واحد رسیدگی به امور جذب یهودیان اتیوپیایی از طریق جمع آوری، ترویج اطلاعات و ارائه گزارشهای کارشناسی در مورد مسائل جذب مهاجران است. این واحد، اطلاعات مورد نیاز نهادهای حکومتی، دیگر واحدهای IAEJ ، بنیادها، فدراسیونها و سازمانهای منتفع را فراهم می آورد. واحد استراتژیک، مأمور اجرای تحقیق عمومی، تحلیل طرحهای مورد استفاده انجمن در ارتباط با استخدام، آموزش و احداث مسکن است. این واحد نقش سازنده ای در افزایش مهاجرت یهودیان اتیوپیایی به اسرائیل دارد.

2) واحد حامیان مؤسسه و روابط عمومی (واحد حامی):

هدف "واحد حامی" ایجاد تغییرات مثبت در بودجه بندی و سیاستهای اجتماعی و آموزشی برای جامعه یهودیان اتیوپیایی در اسرائیل است. این واحد مرتبا با مقامات حکومتی و سیاستمداران ملاقات می کند تا اهمیت اصلاحات سیاسی مرتبط با جمعیت اتیوپی را گوشزد کند. واحد حامی نقش سازنده ای در مسائل مربوط به اصلاحات استخدامی، آموزش و مسکن دارد.

3) واحد تقویت جامعه:

هدف این واحد حمایت و همکاری برای تشکیل یک شبکهغیررسمی، فعال و یکپارچه شهروندان اتیوپیایی است که می تواند به منافع جامعه یهودیان اتیوپیایی اسرائیل در سطوح محلی و ملی کمک کند. واحد تقویت جامعه، ابزارها، راهنمایی و حمایتهای لازم برای سازمانهای اتیوپیایی فعال و درگیر با تغییر جوامع محلی را فراهم می آورد. این واحد از طریق قرارداد، مشارکت و همکاری، برگزاری سمینار و کارگاه، کمک فراوانی به توسعه روابط قوی بین نمایندگیهای محلی، منطقه ای و ملی جوامع مختلف یهودیان اتیوپیایی تبار می کند.

د ـ اقدامات و فعالیت:

1 ـ طرح ابداعی آموزشی IAEJ :

بنابر ادعای مسئولان انجمن مذکور این طرح پیشرفت اجتماعی و آموزشی دانش آموزان اتیوپیایی در نظام آموزش اسرائیل را بهبود می بخشد. سطح آموزش و تحصیلات دانشگاهی جوانان اتیوپیایی در مقایسه با دیگر یهودیان اسرائیلی بسیار پایین است. این طرح براساس نیاز جامعه اتیوپیایی به تدارک موارد زیر تهیه شده است:

ـ تجدیدنظر در معیار رتبه بندی دانش آموزان اتیوپیایی.

ـ توسعه ادغام اجتماعی و مشارکت دانش آموزان اتیوپیایی در برنامه های غنی سازی برنامه آموزشی موجود.

ـ بهبود موقعیتهای دانشگاهی دانش آموزان اتیوپیایی و کاهش شکافهایی که بین آنها و دیگر دانش آموزان اسرائیلی وجود دارد.

ـ کاهش میزان ترک تحصیل دانش آموزان اتیوپیایی.

ـ کاهش نرخ جنایت، ممانعت از استعمال مواد مخدر و دیگر فعالیتهای خطرناک بین جوانان اتیوپیایی.

ـ افزایش آمار دانش آموزان اتیوپیایی در برنامه های آموزش عالی مرتبط با حوزه های تخصصی مورد نیاز بازار کار اسرائیل.

2 ـ طرح تقویت جامعه IAEJ :

بنابر ادعای مسئولان انجمن IAEJ ، در طول سالیان گذشته، انجمن مذکور اطلاعات حیاتی، راهبردی و ابزارهای علمی مهمی را برای گروههای محلی و فعال اتیوپیایی در شهرهای اسرائیل، فراهم آورده است تا بدین گونه توانایی لازم برای سازماندهی و حمایت مؤثرتر از جوامع خود را در آنها ایجاد کند. مهمترین رئوس عملی این طرح عبارتند از:

ـ حمایت از سازمانهای محلی در زمینه سازماندهی، تخصیص منابع، اجرای طرحها و تقویت موقعیت آنها در جوامع .

ـ هماهنگ سازی فعالیتهای گروههای مختلف.

ـ متمرکز کردن اولویتهای سازمان بر مسائل آموزشی و استخدامی محلی، منطقه ای و ملی.

ـ کمک به سازمانهای محلی در زمینه آموزش و استخدام.

ـ فراهم آوردن اطلاعات جامع برای سازمانها جوامع اتیوپیایی محلی، درباره قوانین آموزش، استخدام، حقوق و برنامه ها.

ـ تشریح و ترویج اطلاعات مرتبط با سازمانهای محلی و جوامع مرتبط با ابتکارات ملی برای مهاجران اتیوپیایی اسرائیل.

ـ تضمین مشارکت عامه اتیوپیاییهای اسرائیل در طراحی و اجرای ابتکارات ملی.

3 ـ طرح ابتکار استخدام (IAEJ Employment Initiative) :

این طرح ابتکاری، به بهبود سیاست حکومتی و ایجاد تغییر در برنامه ریزی در جهت ادغام کامل تر مهاجران اتیوپیایی در بازار کار اسرائیل و کاهش بیکاری و فقر در درون جامعه می اندیشد. مشکل اساسی اتیوپیاییها در اسرائیل نرخ بسیار بالای بیکاری آنان در جامعه است. علی رغم وجود این مشکل اساسی، سیاستگذاران و دولت اسرائیل تاکنون طرحی برای حل مشکلات مذکور ارائه نکرده اند. تحقیقات درباره محتوای این طرح نشان می دهد که:

ـ 47 درصد جمعیت 25 تا 45 ساله اتیوپیاییها به هیچ شکلی بر بازار کار اسرائیل مشارکت ندارند.

پروژه جدید رسانه ای IAEJ ، در راستای عملی کردن اهداف خود، از مشارکت سازمان HIAS اسرائیل کمک و همکاری فراوانی دریافت می کند.

5 ـ پروژه ملی اتیوپیاییها:

در آغاز سال 2000، نهادهایی چون: آژانس یهود، کمیته توزیع مشترک، تحت عنوان "پروژه ملی اتیوپیاییها" را آغاز کردند که هدف آن تسهیل شرایط جذب مهاجران یهودی در جامعه اسرائیل بود به گونه ای که آنها در درون تمامی بخشها و حوزه ها، مانند سایر شهروندان اسرائیل ادغام شوند. در همین راستا کمیته مذکور اعطای بودجه ای بالغ بر 660 میلیون دلار در طول 9 سال به این پروژه را تصویب کرد. نیمی از بودجه از سوی سازمانهای یهودی غیراسرائیلی و نیم دیگر از جانب دولت اسرائیل تأمین می شود. هیچ یک از سازمانهای اتیوپی تبار اسرائیل در میان 35 عضو ائتلافی این کمیته حضور نداشتند.

به همین دلیل انجمن یهودیان اتیوپیایی اسرائیل از همان آغاز دریافت که علی رغم اهمیت و حتی منفعت این پروژه برای ارتقای وضعیت جامعه یهودیان اتیوپیایی تبار اسرائیل، عدم حضور یک نماینده از جامعه اتیوپیایی تبار، غیرقابل قبول است. IAEJ نسبت به این امر به شدت اعتراض کرد و خواستار مشارکت واقعی اتیوپیایی تبارها در پروژه ای که ادعای کمک و خدمت به آنها را داشت، شد. این اعتراض سرانجام به ثمر نشست و در نتیجه آن، نمایندگان و سازمانهای اتیوپیایی تبار اسرائیل به ائتلاف مذکور راه یافتند.

6 ـ تشکیل گروه جوانان نوار تسفا (جوانان امید) (Noar Tesfa Youth Group):

گروه "جوانان امید"، مرکب از داوطلبانی است که در شهر اشدود Ashdod با هدف حمایت و ارائه مشاوره به نوجوانان و کودکان جامعه اتیوپیی تبار اسرائیل شکل گرفت. فعالیتهای داوطلبانه این گروهشامل تدریس خصوصی کودکان، آماده کردن و اداره فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی در محل سکونت اتیوپیاییهاست. این گروه هر سه ماه یک بار روزنامه ای با عنوان Noar Tesfa منتشر می کند که موفقیتها و آرزوهای جوانان اتیوپیایی اسرائیل را نشان داده و در عین حال گوشه هایی از مسائل جوانان جامعه اتیوپیایی را به تصویر می کشد.

از نظر گروه مذکور، این قبیل اقدامات بدون شک جامعه اتیوپیاییها را تقویت و انگیزه جوانان برای ادغام در جامعه اسرائیل را افزایش می دهد. عده ای از اعضای IAEJ هفته ای یک بار با گروه "جوانان امید" دیدار می کنند. یکی از مهمترین کارهای این گروه مخالفت علیه اصل T zembach B school بود که به رتبه بندی دانش آموزان اتیوپیایی می پرداخت و در نتیجه آن دانش آموزان اتیوپیایی در پایین ترین سطح رتبه بندیها قرار می گرفتند. سرانجام به علت مخالفت این گروه مدرسه ای که اقدام به اجرای این طرح می کرد، تعطیل و اصل مذکور نیز ابطال شد.

7 ـ انتشارات:

انجمن یهودیان اتیوپیایی اسرائیل فصلنامه کاف هااوفک (افق) (HORIZON) KAV HAOFEK) را با هدف بررسی و طرح مسائل پیش روی مهاجران یهودی و اتیوپیایی و ایجاد آگاهی در میان سیاستگذاران اسرائیلی و فعالان جامعه مذکور منتشر کرده است. این فصلنامه 16 صفحه ای با صفحات تمام رنگی، کانال مهمی برای تأثیرگذاری بر سیاست و برنامه ریزی در مورد یهودیان اتیوپیایی تبار ساکن اسرائیل است. فصلنامه افق سعی در ایجاد و ارائه چشم اندازی متحد و یکپارچه در مورد کیفیت سیاستهای ابداعی، برنامه ریزی مؤثر در امور فردی و جمعی، تأثیرات بودجه بندی و امنیت معطوف به زندگی روزمره و وقایع جاری جامعه یهودیان مهاجر اتیوپیایی تبار دارد.

مآخذ:

1. بولتن رویداد و گزارش اسرائیل، 10/7/1385،

شماره 313.

1. www.iaej.co.il/pages/about-us-problem- statement.htm.
2. www.iaej.co.il/pages/about-us-board-of- directions.htm.
3. www.iaej.co.il/pages/about-us-htm.
4. www.iaej.co.il/pages/index.htm.
5. www.iaej.co.il/pages/about-us-iaej- divisions.htm.
6. www.iaej.co.il/pages/our-projects.htm.
7. www.iaej.co.il/pages/about-us-success.htm.