صیونیت ایران، تشکیلات

از دانشنامه صهیونیسم و اسرائیل


نام اصلی تشکیلات صیونیت (صهیونیسم) ایران "مجمع مرکزی تشکیلات صیونیت ایران" (Central Committee of the Zionist Organisation of IRAN) است.

مطابق مدارک و اسناد موجود، تلاش و تحرک تشکیلات صهیونیسم در ایران، با همه فراز و نشیب های ساختاری تا زمان انقراض سلسله پهلوی استمرار داشته است.

در گزارش ساواک تهران، درباره برپایی یک جلسه عناصر و اعضای این تشکیلات در سال 1344 چنین آمده است:

"آقای موسی کرمانیان از طرف دبیر تشکیلات صیونیت ایران از القانیان و 17 نفر دیگر برابر صورتپیوست دعوت نموده که برای آشنایی با شخصی به نام "هاران" نماینده تشکیلات فوق در جلسه متشکله در روز چهارشنبه اول دی ماه [1344] ساعت 5/7 بعد از ظهر به آدرس کانون فرهنگی کوروش کبیر حضور به هم رسانند.

عین دعوتنامه فوق و صورت اسامی سایر مدعوین جهت اطلاع تقدیم می گردد." (گزارش ساواک، شماره 576/303، تاریخ 30/9/1344) پی نوشت مسؤول ذی ربط ساواک درباره این گزارش چنین است:

"به ساواک تهران اطلاع [دهید] تا من غیرمستقیم مراقبت و کسب اطلاع نماید."

پی نوشت مزبور نشانگر وقوف مقامات ساواک از تکاپوی عناصر صهیونیسم در ایران است.

در گزارش مزبور، دعوتنامه دبیر تشکیلات صیونیت ایران پیوست است که در آن از سربرگ رسمی مجمع مرکز تشکیلات صیونیت ایران استفاده شده است:

مجمع مرکزی تشکیلات صیونیت ایران

آدرس تلگرافی: صیونیت تهران

به تاریخ 23/9/44

جناب آقای القانیان

خواهشمند است برای آشنایی با جناب آقای هاران نماینده دایره تشکیلات سخنوت در جلسه تشکیلات صیونیت که روز چهارشنبه اول دی ماه ساعت 5/7 بعد از ظهر در کانون فرهنگی کوروش کبیر تشکیل می شود شرکت فرمایید.

با احترام

دبیر تشکیلات

موسی کرمانیان

سند مزبور ارتباط عناصر صهیونیست آژانس یهود (سخنوت) با تشکیلات صهیونیسم ایران و حضور آنها در میان یهود ایران را آشکارتر می سازد.

آن گونه که از اسناد برمی آید، تشکیلات صهیونیسم ایران پیوسته تحت نظر و کنترل شبکه ها و کانون های صهیونیسم جهانی قرار داشت و در مواقعی که تشکیلات مزبور در ایران نیازمند تقویت و ترمیم و تحکیم بود، نمایندگان اعزامی از سوی کانون های صهیونیستی در این باره اقدام می کردند.

در این خصوص، در یکی از گزارش های ساواک، در سال 1350، چنین درج شده است:

موضوع: دعوتنامه از نمایندگی اسرائیل در تهران

پیرو (گزارش) شماره 21297/20 ه 21 (تاریخ) 17/4/50

"طبق دعوت قبلی نمایندگی اسرائیل در تهران ساعت 30/19 روز 17/4/50 در حدود 100 نفر از یهودیان در آدرس خیابان کاخ نبش بزرگمهر شماره 14 حضور به هم رسانیده بودند.

افراد شناخته شده عبارت بودند از: نعمت اله زرگری، داود ادهمی، منصور پوراتحاد، یوسف جداع، مؤثیر بنایان، رفائیلی، برومند، قاطان، الیاسی، بریسکین، دکتر رحمیم، خانم کشفی، سبزه رو، رفوآ، بخششیان و جوانان سازمان یهود. ابتدا بریسکین خوش آمد گفت و در مورد تشکیلات صهیونیستی جهانی مطالبی اظهار داشت و گفت از ایران نماینده فعال جوانان را خواسته اند که در ژانویه سال 1972 در جلسه عمومی صهیونیست شهر اورشلیم شرکت نماید. وی سپس از دکتر رحمیم درخواست نمود که راجع به تشکیلات صهیونیست که هر دو یا سه سال جلسه عمومی می گیرند و نمایندگان فعال دنیا در آنشرکت می نمایند صحبت کند.

رحمیم اظهار داشت مفتخرم که توانسته ام امروز با دوستان خود روبه رو شوم. مشارالیه در دنباله سخنان خود گفت سه بار قرعه به نام من اصابت کرد و در جلسه عمومی تشکیلات صهیونیست جهانی شرکت نمودم. وی در مورد تشکیلات صهیونیست جهانی در حدود 10 دقیقه صحبت نمود و سپس مراد الیاسی که از طرف عزری و بریسکین مأمور شده بود که لیست اسامی برای شورای دائمی صهیونیست ایران را تهیه نماید قرائت نمود." (گزارش ساواک، شماره 21311/20 ه 21، تاریخ 22/4/1350)

نمایندگان اعزامی صهیونیسم، برای سرکشی و کنترل و مراقبت تشکل های صهیونیستی داخل ایران و رفع هر گونه کاستی های تشکیلاتی این قبیل گروه ها، همواره در ایران حضور داشتند و سفارت رژیم صهیونیستی در تهران به عنوان یکی از مراکز اصلی برگزاری نشست های مشترک بین آنها بود. دراین باره گزارش مورخ 1/3/52 ساواک کاملاً گویا است:

"ساعت 30/19 روز 27/2/52 جلسه ای با حضور 68 نفر از فعالین مگبیت و عده ای از کارمندان آژانس یهود در ایران و یشعیاهو هاران در محل نمایندگی اسرائیل در ایران واقع در خیابان کاخ شمالی پلاک 145 برگزار گردید.

ابتدا آقای الیاسی کارمند نمایندگی اسرائیل در ایران آقای هاران را به حاضرین معرفی نمود و از آقای هاران خواسته شد که صحبت نمایند. آقای هاران اظهار داشت خیلی خوشحالم که با افراد فعالین مگبیت در ایران آشنا می شوم و این افتخار را خواهم کرد که از شما و افراد فعال آژانس یهود یک برنامه 15روزه برای دیدار از کشور اسرائیل فراهم نمایم و بعدا از افرادی که در این سمینار 15 روزه شرکت کردند برای جذب مهاجر و بهره برداری مگبیت استفاده خواهد شد[.]

سپس افزود که بایستی تشکیلات به هم خورده صهیونیست را در ایران احیا نمود و فعالیت خود را با افراد جدید و تازه نفس شروع نماید. تعداد هفت نفر انتخاب شدند که در عرض یک ماه آینده جلسه ای خواهند داشت و فعالیتهای صهیونیستی را شروع نمایند. بعد راجع به تشکیلات موجود در ایران صحبت کرد و گفت فعالیتی ندارند و کاری برای تشکیلات صهیونیستی انجام نمی دهند که مورد اعتراض بعضی از افراد حاضر در جلسه قرار گرفت که تشکیلاتی وجود ندارد که فعالیت نمایند. سپس آقای هاران برنامه صحیح تشکیلات صهیونیستی را شرح داد و از افراد خواست تا با آنها همکاری داشته باشند[.]

بعد از سخنرانی هاران[، ]آقای دان هاس مسئول مهاجرت از ایران آژانس یهود برنامه 15 روزه سمینار را که از 2 الی 16 ژولای شروع خواهد شد شرح داد و گفت برنامه سمینار 15 روزه عبارت است از چند روز سخنرانی در اورشلیم و دیدار از ادارات و شهرها و قسمت های امنیتی و ارتشی می باشد و اوراقی به افراد داده شد که هر کس مایل است آن را پر نموده به آقای دان هاس در آژانس یهود و یا آقای الیاسی در نمایندگی اسرائیل در ایران تحویل نماید که پس از رسیدگی اقدام شود این جلسه در ساعت 15/21 خاتمه پذیرفته است." (گزارش ساواک، شماره 77063/20 ه 21 تاریخ 1/3/1352)

صرف نظر از تشکل های صهیونیستی داخلکشور، احزاب و سازمان های صهیونیستی خارج کشور، به ویژه گروه ها و دستجات صهیونیستی مستقر در فلسطین اشغالی نیز شعبه ای از تشکیلات خود را در ایران راه اندازی می کردند. گروه ها و احزاب مزبور با اعزام نمایندگان خود به داخل کشور، با یهودیان ایرانی ارتباط برقرار کرده و اغراض خود را عملی می ساختند. احزاب مورد اشاره در مسیر مطامع صهیونیستی خود، اهداف گوناگونی را تعقیب می کردند.

در یکی از اسناد مورخ 21/4/44 ساواک با طبقه بندی سری، اطلاعات نسبتا مفصل و مشروحی در این خصوص آمده است:

از اول سال مسیحی جاری (1965) فعالیت سازمان های مختلف دولت اسرائیل [و ]احزاب و سازمان های فرهنگی آنها در بین یهودیان مقیم ایران شدت یافته است.

از روز تشکیل اسرائیل تا پایان سال 1964 فعالیت عمال دولت اسرائیل در ایران بیشتر متوجه [موارد ذیل است] :

1ـ جلب نظر هیئت حاکمه و مقامات مختلف مملکتی و کمک به سازمان های دولتی.

2ـ تبلیغ در میان قوم یهود در ایران و جلب توجه آنها به داشتن حکومت و کشور مستقل یهود.

3ـ آماده کردن یهودیان برای مهاجرت به اسرائیل و یا مسافرت یهودیان برای دیدن مملکت اسرائیل بود ولی از اوایل سال 1965 که دوازدهمین کنگره صهیونیسم در اسرائیل تشکیل گردید و حبیب القانیان سرمایه دار و جمشید کشفی وکیل مجلس شورای ملی محرمانه به تل آویو رفته و مراجعت کردند به تدریج شکل فعالیت سازمان های اسرائیل در ایرانتغییر پیدا کرده است.

1ـ از اول سال مسیحی گذشته بنا به تصمیم کمیته صهیونیسم در ایران به هر یهودی ثروتمندی که اخطار می شد موظف بود مخارج ریالی مؤسسات مختلف را بدون چون و چرا پرداخت کنند در صورت تعلل تهدید می شد که در امور مالی، زندگی اجتماعی و غیره گرفتار خواهد شد. در نتیجه آنچه را که کمیته مذکور ابلاغ می کند ثروتمندان کلیمی ایران بلافاصله اطاعت می کنند.

2ـ بدون تصویب انجمن کلیمیان ایران دو نفر از یهودیان ایرانی که یکی یوسف کهن وکیل دادگستری و تبعه ایران است و دیگری کرمانیان نماینده شرکت های کلیمی تبعه اسرائیل و عضو حزب دولتی (مپای) که در تهران به سر می برد و همه جا خود را تبعه ایران می داند به نام نمایندگان یهودی ایران برای شرکت در کنگره جهانی یهودیان که در آمریکای جنوبی تشکیل خواهد شد انتخاب و اعتبارنامه از طرف (کمیته صهیونیسم ایران) به آنها داده شده است.

3ـ در هفته اخیر یک پرسشنامه هفتاد سؤالی که در سه صفحه پلی کپی شده و ظاهرا به عنوان (شناسایی یهودیان ایران) است ولی در حقیقت پرسشنامه سازمان اطلاعات دولت اسرائیل می باشد تهیه شده که بین یهودیان ایران تقسیم و همه را مکلف به دادن جواب کرده اند.

4ـ ازدیاد معلمین و کارکنان تبعه اسرائیل در ایران برای اداره کارهای فرهنگی سازمان جوانان و امور سیاسی و حزبی از اول سال 1965 شدت یافته است[.] در بین فعالیت های دولت اسرائیل در ایران فعالیت حزبی و فرهنگی آنها جالب توجه است که دراین گزارش قسمت اول آن را تشریح می نماید .

فعالیت احزاب بیست و دو گانه اسرائیل در ایران از دو سال قبل در ایران گسترش یافته است فعالیت حزب یهودیان ایران در ایران و در اسرائیل براساس تشکیلات حزبی که در اسرائیل موجودیت دارند می باشد.

احزاب موجود در اسرائیل برای این که اعضا خود را زیاد کنند در دو سال قبل مبلغین حزبی خود را به همه نقاط جهان که در آن جا یهودیان متمرکز هستند فرستاده اند. مبلغین حزبی موظفند جوانان یهودی اعم از زن و مرد که برجسته هستند برای عضویت در احزاب خود تبلیغ کرده و پس از اینکه آنها را آماده دیدند تقاضای عضویت و صدور کارت برای آنها از اسرائیل بنمایند.

اعضاء انتخاب شده پس از اینکه مورد تعلیمات کافی از لحاظ (امور مذهبی ـ سیاسی ـ وطن قومی) و غیره قرار گرفتند وسایل مسافرت و یا مهاجرت آنها را به اسرائیل فراهم می کنند و بدین ترتیب هنگام ورود به اسرائیل در همان حزبی که قبلاً نام نویسی کرده اند وارد می شوند. بیشتر فعالیت احزاب در ایران به وسیله معلمین اعزامی از اسرائیل و یا ایرانیان یهودی که تبعه ایران هستند اداره می شود[. ]دولت اسرائیل برای هیچ یک از احزاب اسرائیل که به ایران نماینده می فرستند امتیازی قائل نیست و یا به آنها کمک بیشتر از حزب دیگر نمی نماید ولی در عین حال آنها را برای فعالیت در ایران و پیدا کردن یهودیان مستعد تشویق می نماید.

نخستین دسته ای که در ایران فعالیت حزبی را از دو سال قبل شروع کرده اند معلمین مذهبی بوده اند که به وسیله دو حزب:

1ـ اگودت اسرائیل

2ـ جبهه ملی مذهبی

شروع به کار کرده اند:

1ـ حزب اگودت اسرائیل AgoodatiSrailحزب مذهبی افراطی است که خواهان اجرای دقیق تورات است و روحانیون در آن نفوذ دارند.

2ـ احزاب جبهه ملی مذهبی مرکب از Haroelha misrahi و Mizrahiخواهان پیشرفت تورات و دستورات آن در سراسر جهان می باشند.

معلمین این سه حزب در ایران بیشتر در بین شاگردان مدارس "گنج دانش" و "مؤسسه آوزرت هاتوراح" [اوتصر هتورا ]که در ایران چندین مدرسه دارند فعالیت می کنند. این سه حزب کارشان بیشتر براساس تبلیغات و تعالیم مذهبی است و معتقدند که کشور و دولت اسرائیل می بایستی به موجب قوانین مذهبی تشکیل شود. معلمین این حزب در بین توده کلیمی خرافی ایران نفوذ کرده اند ولی سازمان های (آژانس یهود و سخنوت) و سازمان های صهیونیستی و حتی سفارت اسرائیل در ایران در پاره ای از موارد موافق فعالیت آنها نیست.

دومین دسته فعالیت حزبی به وسیله مبلغین اعزامی حزب مپای Ma.P.A.i صورت می گیرد. با وجودی که دولت اسرائیل به موجب قوانین مملکتی حق کمک مستقیم به هیچ یک از احزاب [را] ندارد معذالک سفارت اسرائیل در تهران به مبلغین اعزامی این حزب برای تقویت بیشتر این حزب کمک می کند و یهودیان ایرانی که عضو این حزب هستند تماس بیشتر با سفارت اسرائیل و عمال آنها در ایران دارند.

در رأس این عده (ابراهیم موره) و (امیدوار رئیس سازمان جوانان یهود در ایران) فعالیت می کنند و دردو سال اخیر تعداد زیادی از کلیمیان ایران عضو این حزب شده اند[.] این دو نفر از سال 1964 تاکنون مرتبا بین اسرائیل و تهران آمد و شد می کنند و فعالیت آنها بسیار زیاد است.

احزاب دیگر اسرائیل که در زیر نام آنها برده می شود هر یک نمایندگانی در ایران دارند که در بین یهودیان فعالیت می کنند و سلول های حزبی هم در ایران تشکیل داده اند ولی چون در بین یهودیان اتحاد و اتفاق فراوانی وجود دارد فعالیت آنها به ندرت افشاء می شود. احزابی که در ایران و بخصوص در شهرهای تهران، شیراز، استان سنندج [کردستان]، و استان خوزستان فعالیت می کنند به این شرح می باشند:

1ـ حزب حروت (Heroot) حزب مخالف رژیم کنونی [حزب کارگر] اسرائیل و خواهان توسعه مرزهای اسرائیل تا ساحل رود اردن و مرزهای تاریخی اسرائیل است.

2ـ حزب صهیونیسم کلالیم (SionimKalin) حزب آزادیخواه دست راست طرفدار آزادی مؤسسات خصوصی و ایجاد یک سازمان ملی بهداشت و کار ـ استقلال اقتصادی به وسیله جذب حداکثر سرمایه های خارجی و داخلی.

3ـ احزاب ائتلافی (حاعورا ـ یوعلاصیون) که احزاب صهیونیستی براساس اصول سوسیالیسم است و خواهان اجتماع همه یهودیان جهان در اسرائیل می باشد.

4ـ حزب پوعلا اگودت اسرائیل دومین حزب بزرگ افراطی مذهبی.

5ـ حزب ترقی خواهان یک حزب غیرسوسیالیست و طرفدار لیبرالیسم مترقی است که اعضای آن را کارگران و طبقه متوسط تشکیل می دهند. (گزارش ساواک، شماره 14498/325، تاریخ 21/4/1344)

در تبیین جایگاه تشکیلات صهیونیسم در ایران، همین بس که در بعضی منابع یهودی از آن به عنوان عاملی در تولد روحی یهودی یاد شده است:

شروع آلیانس، آغاز نهضت صهیونیستی و به روی کار آمدن سلسله پهلوی خود فرصت های بسیار مغتنمی بود برای تولد روحی یهودیان ایران.

مأخذ:

  1. اقتباس از: سازمان های یهودی و صهیونیستی در ایران، مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، تهران، بهار 1384.