بیالیک، حیم (1934ـ1873)
حیم بیالیک (Hayyim Bialik) مهم ترین شاعر روسی یهودی و عبری نویس دوران معاصر است. وی از پدر و مادری تنگدست به دنیا آمد. پدرش مردی روحانی و چوب فروش بود. خود بیالیک نیز مدتی چوب فروشی می کرد و با دختر تاجری که در همین زمینه فعالیت داشت ازدواج نمود. پس از مرگ پدر، جدش به او آموزش های دینی داد و سپس به مدرسه ای تلمودی رفت. در همان زمان به صورت پنهانی بسیاری از کتاب های جنبش روشنگری یهودی را می خواند.
بیالیک به فولوگین، مرکز جنبش حسیدسیم، رفت؛ زیرا به خطا گمان می کرد مدرسه تلمودی این شهر، هم آموزش های دینی دارد و هم آموزش های غیردینی و سکولار. هجده ماه در این مدرسه ماند و در آن جا بود که به نگارش ادبی پرداخت و به انجمن دوستداران صهیون پیوست. در 1891 به اودسا رفت که در آن زمان پایگاه احیای فرهنگ روسی یهودی بود. در این شهر با آحاد هاعام آشنا شد و هم او بود که بیالیک را به نویسندگی تشویق کرد. بیالیک در سال 1921 از روسیه مهاجرت کرد و سه سال در برلین ماند. پس از آن به تل آویو رفت. او ادبیات عبری سنتی را خوانده بود و در عین حال با بسیاری از آثاراروپایی، خصوصا آثار دوره رمانتیسیم، آشنایی داشت.
شاید موضوع اصلی آثار بیالیک، کشمکش میان قدیم و جدید و جست وجوی گریزگاهی برای بحران موجود بود. شاعر، گرایش های صهیونیستی اش را با سه تز بنیادین نشان می دهد: تز بازگشت به زمین و طبیعت، تز ماشیح رهایی بخش و تز مخالفت با جنبش روشنگری یهودی و جریان آمیختگی در جوامع دیگر. او از ادوات و قالب های گوناگون تعبیری بهره می گیرد و موضوع چکامه هایش وصف طبیعت، مناسبت ها و داستان های اسطوره ای است. شعرش آهنگی خشم آلود دارد و تصاویر مرگ، انتقام و واپسین روزهای زندگی در آثارش تکرار می شود.
دو قصیده واقعا این ملت، ملت است و در شهر ذبح از مهم ترین قصاید اوست و درآن به کرنش یهودیان در برابر مهاجمان روسی، به ویژه در کیشینف، اعتراض می کند. دو قصیده به هگادا و بر درگاه بیت هامدراش نیز افسوس بر گذشته یهودیان است که دیگر باز نمی گردد. بیالیک شعرهایی نیز برای کودکان سروده است و بعضی آثار جهانی را به عبری برگردانده است. او در میان ادبای جامعه صهیونیستی ساکن فلسطین، فعالیت های فرهنگی چشم گیری داشت و پس از سال 1934 جایزه ای ادبی به نام او در اسرائیل پدید آمد. مجموعه آثار او به عبری منتشر شده است و بسیاری از چکامه هایش را به انگلیسی، فرانسه و عربی ترجمه کرده اند.
مأخذ:
- المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و
پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد سوم، زمستان 1382.
