تنت، طرح جرج ـ 14 ژوئن 2001
در دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون تلاشفراوانی برای برقراری مذاکرات سازش بین رژیم صهیونیستی ـ فلسطین انجام گرفت. روند انتفاضه نتوانست در این تلاشها وقفه ای ایجاد کند. هر چند با آغاز انتفاضه، گام برداشتن به سوی سازش بسیار دشوار گردید، اما آمریکا با تمام توان در تلاش بود تا با برپایی اجلاسهایی از قبیل اجلاس پاریس، اجلاس شرم الشیخ، اجلاس واشنگتن و اجلاس طابا، انتفاضه را کنترل و طرفین را به از سرگیری مذاکرات تشویق نماید.
با پایان ریاست جمهوری کلینتون و روی کار آمدن جرج دبلیو بوش، رایزنهای آمریکا جهت کنترل انتفاضه و از سرگیری مذاکرات بین طرفین درگیر، دچار نوعی رکود گردید. اما تحولات اخیر آمریکا و سرزمینهای اشغالی و دیدار با مقامات رژیم صهیونیستی و فلسطین و ارایه پیشنهاداتی از سوی وی حاکی از آن است که دوران عدم حضور فعال [[بوش، جورج، فرایند صلح با اسرائیل در دوره ریاست جمهوری|جورج بوش]] در منطقه پایان یافته و وی در تلاش است تا با ارایه پیشنهاداتی از سوی تنت، رایزنیهای خود را از سر بگیرد.
محتویات
الف ـ طرح تنت:
1 ـ از فلسطینیان خواسته شده است:
1 ـ هر چه زودتر مبارزین کرانه باختری و نوار غزه را توقیف، بازجویی و بازداشت کنند.
2 ـ کمیته هایی برای دستگیری مبارزین فلسطین تشکیل یابد.
3 ـ خمپاره اندازها و دیگر سلاحهای غیرقانونی را جمع آوری کنند.
4 ـ اطلاعات موجود در مورد عملیاتهای احتمالی فلسطینیان را در اختیار اسرائیل بگذارند.
5 ـ از قاچاق غیرقانونی سلاح جلوگیری کنند.
6 ـ خواستار عدم همکاری مقامات امنیتی با مردم در طرح حملات علیه اسرائیلیان و شهرک نشینان شوند.
2 ـ از اسرائیل خواسته شده است:
1 ـ از حمله به مراکز نظامی و غیرنظامی تشکیلات خودگردان و مقرهای واقع در منطقه A خودداری کنند.
2 ـ برای متفرق کردن مخالفین از سلاحهای کشنده استفاده نکنند.
3 ـ در مقابل کسانی که علیه فلسطینیان اقدامات انتقام جویانه در پیش می گیرند یا دیگران را تحریک به این کار می کنند، عکس العمل مناسب نشان دهند.
4 ـ در مورد کشته شدگان فلسطین که توسط اسرائیل کشته شده اند، تحقیق کنند.
5 ـ زندانیان فلسطینی را که به دلایلی غیر از "فعالیتهای مبارزه جویانه"، مثل پرتاب سنگ دستگیر شده اند، آزاد کنند.
6 ـ ارتش اسرائیل را به مواضع پیش از آغاز درگیریهای 28 سپتامبر بازگردانند.
7 ـ ممنوعیت رفت و آمدها را لغو کرده محاصره شهرها برداشته شود.
3 ـ از دو طرف خواسته شده است:
1 ـ افراد یا گروههای خود را از اعمال خشونت یا درخواست پناهندگی پس از انجام حملات در سرزمینهای تحت کنترل آنها، باز دارند.
2 ـ یک بار در هفته با تشکیل جلسه، به ازسرگیری همکاریهای امنیتی مبادرت ورزند.
3 ـ دفاتر ارتباطات منطقه ای تأسیس کنند.
4 ـ کنفرانسهای منظمی را توسط دوربینهای ویدیویی که آمریکا آنها را فراهم خواهد کرد، بین مقامات امنیتی برگزار کنند.
5 ـ از هیچ تلاشی برای پیشگیری از شورش و تظاهرات به خصوص در مناطق حساس فروگذار نکنند.
ب ـ واکنش طرفین:
1 ـ مواضع رژیم صهیونیستی:
پس از ارایه طرح آتش بس پیشنهادی جرج تنت، این طرح مورد استقبال اسرائیل واقع شد. آریل شارون در کنفرانس اتاقهای بازرگانی در تل آویو گفت: نمی توانم بگویم که تمام موارد ذکر شده در این طرح، ما را به هیجان وا می دارد و مطلوب است اما می خواهم بگویم که این طرح روی هم رفته به ما اجازه می دهد، که تلاش بیشتری برای مذاکرات به عمل آوریم، بنابراین تصمیم به موافقت با آن گرفتیم.
شیمون پرز وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی در گفت وگوی مطبوعاتی، پیشنهاد تنت را بهترین راه برای برقراری یک آتش بس پایدار برای هر دو طرف دانست.
این در حالی است که مقامات ارتش از نبود مکانیزم نظارتی تأثیرگذار در طرح تنت ابراز نگرانی کردند. به گفته شائول موفاز، رئیس ستاد ارتش اسرائیل، از زمان اعلام آتش بس از جانب یاسر عرفات دویست حمله توسط فلسطینیان انجام پذیرفته است.
کابینه امنیتی رژیم صهیونیستی اظهار داشت: این طرح را تنها به این شرط خواهد پذیرفت کهتشکیلات خودگردان با کنار گذاردن خشونت، مفاد این طرح که شامل بازداشت مبارزین تحت تعقیب، جمع آوری سلاحهای غیرقانونی و غیره می شود را به طور کامل اجرا کند.
2 ـ موضع فلسطینیان:
فلسطینیان در واکنش به طرح تنت موضع محتاطانه ای را اتخاذ کردند و شروطی را برای قبول آن مطرح کردند. متعاقب تردید فلسطینیان در قبول طرح، به درخواست رئیس سازمان سیا، یک نشست امنیتی بین طرفین برگزار گردید و تنت نیز با یاسر عرفات دیدار کرد. که در این جلسات، فلسطینیان شروط خود را اعلام کردند.
مقامات فلسطین پذیرفتن این طرح را مشروط به ایجاد تغییراتی در خصوص مواردی نظیر دستگیری مجدد اعضای حماس و جهاد اسلامی و جدول زمانبندی برای عقب نشینی سربازان اسرائیلی کردند.
حکومت خودگردان به جای دستگیری مجدد مبارزان اسلامی پیشنهاد کرد: بخشی از گزارش میچل که در همین رابطه است به اجرا درآید. زیرا این گزارش در خصوص دستگیری این افراد سخنی به میان نیاورده است، اما از حکومت خودگردان خواسته است تا تمام تلاش خود را در جهت جلوگیری از اقدامات مبارزه جویانه و دستگیری و مجازات تمام افرادی که درصدد انجام این گونه حملات در اراضی تحت حاکمیت خودگردان هستند به کار بندد. در همین راستا طی ملاقاتی که بین جرج تنت و یاسر عرفات انجام گرفت، سند توافقی تنظیم شد. در این سند، فلسطینیها آتش بس را با قیدشرایطی پذیرفتند.
اولین ماده مورد مخالفت فلسطینیها، استقرار مناطق حایل بین فلسطین و اسرائیل است. عرفات در این سند عنوان می کند که مسأله استقرار منطقه حایل در گزارش کمیته میچل مطرح نشده است. به همین دلیل فلسطینیها از بحث در مورد آن خودداری می کنند. دومین ماده ای که فلسطینیها با آن مخالفت می کند، دستگیری اعضای حماس و جهاد اسلامی است، عرفات اظهار می دارد که او نمی تواند عاملان عملیاتی را که قبل از آتش بس صورت گرفته است، دستگیر کند. و او تنها کسانی را که بعد از قبول آتش بس، از حکومت خودگردان عدول می کنند، اقدام خواهد کرد.
مأخذ:
- بولتن رویداد و گزارش، مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی ـ علمی ندا، شماره 86، 28/3/80.
