انجمن اسرائیلی پیکار با صهیونیسم

این انجمن از سازمانهای شبه علنی ضد صهیونیستی مصری است که عضویت را به یهودیان کمونیست در مصر منحصر کرده است. در چارچوب جنبش ملی مصر و رشد سرطانی خطر اسرائیل و به وجود آمدن مسائل فلسطین، در نیمه دوم دهه 40 فکر تشکیل سازمانی که بر روی اختلاف بین یهودیت، به عنوان یک دین و صهیونیسم، به منزله یک حرکت سیاسی زاییده استعمار و ضدجنبشهای مردمی و ملی مصری، تأکید داشته باشد، به وجود آمد. بنابراین طبیعی بود که این حرکت در میان یهودیان، مادام که فعالیت آن در میان طایفه یهودی در مصر منحصر باشد، تشکیل گردد. بدین ترتیب بود که چنین سازمانی برای مبارزه با صهیونیسم در تابستان 1946 تشکیل شد و به مدّت 20 ماه به فعالیت خود ادامه داد.

سازمان کمونیستی مصری "ایسکر" که مخفیانه فعالیت می کرد، پس از بالا گرفتن خطر صهیونیسم و مسأله فلسطین، "شاخه یهودیان" خود را مأمور تأسیس این تشکل کرد. این فضای ملتهب نیاز به یک تشکیلات توده ای داشت که نشان دهد دین یهود از صهیونیسم به عنوان یک جنبش سیاسی طرفدار استعمار جداست و صهیونیسم علاوه بر خصومتی که با جنبش های ملی دارد با یهودیان هم دشمن است.

این تشکیلات با صهیونیسم مبارزه می کرد و از آنجا که بنا بود فعالیت خود را به حوزه یهودیان مصر محدود کند طبیعی بود که بار خود را بر دوش یهودیان گذارد. به این ترتیب، "انجمن اسرائیلی پیکار با صهیونیسم" تأسیس شد و اهداف خود را در "مبارزه با نژادپرستی و مبارزه با استعمار و دست پرورده اش صهیونیسم" خلاصه کرد. انجمن به شدت بر دشمنی توده های یهودی با صهیونیسم پای می فشرد و بر "ائتلاف و یکپارچگی تمامی ملی گرایان راستین" تأکید می کرد؛ ائتلافی "برای نابود کردن استعمار، به زانو درآوردن صهیونیسم و ایجاد یک شرق عربی آزاد و مستقل در سایه تسامح و فضای برادرانه ای پیراسته از نژادپرستی متعصبانه که دشمن غاصب و اشغالگر در آن ناکام ماند".

"عزراهراری" دبیر این سازمان، اعلام کرد که انجمن اسرائیلی پیکار با صهیونیسم به خاطر تبلیغات مسمومی که اخیرا به طور چشمگیر انجام شده و روابط اعراب و یهودیان را تهدید می کند، به وجود آمده است. این سازمان همچنین در بیانیه ای که در تاریخ 6/10/1946 در روزنامه "صوت الامة" منتشر گردید، تصریح کرد که قصد جهاد و مبارزه با تبعیض نژادی و استعمار و صهیونیسم را دارد.

یهودیان عضو در سازمان "ایسکرا" که یک سازمان سری مارکسیستی مصری بود و در ابتدای دهه 40 تشکیل شده بود، در سال 1947 به دو سازمان مارکسیستی مصری دیگر جهت تشکیل "جنبش دموکراسی برای آزادی وطن" پیوستند، علی رغم این که این انجمن، استقلال خودش را از تمامی احزاب سیاسی اعلام کرده بود.

"ایسکرا" در سازمان خودش شاخه ای برای بیگانگان داشت که شامل یهودیان می شد و بهدایره هایی تقسیم شده بود که اعضای یهودی، آن را رهبری و اداره می کردند. در قسمت "بیگانگان" نیز یک بخش اقتصادی وجود داشت که وظیفه آن کار در داخل مؤسات اقتصادی بیگانه بود که در واقع کمکی بود برای درگیری بین یهودیان کمونیست و یهودیان صهیونیستی که در آن مؤسات کار می کردند. بسیج یهودیان عضو ایسکرا نیز عامل دیگری برای درگیری بین دو گروه بود.

هنگامی که "انجمن اسرائیلی پیکار با صهیونیسم" تشکیل شد، عزرا هراری و مارسیل اسرائیل و ادوارد متالون و هانزین کاسفلت و ادوارد لیوی همگی به کمیته رهبری آن پیوستند. دبیرکل آن نیز عذرا هراری شد. آنها از ابتدا، مقاومت دوگانه ای را در مقابل صهیونیستها و حزب سعدی مصری حاکم به ریاست محمدفهمی النقراشی در پیش گرفتند.

انجمن معتقد بود که با مقاومت در برابر صهیونیسم "به منافع واقعی طایفه یهودیان مصر خدمت می کند". با این خط مشی بود که انجمن میان چکش دولت مستبد مصر و سندان صهیونیسم فعال در مصر قرار گرفت. در ماه مه 1947 دولت محمود فهمی نقراشی اعضای کمیته مؤسس انجمن را بازداشت و 48 ساعت بعد آنان را آزاد کرد.

در ژوئن 1947 انجمن کتابچه ای چاپ کرد که در آن بیانیه ای برای تمامی تجمعات و گروههای یهودی در مصر درج شده بود. این بیانیه به طور اجمالی اهداف سازمان را بدین شرح مطرح کرده بود:

1) مبارزه و جهاد ضدتبلیغات صهیونیستی که با مصالح و منافع هرکدام از اعراب و یهودیان مغایر می باشد.

2) ارتباط و پیوستگی محکم بین یهودیان مصر و مردم این کشور در جهاد و مبارزه به منظور تحققاستقلال و دموکراسی.

3) فعالیت در جهت حل مشکل یهودیان سرگردان و آواره.

انجمن با وجود عمر کوتاهی که داشت توانست تا حدودی چهره واقعی صهیونیسم، روابط گرم آن با استعمار و خطر این هر دو را برای جنبش های ملی عربی و جمعیت های یهودی را آشکار کند.

این انجمن در منشور خود اشاره کرد که به تناسب موفقیت این سازمان در جهاد و مبارزه اش با صهیونیستها و همگام با موفقیتش در جذب توده های یهودی در جهت جنبش ملی و قومی در مصر، مبارزه و کشمکش خودش را در مقابل صهیونیستهای استعمارگر و دشمن یهودی، در شعار ضدصهیونیستی و برای مصالح و منافع یهود مصر، تقویت خواهد کرد.

علاوه بر این، نشان داد که "دولت یهودی جای پای استعمارگران را در منطقه محکم خواهد کرد، یهودیان را به گاری استعمار خواهد بست و خود نیز سرنیزه استعمار علیه ملت های عرب خواهد شد".

انجمن، جنبش صهیونیستی را خطرناک ترین حرکت در تاریخ یهود و بر سر راه حل مشکل یهودیان به شمار آورد. همچنین اشاره کرد در زمانی که این انجمن با صهیونیستها مبارزه می کند، از همه عناصر موافق خود، برای حل مشکل یهود، دفاع خواهد کرد.

عزرا هراری دبیر این انجمن در مصاحبه اش با روزنامه "الجماهیر" قاهره در تاریخ 5/5/1947 به این نکته اشاره نمود که: "صهیونیسم ابزاری برای استعمار است تا توده های یهودی را جهت تحقق اغراض استعماری خود و تأسیس حکومت و رژیم یهودی در فلسطین برای تثبیت جای پای خودش در خاورمیانهجذب کند." وی همچنین تأکید کرد "صهیونیسم می خواهد یهودیها را به استعمار ارتباط دهد و با ایجاد سیاست "تفرقه بینداز و حکومت کن" در منطقه حاکم گردد و با تشکیل دولت یهودی در این منطقه، سرپیکان حمله را متوجه سرزمینهای عربی و ملت عرب کند."

این سازمان همچنین مهاجرت یهودیان به فلسطین و سیاست مهاجرت را که برخلاف مصالح ساکنان فلسطین و مغایر با انسانیت بود محکوم کرد و مخالفت خود را با مهاجرت، که باعث جنگ قومی در فلسطین می شود، اعلام و اظهار داشت که این مهاجرت، "برادران یهودی ما را مجبور می کند در فضای جنگ داخلی در فلسطین زندگی کنند". انجمن اظهار اطمینان کرد که "فلسطین آزاد و مستقل با کمال میل با سایر دولت های دموکراتیک در اسکان یهودیان آواره مشارکت خواهد کرد".

این انجمن، تفکر صهیونیستهایی را که تنها راه حل برای یهودیان موجود در اردوگاههای اروپایی غربی را رفتن به فلسطین و در نتیجه، ادامه شکنجه ها برای برقراری استثمار در جهت مصالح سیاست صهیونیستی می دانند، محکوم کرد و پیشنهاد داد: آوارگان به سرزمینهایی که از آن رانده شده اند، بازگردند و کسانی هم که رغبت به بازگشت به وطن اصلی خود را نداشته باشند، در هر منطقه از نقاط جهان می توانند زندگی کنند.

انجمن، تروریسم صهیونیستی در فلسطین را نیز محکوم کرد و آن را فاشیسمی متوجه توده های یهودی و در جهت منافع استعمارگران نامید؛ استعمارگرانی که از این تروریسم به عنوان ابزار ادامه سرکوب ملت فلسطین بهره می برند.

انجمن، تروریسم صهیونیستی در فلسطینچنین توصیف نمود:

"یک حرکت فاشیستی در برابر توده یهود است. کسانی که در این اقدامات تروریست وار زیر پوشش محافظت امنیت، فعالیت می کنند، هدفی جز تبدیل فلسطین به پادگانی نظامی و مسلح ـ که در خدمت اهداف تجاوزگرانه آنها باشد ـ ندارند و جز برای استعمارگران، خدمت نمی کنند و نیز این کار آنها، توجیهی ظاهری برای تبعیت نمودن ساکنان عرب منطقه، از حکومت مستبد و استعماری صهیونیست است."

این انجمن همچنین صهیونیسم را مسئول پراکندن افکار فاشیستی در میان یهودیان دانست و در نهایت اعلام کرد که: تنها راه نجات مردم یهود ساکن در فلسطین، تشکیل جبهه ای واحد همگام با جنبش آزادیبخش اعراب در راه فلسطین آزاد، مستقل و دموکراتیک می باشد.

درباره حمایت یهودیان مصری از صهیونیسم، انجمن یک تفسیر طبقاتی ارائه کرد و آن این که اغلب یهودیان مصر به طبقات متوسط تعلق دارند و "کارمندان، بازرگانان خرده پا و حقوق بگیرانی که از سختی و تنگدستی رنج می برند معمولاً طعمه تبلیغات صهیونیسم می شوند. این تبلیغات آنان را وامی دارد با رؤیای گریز از این زندگی دشوار، به زندگی در فلسطین روی آورند... (علاوه بر این) فشار کارفرمایان صهیونیست یا مزدوران بسیج شده در راه صهیونیسم هم هست".

این سازمان در مورد کسانی که افکار صهیونیستی و نژادپرستانه در آنها رسوخ کرده است، تعبیری دارد بدین مضمون که: "بحران اقتصادی موجود که یهودیان هرروز بیش از روز پیش با آن روبه رو هستند، بیشتر متوجه طبقات متوسط جامعهمی شود. پس صاحبان مشاغل یهودی و تاجران کوچک و کارمندانی که به نحوی امرارمعاش می کنند و به گذران زندگی مشغولند، طعمه و شکار تبلیغات صهیونیستها واقع شده اند، تبلیغاتی که آنها را به فرار از زندگی سخت و روی آوردن به زندگی راحت در فلسطین به عنوان کشاورزان آزاد فارغ از نگرانی برای قوت فردای خود تشویق می کند."

انجمن، علاوه بر تبلیغات دروغ صهیونیستها، به بعضی از اقدامات صهیونیستی و هواداران آنها نیز اشاره دارد.

این انجمن، حل مشکل یهودیان مصر را در پیوستن به جنبش ملی مصر و همکاری و پیوند تام و کامل با آن در راه تحقق اهدافی که مغایر با مصالح و منافع توده های یهودی نباشد دانسته بود و اظهار می داشت: "یقینا منافع یهودیان از منافع مردم مصر جدا نیست".

انجمن، دشمنان پیشرفت و آزادی را سلاح به دست و در راستای دشمنی با یهودیان می دید و تأکید بر این داشت که، برخلاف صهیونیستها، دوری جستن از این شیوه را در مورد خود ممکن می داند. و اشاره داشت که امروزه مشکل یهودیها دارای سه بُعد و جنبه شده که هر بُعد آن از دیگری متفاوت می باشد. اول: مشکل اقلیتهای یهودی است که در اکثر مناطق جهان زندگی می کنند. دوّم: مشکل یهودیان فلسطینی می باشد که صهیونیستها در صدد اظهار آن به عنوان یک مشکل خانوادگی یهودی هستند. و بالاخره آخرین مشکل موجود، مشکل یهودیانی است که هیچ مأوی و مکانی به جز پادگانها و اردوگاههای آوارگان در اروپای غربی ندارند.

انجمن، حق ایجاد دولتی ویژه یهودیان را انکار کرد و تأکید نمود که یهودی ستیزی فقط در هنگامعقب نشینی دموکراسی امکان پیشروی دارد و موفقیت چندانی به دست نخواهد آورد.

این تشکل همچنین صهیونیستها را به منصرف کردن یهودیان از مبارزه علیه دشمن نخستین خودشان که همان فاشیسم بوده متهم کرده، و اعتقاد داشت که "امنیت اقلیت های یهودی فقط در صورت ائتلاف با نیروهای دموکراسی پشتوانه خواهد داشت. دموکراسی با تحقق آزادی و رفاه برای همه مردم، آزادی و رفاه یهودیان را نیز به ارمغان خواهد آورد".

انجمن، یک راه حل دموکراتیک را برای مسأله یهودیان به وجود آورد، و کتابچه خود را با این جملات به پایان برد: "تنها کاری که برعهده یهودیان فلسطین است، تفاهم و اتحاد با اعراب در راه آزادسازی فلسطین از یوغ استعمار است"؛ زیرا"فلسطین مستقل و دموکراتیک است که می تواند زندگی سعادتمند، آزاد و پرباری را برای ساکنان یهودی خود تضمین کند".

تنها راهی که یهودیان فلسطینی بایستی پیش روی خود قرار بدهند، همانا تفاهم و همکاری با اعراب آنجا و اتحاد با آنان جهت آزادی فلسطین از یوغ استعمار می باشد. فلسطین مستقل و آزاد از قیدوبند هرگونه قدرت خارجی، فلسطین دموکراتیک، تنها دستاوردی است که می تواند نوعی زندگی دلنشین و آزاد و مستقل و به دور از هرگونه پلیدیها برای ساکنانش به ارمغان بیاورد.

انجمن، در لفافه بعضی از مقالات که بدون امضا در روزنامه "صدای امّت" قاهره منتشر گردید به فعالیت صهیونیستها در مصر اشاره کرده است. در مقاله اول، هیأتهای ملّی مصری را نسبت به بعضی صاحبان اماکن تجاری در قاهره و برخی از دلالان اعلانات و وکلای شرکتهای تبلیغاتی وابسته بهانجمنهای صهیونیستی در فلسطین که هدف اصلی آنها مبارزه با هیأتها و انجمنها و افراد و روزنامه ها و مجلات و هرچیز مرتبط با اعراب می باشد، برحذر داشته است.

فعالیت انجمن با واکنش خشونت بار جنبش صهیونیستی در مصر، مواجه شد. صهیونیست ها که در میان پلیس و بعضی از اراذل و اوباش مصری جای خود را باز کرده بودند، کمونیست های یهودی را از باشگاه مکابی قاهره اخراج کردند. در همین فضا بود که جمعیت های صهیونیستی در مصر گردهم آمدند و با استفاده از بودجه ای بالغ بر ده هزار جنیه (لیره مصری) به مبارزه با کمونیست های یهودی مصر و فعالیت های روزافزون آنان پرداختند.

رویارویی صهیونیست ها و کمونیست های یهودی بالا گرفت. کمونیست ها در یک روزنامه چاپ قاهره به نام صوت الامة (متعلق به حزب وفد) مقالاتی چاپ کردند و با این کار هم ارتباط بورژوازی یهودی مصری را با صهیونیسم فاش نمودند و هم تا حدودی پرده از فعالیت های "لانه های صهیونیسم در مصر" و در رأس آن، "مکابی قاهره" برداشتند. مکابی قاهره مقر فعالیت های خرابکارانه و تبلیغاتی صهیونیست ها بود که بر دیوارهای آن شعارهایی به نفع مهاجرت به فلسطین، "وطن ملی یهودیان"، و ستایش صهیونیسم به عنوان یک جنبش میهنی به چشم می خورد.

درباره افشای "لانه های صهیونیسم" صوت الامة یک شماره دیگر هم منتشر کرد و آن را به افشاگری درباره "شرکت تبلیغاتی شرقی" به عنوان یک لانه صهیونیستی اختصاص داد. این شرکت که دو روزنامه به زبان فرانسوی (لابورص و البروجریة) و دو روزنامه هم به زبان انگلیسی (اجیپشین گازت و اجیپشین میل) داشت، در مالکیت چند صهیونیستو انگلیسی بود. شرکت دفاع از استعمار و صهیونیسم و حمله به میهن و ملی گرایان مصری را وجهه همت خود قرار داده بود؛ تا حدی که ملی گرایان را "مشتی بی سروپا" می نامید. مدت ها بود که شرکت، خارجیان را از "جنبش ملی مصر" می ترساند و روزنامه های وابسته به آن جنبش ملی عربی در فلسطین را نیز به عنوان "یک حرکت ارتجاعی" محکوم می کردند.

مقاله صوت الامة درباره این موضوع هم که شرکت کارهای تبلیغاتی در سطح کشور (مصر) را در انحصار خود گرفته است توضیحاتی داد. این انحصار به صورتی بود که تعداد زیادی از روزنامه ها و مجلات مصری را زیر سلطه شرکت قرار داده بود.

کار جدال میان یهودیان صهیونیست و دشمنان یهودی کمونیست شان به درگیری های خونین کشید. سرمایه دار بزرگ و یهودی مصر، کلیمان شیکوریل، که رئیس مکابی قاهره بود، خطاب به صوت الامة، لانه صهیونیسم بودن مکابی را تکذیب کرد؛ ولی مانند دشمنان کمونیست و یهودی اش با صهیونیسم اظهار دشمنی نکرد.

صوت الامة مقاله دیگری هم چاپ کرد و در آن به این موضوع پرداخت که استعمار از مدارس خارجی و سفارت بریتانیا برای سم پاشی های خود استفاده می کند و صهیونیست ها هم از مدارس یهودی برای گسترش تبلیغات خود و جمع آوری اعانات بهره می برند. همچنین در این مقاله آمده بود که صهیونیست ها، علاوه بر این، در داخل باشگاه های خود جلساتی علیه ملت فلسطین برگزار می کنند. مقاله بعدی درباره فعالیت های کمیته ای متشکل از ثروتمندان یهودی حامی صهیونیسم در مصر بود. این کمیته از هر یهودی یک جنیه (لیره) مصری به نفع فعالیت های صهیونیستی می گرفت.این مقالات، ماهیت صهیونیستها را برای توده مردم روشن ساخت. و از آنجایی که این شرکت تعداد زیادی اعلامیه را در مصر پنهان می کرد، لذا سیطره و تسلط کامل بر تعداد زیادی از روزنامه ها و مجلاّت مصری پیدا کرده بود.

در غروب 24/4/1947 یک درگیری طولانی بین کمونیستهای یهودی و صهیونیستها، هنگامی که کمونیستها سعی کردند به مجتمع باشگاه "مکابی قاهره" داخل شوند، روی داد. در تاریخ 1/5/1947 صهیونیستها نگهبانی و محافظت درهای "مکابی قاهره" را بیشتر کردند تا روز عید جهانی کارگران مانع از ورود یهودیهای کمونیست به این باشگاه گردند. بعد از گذشت دو روز از آن واقعه صهیونیستها با گروهی از کمونیستهای یهودی که برای ورود به باشگاه سعی زیادی می نمودند، درگیر شدند که به دنبال آن تعدادی از کمونیستها مجروح گردیدند و عده ای نیز دستگیر شدند.

انجمن در یکی از مقالات خود، از خدمت صهیونیستها در مدارس طایفه یهودی در قاهره و اسکندریه پرده برداشت که این مدارس در جهت برپایی مجالس صهیونیستی و به منظور تبلیغ و جمع آوری وجوهات برای انتقال یهودیان به فلسطین به کار گرفته می شود. طرفداران و نمایندگان صهیونیستها زیر پوشش فعالیتهای ورزشی مشغول توطئه بودند و نقشه و طرحهای آنها را در جهت دشمنی و مخالفت با فلسطینیان به اجرا درمی آورند.

انجمن در روزنامه "صدای امّت" اخطاری به حکومت مصر داد مبنی بر این که "کمیته بزرگترین افراد ثروتمند یهودی حامی صهیونیستها در مصر تکوین و تشکیل یافت". این کمیته از هر یهودی که توانایی پرداخت یک پوند مصری را داشته باشد برای رسیدن به اغراض و اهداف صهیونیستها در فلسطینو خاورمیانه به طور اعم، کمک مالی می گیرد.

در اواسط ژوئن 1947 وزارت امور اجتماعی مصر عدم موافقت خود را در مورد تشکیل انجمن به خاطر دلایل مربوط به امنیت کشور، به عزرا هراوی دبیرکل انجمن ابلاغ نمود.

"به دلایل امنیتی با تشکیل انجمن موافقت نمی شود". گویی مبارزه با صهیونیسم مخلّ امنیت مصر است و فعالیت صهیونیستی در جهت حمایت و تقویت آن!

در مقابل، مؤسان انجمن، این موضع گیری حکومت مصر را محکوم کردند.

در اواسط ماه مه 1948 سازمان امنیت مصر، تعداد زیادی از یهودیان مصری را که نقش زیادی در مخالفت با صهیونیستها داشتند، دستگیر و اکثر آنها را از سرزمین خودشان تبعید کرد.

با مهاجرت شمار زیادی از یهودیان مصری "انجمن" پایه و شالوده مردمی خود را از دست داد و از فعالیتها و کارهای خود دست کشید.

مآخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد ششم، چاپ اول، پاییز 1382.
2. یاسین، عبدالقادر: مجله شؤون فلسطینیة، الرابطة الاسرائیلیة لمکافحة الصهیونیة، شماره 370، بیروت 1974.