کاتزنلسون، برل (1944-1887)

برل کاتزنلسون (Berl Katzenelson) روزنامه نگار و رهبر صهیونیسم کارگری و تاجرزاده روسی است. از جوانی تحت تأثیر گروه های سوسیالیست یهودی قرار گرفت؛ به خصوص نظریه ناهنجار بودن ساختار اقتصادی اعضای گروه های یهودی تأثیر زیادی بر او گذاشت. از مبلغان صهیونیسم اقلیمی بود. اما در موج دوم مهاجرت به فلسطین در سال 1909 به آن جا مهاجرت کرد و به عنوان کارگر کشاورز در چند مهاجرنشین به کار پرداخت. همچنین در تأسیس چند سازمان کشاورزی وطن گزین نقش داشت. در میان مهاجران و در جنبش جهانی صهیونیسم به یک شخصیت مهم صهیونیستی تبدیل شد. در جریان جنگ جهانی اول، به لشکر یهودی پیوست.

کاتزنلسون بر بن گوریون تأثیر زیادی گذاشت و از او لقب "معلم" گرفت و با او در تأسیس حزب اتحاد کار و بعدها حزب ماپای شرکت کرد. همچنین در تشکیل هیستادروت نقش داشت و نماینده هیستادروت و اتحاد کار در چند کنگره محلی و بین المللی بود. در سال 1921 رئیس اولین کمیته اعزامی هیستادروت به آمریکا بود و در تأسیس بانک کارگران و مرکز جوانان هیستادروت مشارکت داشت.

در سال 1925 روزنامه داوار را تأسیس کرد و تازمان مرگش سردبیر آن بود. همچنین در تأسیس مؤسسه انتشاراتی وابسته به هیستادروت نقش داشت. به دلیل اصرارش بر برپایی یک دولت یهودی تمام عیار در ارتس یسرائیل (فلسطین) با پیشنهاد تقسیم فلسطین مخالفت کرد. کاتزنلسون معتقد بود که صندوق ملی یهود مهم ترین عامل در بنای جامعه کارگری است؛ او به مدیریت صندوق منصوب شد.

کاتزنلسون به مهاجرت اشغالگرانه غیرقانونی کمک کرد و با کتاب سفید منتشر شده در سال 1939 به مخالفت پرداخت. بیشتر نوشته های او بیانگر نظریه "مهاجرت و اسکان صهیونیستی سوسیالیستی" است؛ که او در این نوشته ها می کوشد "قومیت یهود" و سنت های آن را با سوسیالیسم درآمیزد (بر مبنای اندیشه های سیرکین).

کاتزنلسون از بزرگترین مدافعان سنت های یهودی بود، همچنین او از اولین صهیونیست های کارگری بود که به اجرای قوانین مربوط به روز شنبه و نیز خوراک [حلال یهودی] فرا می خواند؛ یعنی او می کوشید صهیونیسم کارگری را با صهیونیسم قومی و گروهی سکولار و دینی درآمیزد؛ این شکل و محتوایی بود که در نهایت موفق از کار درآمد. نوشته های کاتزنلسون در فاصله سال های 1946 تا 1960 در دوازده بخش منتشر شد.

مأخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد ششم، چاپ اول، پاییز 1382.