مگبیت، تشکیلات

تشکیلات مگبیت از دستجات فعال صهیونیستی در ایران بود که از آن به عنوان "اداره کمک به دولت و ارتش اسرائیل" یاد می شد.

جمع آوری اعانه برای ماشین جنگی رژیمصهیونیستی و ترغیب جوانان یهودی ایران برای کمک و پشتیبانی از اسرائیل از جمله فعالیت های صهیونیستی کمیته مگبیت در ایران بود.

در گزارشی از ساواک، در سال 1350 (سند ساواک، شماره 24267/20 ه 21، تاریخ 18/11/1350)، درباره فعالیت تشکیلات مزبور چنین آمده است:

"طبق دعوت قبلی که از طرف هیئت اجرائیه مگبیت از تعدادی از جوانان یهودی به عمل آمده بود در ساعت 35/19 روز 5/11/1350 با حضور تعدادی از جوانان جهت ملاقات و آشنایی با آقای شالیت جلسه در محل نمایندگی اسرائیل در تهران تشکیل شد. ابتدا آقای الیاسی آقای شالیت را به حضار معرفی کرد و رشته سخن را به دست آقای شالیت داد. ایشان قریب به نیم ساعت راجع به جمع آوری اعانه که در روز روزه بزرگ و اول سال یهود به عمل آمده بود سخنرانی نمود و از طرف خود و دولت اسرائیل تشکر نمود و از حضار خواسته شد چنانچه سؤالاتی دارند بکنند. [بپرسند] . از وضع دفاعی اسرائیل خواسته شد ایشان فقط در پاسخ اظهار داشت خوب است. بد نیست. سپس حلقه فیلمی از اسرائیل به نمایش گذاشته شد.

موضوع فیلم جزئیاتی از گذشته اسرائیل و قبل از جنگ را نشان می داد و سپس اسرائیل حال را نشان می داد. این جلسه در ساعت 15/21 خاتمه پذیرفت. افراد شناخته شده عبارت بودند از آقایان الیاسیان، یمطوب، یدید صیون، پیرنظر و خانم تجادیه (تجاریه) و خانم پیرنظر و منصورپور اتحاد."

تشکیلات مگبیت اگرچه در اصل تحت اختیار و کنترل عناصر صهیونیست خارج از ایران بود، اما عمدتا توسط سران و سرشناسان یهود ایران، بخصوص اعضای فعال انجمن کلیمیان تهران اداره می گردید:

"ساعت 19 روز 23/7/52 در حدود 60 نفر از یهودیان سرشناس که اعضای کمیته های مگبیت بودند در انجمن کلیمیان تهران حضور به هم رساندند. در این اجتماع آقای لطف اله حی نماینده اقلیت یهود در مجلس شورای ملی که سرپرستی کمیته های مگبیت را به عهده دارد اظهار داشته است که شمابایستی در نهایت حفظ و پنهانی به طوری که کسی متوجه نشود اعانه و پول جمع آوری نمایید تا از طرف مسلمانان و افراد مخالف مزاحمت هایی ایجاد نگردد و احیانا با مخالفت بزرگ مردم روبه رو نشوید و دراین مورد بایستی کمال احتیاط را به کار ببرید تا خدای نخواسته برای دولت دردسر ایجاد نشود. حاضرین در این اجتماع سؤالاتی در زمینه طرز جمع آوری اعانه از آقای حی نموده اند که پاسخ لازم داده شده است.

نظریه سه شنبه: تشکیل اجتماع فوق صحت دارد. ضمنا اعضای کمیته های مگبیت از روز 24/7/52 شروع به جمع آوری اعانه می نمایند." (سند ساواک، شماره 77319/20 ه 21، تاریخ 24/7/1352)

کمیته مگبیت برای در انحصار گرفتن کلیه وجوه جمع آوری شده از یهودیان ایران، بعضا با صندوق ملی یهود دچار اختلاف نظر می گردید.

در بخشی از یک گزارش ساواک (سند ساواک، شماره 6090/20 ه 21، تاریخ 26/7/1354) در این خصوص چنین آمده است:

"بین صندوق ملی (یهود) (مسئول جمع آوری اعانه برای کلیمیان داخل کشور) و صندوق مگبیت که برای اسرائیل اعانه جمع آوری می کند اختلاف وجود دارد. زیرا صندوق مگبیت پیشنهاد نموده دو صندوق با هم ادغام و پول های جمع آوری شده را به حساب یک صندوق واریز نمایند و پیشنهاد مورد قبول صندوق ملی واقع نشد."

اعزام یهودیان سرشناس به فلسطین اشغالی به منظور آشنایی هرچه بیشتر با موقعیت رژیم صهیونیستی و ایجاد انگیزه در میان یهود ایران، از جمله فعالیت های مگبیت در ایران بود. در چارچوب برنامه های مزبور، تدارک سفر سران و شخصیت های سرشناس یهود ایران به فلسطین اشغالی جهت بازدید از اراضی تحت اشغال رژیم صهیونیست، بخصوص، مناطق اشغالی پس از جنگ 1967 بود.

سند ساواک (شماره 7497/20 ه ، تاریخ 1/11/1352) درباره یکی از جلسات هیأت اجرایی مگبیت و اتخاذ تصمیم در خصوص موارد مزبور، از سوی آن تشکیلات چنین حکایت می کند:

"ساعت 30:18 روز 10/11/52 هیئت اجرائیهمگبیت با حضور 30 نفر در محل نمایندگی اسرائیل در ایران تشکیل گردید.

پس از مذاکرات و تبادل نظر بین افراد شرکت کننده آقای ابراهیم راد به عنوان سرپرست هیئت اعزامی تعیین گردید و خانم توفیق و آقای نظریان به عنوان مترجم هیئت انتخاب گردیدند.

آقای ابراهیم راد اظهار داشت آقای لطف اله حی به عنوان سخنگوی هیئت باید باشند و ایشان ناخدای کشتی ما می باشد و حضار در جلسه همگی تصویب نمودند که حتما آقای لطف اله حی بایستی همراه اکیپ اعزامی باشد.

آقای لطف اله حی اظهار داشت من معذوراتی دارم و به واسطه گرفتاری نمی توانم شرکت داشته باشم. آقای لوین معاون نماینده سیاسی اسرائیل اظهار داشت برنامه بازدید پنج روز می باشد.

برنامه روز اول بازدید از دانشگاه وایزمن.

برنامه روز دوم سرحدات گولان، [جولان].

برنامه روز سوم بازدید اورشلیم.

برنامه روز چهارم بازدید ماسادآ، ملاقات با خانم گلدامایر و عده ای از وزراء.

برنامه روز پنجم بازدید سرحدات سینا

نظریه سه شنبه: تشکیل جلسه فوق در محل نمایندگی اسرائیل در ایران صحت دارد."

سند دیگر ساواک (شماره 113022/20 ه 21، تاریخ 22/11/1352) در این باره، با موضوع؛ دعوت مگبیت از کلیمیان سرشناس جهت بازدید از اسرائیل، چنین است:

"افراد مشروحه زیر مورخه 17/11/52 بنا به دعوت مگبیت (اداره کمک به دولت و ارتش اسرائیل) جهت بازدید از مناطق اشغالی جنگ اخیر اسرائیل با اعراب و سرحدات گولان [جولان] به اسرائیل مسافرت نموده اند."

مأخذ:

1. اقتباس از: سازمان های یهودی و صهیونیستی در ایران، مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، تهران، بهار 1384.