برگر، المر (1996ـ 1908)

المر برگر (Elmer Berger) نویسنده و حاخام آمریکایی و یهودی ادغام گرای اصلاح طلب، ازمهم ترین شخصیت های مخالف با صهیونیسم است. در کلیولند به دنیا آمد و در سال 1932 حاخام شد. وی خود را از قید و بندهای اندیشه صهیونیستی رها ساخت. او از جمله کسانی است که در برابر اندیشه های تروریستی صهیونیسم ایستاد. وی دانش و عمر خویش را صرف مبارزه با صهیونیسم و برحذر داشتن یهودیان از خرافات و خطرات این نظریه و رسوا ساختن آن نمود، و در پایه گذاری و رهبری شورای یهودیان آمریکا جهت مقابله با برپایی دولت صهیونیستی نقش بسزایی داشت، چرا که به عقیده او، این دولت با هر عنوان و نژاد یا سیاستی نمی توانست نماینده همه یهودیان جهان باشد.

وی در سال 1943، با سایر اصلاح طلبان در تشکیل سازمان شورای آمریکایی یهودیت سهیم شد. این شورا یک سازمان یهودی ضد صهیونیسم بود که در آغاز به ریاست لسینگ روزنولد کار می کرد و هدفش آن بود که یهودیان ایالات متحده را به ادغام و همانند شدن (یا جامعه آمریکا) تشویق کند و یهودیت را به عنوان یک عقیده صرف که هیچ رابطه ای با تعلق قومی ندارد اثبات کند. شورا با فعالیت در راه تأسیس دولت یهودی در فلسطین یا هرجای دیگر مخالفت بود. برگر از آغاز تأسیس شورا تا سال 1955 مدیر اجرایی و در سال 1955 نایب رئیس آن شد.

برگر شجاعانه با تأسیس دولت یهودی در فلسطین مخالفت نمود و اعلام کرد که صهیونیست ها از نگرانی یهودیان آمریکایی نسبت به اعمال هیتلر در اروپا برای دستیابی به اهداف خود سوءاستفاده کرده اند. وی همچنین معتقد بود که صهیونیسم می خواهد دین را به یک اصل سیاسی تبدیل کند. برگر از اولین کسانی بود که نژادپرستی صهیونیستی را محکوم کردند. وی اصطلاح "صهیونیسم زدایی ازاسرائیل" را وضع کرد و اظهار امیدواری کرد که دولتی تأسیس شود که یهودیان و مسلمانان و مسیحیان را با صلح و دوستی در برگیرد.

حاخام برگر دیدارهای متعددی از کشورهای عربی داشت. در سال 1946، بزرگترین پیروزی خود را در چارچوب مبارزه با صهیونیسم به دست آورد؛ یعنی توانست همراه با پروفسور میلیسون مخالفت رسمی وزارت خارجه آمریکا را با مقوله "قومیت یهودی" به دست آورد. فیلیپس تالبوت در یادداشتی تصریح کرد که مفهوم "قومیت یهودی" در چارچوب متون حقوق بین الملل هیچ ارزش قانونی ندارد.

برگر در سال 1955 از خاورمیانه دیدار کرد و طی نامه ای از قدس، پیرامون فقر و بینوایی ناشی از اقدامات صهیونیسم مطالبی نگاشت و در آن متذکر شد که: "من از این که یهودی هستم عمیقا احساس خواری و شرمندگی می کنم. اسرائیل به خود یهودیان هم ستم روا می دارد."

پس از جنگ 1967، حاخام برگر تلاش های ضد صهیونیستی خود را شدت بخشید و اسرائیل را متهم کرد که یک دولت نژادپرست و تجاوزگراست.

وی نشریات و مطبوعات دوره ای فراوانی به منظور معرفی اندیشه های ضدصهیونیستی خود منتشر کرد. بعد از جنگ 1967 طی دیداری از اروپای غربی، چندین سخنرانی علیه سیاست اسرائیل ایراد کرد.

برگر در مصاحبه ای با مجله نیویورک تایمز به صراحت گفت: "اسرائیل متجاوز است". این گفته او خشم صهیونیستها را در گوشه و کنار جهان برانگیخت.

پیروزی اسرائیل در سال 1967 مواضع شماری از اعضای شورای آمریکایی یهودیت را تغییر داد.برخی از آنان وی را به زیاده روی در دوستی با اعراب متهم کردند. و لذا شورای یهودیان آمریکا، علیه او فشار آورد و سرانجام وی ناگزیر شد در سال 1968 از این شورا کناره گیری کند.

این استعفا شورا را از قدرت محرک خود محروم کرد و قدرت و نفوذ آن را کاهش داد و عملاً کار آن را به پایان رساند. اما حاخام برگر همچنان به مبارزه با صهیونیسم ادامه داد. برخی از اعضای هم عقیده او در شورا از وی برای تأسیس یک سازمان جایگزین دعوت کردند. در سال 1969، برگر با این همفکران خود سازمان "کمیته یهودی جایگزین صهیونیسم" را تأسیس کرد و به ریاست آن انتخاب شد.

این سازمان، در برابر ادعاهای صهیونیسم مبنی بر وجود ملت یهود و وجود رابطه معنوی میان این ملت و اسرائیل، بر ارزش های انسانی موجود در دین یهود تأکید می کرد. سازمان در تبلیغات خود ایده "وفاداری دوگانه" نهفته در پس این مقوله صهیونیستی را فاش کرد. این سازمان حدود 1500 عضو دارد و نشریه گزارش جایگزین آمریکایی یهودی صهیونیسم را منتشر می کند. حاخام برگر بخش اعظم مطالب آن را با همکاری مزوینسکی می نوشت.

حاخام برگر به صورت منظم در همه کنگره های بین المللی ضد صهیونیسم شرکت می کرد. سازمان خود نیز کنگره هایی در مخالفت با صهیونیسم برپا می کند ولی توانایی محدود مالی اش مانع از آن است که در عرصه سیاست آمریکا تأثیر عملی بگذارد. برگر چندین کتاب ضد صهیونیستی نوشته است.

حاخام برگر و سایر یهودیان ضد صهیونیست آمریکایی نماینده پدیده ای هستند که می توان آن را"مؤسسه قائم به یک نفر" نامید. می بینیم که این الگو با دیگرانی مانند شیبر و هانا و رولین نیز تکرار می شود. چنین مؤسسه ای همان است که نشریاتی بیرون می دهد، کنفرانس ها و سمینارهایی با حضور جمع محدودی برگزار می کند و در پس همه این فعالیت ها فقط یک نفر هست که خروج یا مرگ او کار سازمان یا مؤسسه را پایان می دهد.

برخی از مهمترین آثار برگر عبارتند از: ورطه یهودیت (1945)، تاریخ طرفدار یهودیت (1951)، هرکس بهتر از این می داند، بگوید (1955)، خاطرات یک یهودی ضد صهیونیسم (1976)، یهودیت یا صهیونیسم (1986) و صلح برای فلسطین (1993). این کتاب اخیر از همه کتاب های علمی او مهم تر و دربردارنده بعضی اسناد رسمی صهیونیستی و اسرائیلی است.

وی دارای تألیفات بسیاری است که مهمترین آن، کتاب "مشکل یهودیان" می باشد.

مآخذ:

1. کیالی، عبدالوهاب: موسوعة السیاسة، مؤسة العربیة للدراسات و النشر، جلد اول چاپ سوم، بیروت 1990.
2. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد ششم، چاپ اول، پاییز 1382.