زِوی، رحاوام، (2001ـ1926)

الف ـ سابقه:

رحاوام زِوی (Rehavam Zeevi) در سال 1926 در بیت المقدس به دنیا آمد. تحصیلاتش را در دبیرستان گیوات هاشلوشا به انجام رسانید. در سال 1944 به گروه تروریستی پالماخ پیوست و در جنگ 1948 شرکت کرد.

پس از ورود به ارتش، فرماندهی گردان عملیات تیپ گولانی را برعهده گرفتم. از سال 1955تا 1957 ریاست ستاد فرماندهی منطقه جنوبی ارتش اسرائیل را عهده دار بود. در سال 1964 به مدت چهار سال معاونت و عملیات ستاد کل ارتش را برعهده داشت تا اینکه در سال 1967 برای تحصیل در دانشکده فرماندهی و ستاد ارتش آمریکا به ایالات متحده رفت. در سال 1968 ریاست ستاد فرماندهی منطقه میانی ارتش و در سال 1974 فرماندهی عملیات ستاد کل ارتش اسرائیل را برعهده گرفت.

در سال 1974 به مدت سه سال مشاوره نخست وزیر وقت را در امور تروریسم عهده دار شد تا اینکه با تأسیس حزب "مولدت" و به دست گرفتن رهبری آن خواستار طرد و اخراج اعراب اسرائیلی از درون سرزمینهای اشغالی شد. در سال 1988 از سوی حزب مولدت به کنیست دوازدهم راه یافت و با وجودی که ریاست گروه پارلمانی این حزب را برعهده داشت به عضویت کمیسیون امور پارلمانی، امور خارجه و امنیت و آموزش و پرورش و فرهنگ درآمد. وی در خلال سالهای 92ـ1991 به عنوان وزیر مشاور در کابینه اسحاق شامیر حضور داشت تا اینکه در سال 1992 به کنیست سیزدهم راه یافت و در حالی که ریاست گروه پارلمانی مولدت را برعهده داشت به عضویت کمیسیونهای امور پارلمانی و نظارت کشوری در آمد.

او در کنیست چهاردهم نیز حضور داشت و به عضویت کمسیونهای امور پارلمانی و امور خارجه درآمد. وی در کنیست پانزدهم از یک سو رهبری حزب اتحاد ملی و ریاست فراکسیون پارلمانی این حزب را به عهده گرفت و از سوی دیگر در کمیسیونهای امور خارجه و امنیت و امور پارلمانی عضویت داشت. آخرین مقام وی وزیر جهانگردی اسرائیل در کابینه آریل شارون بود.

از دیگر مناصب وی می توان به ریاست هیأتمدیره موزه ارتیز (زمین) اسرائیل در تل آویو اشاره کرد.

زوی با زبانهای عبری و انگلیسی آشنایی داشت و مقالاتی از او در نشریات مختلف اسرائیلی، به چاپ رسیده بود. وی 65 کتاب که توسط وزارت دفاع و "موزه زمین اسرائیل" منتشر شده است را ویرایش نمود.

زوی در 16 اکتبر 2001 از سمت وزارت جهانگردی استعفا داد و در حالی که استعفای وی هنوز مورد پذیرش قرار نگرفته بود یک روز بعد در 17 اکتبر 2001 مقارن با ساعت 7 بامداد در بیت المقدس توسط یکی از اعضای گروه جبهه خلق برای آزادی فلسطین به قتل رسید. این جبهه با برعهده گرفتن این عملیات، آن را پاسخ به اقدام ترور رژیم صهیونیستی در انتقام خون ابوعلی مصطفی دبیرکل این جبهه ذکر نمود.

ب ـ دیدگاهها و مواضع:

1 ـ آوارگان و اخراج اجباری فلسطینیان:

از دیدگاه زوی "ترانسفر" (اخراج) دو نوع است: اختیاری و اجباری. اخراج اختیاری به معنای جابه جایی شهروندان دو ملت میان دو سرزمین است مانند آنچه میان ترکیه و یونان روی داد. و اخراج اجباری چیزی است که به نظر زوی باید در قبال مردم فلسطین اعمال می شود. زوی اعتقاد داشت فلسطینیان باید از کرانه باختری و نوارغزه اخراج شده و به کشورهای عربی مهاجرت کنند و اسرائیل می بایست هر گونه فشار لازم را بر آنها اعمال کند. وی پیشنهاد تشکیل آژانسی ویژه به منظور مهاجرت اجباری فلسطینیان را مطرح کرد. (روزنامه الایام، 7/3/2001)

او در قبال فلسطینیان ساکن در سرزمینهایاشغالی مواضع تند و نژادپرستانه ای داشت و آنها را شپش و سرطان نامیده بود که به طور غیرقانونی در اسرائیل زندگی و کار می کنند و عنوان نموده بود که اعراب به منظور کسب بیمه اجتماعی و مستمریهای بهزیستی به طور غیرقانونی در اسرائیل اقامت یافته اند تا کسب تابعیت نمایند و دولت اسرائیل باید از شر این افراد خلاص شود و از پیشرفت سرطان جلوگیری کند. (روزنامه جروزالم پست، 12/4/1380 ـ ژوئیه 2001)

2 ـ مواضع نژادپرستانه:

زوی از مشهورترین صاحبان مواضع نژادپرستانه و افراطی بود چنانچه "طلب الصانع" نماینده کنیست ماهیت نژادپرستانه و فاشیستی او را باعث سرافکندگی اسرائیل نامید.

زوی پایه گذار طرح "گشتیهای سبز" نیز بود. مطابق این طرح که از سوی وزارت جهانگردی اجرا می شود گروهی از افراد مسئولیت دارند تا جهانگردان را که از مناطق توریستی بازدید می کنند با منطقه مورد نظر آشنا سازند و سرویسها و خدمات لازم را به آنها ارایه دهند.

این طرح با مخالفت گروههایی همچون "طرفداران صلح اسرائیل" مواجه شد و در این مورد به دولت هشدار دادند. زیرا از دیدگاه این گروه، زوی نژادپرست و تندرو می باشد و دست به اعمال خشونت بار علیه اعراب و بدویان می زند و درگیری بین شهروندان عرب و یهودی را عمیق تر خواهد ساخت. از نظر گروه "طرفداران صلح" این اقدام یعنی عهده داری هدایت و اجرای طرح مزبور، کبریتی است که منطقه را به آتش خواهد کشانید.

زوی دارای عقاید افراطی نژادپرستانه بود. و اجرای این طرح محدودیتها و موانعی به لحاظ رفتو آمد و عبور و مرور اعراب و بدویان به مناطق گردشگران ایجاد می کند. زیرا یکی از وظایف افراد مزبور علاوه بر آشنا کردن توریستها با منطقه مربوطه، حفاظت و مراقبت از امنیت آنهاست، در این صورت تمایز میان حقوق یهودیان و اعراب و بدویان باعث افزایش تنش میان آنها خواهد شد.

با توجه به اینکه اعراب و اسرائیل از حامیان انتفاضه فلسطین هستند هر گونه تنش میان آنها و یهودیان می تواند در حمایت ایشان از فلسطینیان نقش داشته باشد. این امر می تواند کانون تنش و بحران را در منطقه گسترده تر سازد. از طرفی عهده دار شدن این سمت توسط زوی باعث گسترش نفوذ تفکرات و فرآیندهای رادیکال و تندرو در سرزمینهای اشغالی می شود و این امر به معنای آن است که فلسطینیان نیز واکنشها و پاسخهای شدیدی به اعمال نژادپرستانه دولتمردان رژیم صهیونیستی خواهند داد.

3 ـ عرفات و صلح:

رحاوام زوی ضمن مخالفت با هر گونه انجام مذاکره و گفت وگوهای صلح، بر این باور بود که در حالی که آتش بارهای فلسطینیان به روی اسرائیلیان نشانه رفته نمی توان به صلح اندیشید. وی عرفات را یک عقرب نامید که دیپلماسی و تروریسم را به گونه ای متفاوت درهم آمیخته است و خواهان صلح نمی باشد. از نظر زوی عرفات می خواهد با درگیری مسلحانه فلسطین را آزاد کند و درگیری برای او یک هدف استراتژیک است نه وسیله. زوی بارها عنوان داشته بود در صورتی که مذاکرات درباره روند صلح و سازش با عرفات توسط پرز و عرفات ادامه یابد دولت را ترک خواهد کرد. این امر یکی از دلایل استعفای او بود.

4 ـ درباره عقب نشینی از مناطق خودگردان:

زوی با هرگونه عقب نشینی از مناطق خودگردان به شدت مخالف بود و این امر را نوعی مصالحه با فلسطینیان می دانست که به ضرر اسرائیل است. این نکته دقیقا دلیل اصلی استعفای زوی از کابینه شارون بود. به دنبال عقب نشینی نیروهای اسرائیل از دو محله در الخلیل، زوی از دولت شارون استعفا داد. او همچنین مخالف طرح مصر و اردن در قبال از سرگیری گفت وگوهای صلح بود و دلیل این امر را راهگشایی عرفات به کاخ سفید عنوان می داشت.

زوی، دولت شارون را "دولت فلج ملی" نامیده بود که به دلیل ائتلاف با حزب کارگر که خواهان صلح با فلسطینیان است، قادر به تصمیم گیری سیاسی نمی باشد. (رادیو اسرائیل 23/7/1380 ـ 15/10/2001)

5 ـ شهرک سازی و مسأله بیت المقدس:

زوی معتقد بود بیت المقدس پایتخت ابدی اسرائیل است و سیاست شهرک سازی باید تداوم یابد. او با توجه به مواضع تند نژادپرستانه ای که داشت هر گونه توسعه شهرکها را اقدامی در جهت اسکان و مهاجرت یهودیان به سرزمینهای اشغالی می دانست و معتقد بود نباید در قبال فلسطینیان گذشت کرد و اسرائیل باید آنها را به زور وادار به مهاجرت کند. در همین راستا او بر این باور بود که خانه و مسکن فلسطینیان به ویژه آنها که در عملیات انتحاری شرکت داشته اند باید ویران شود تا خانواده آنها احساس هراس کنند و ضمن ترک مسکن خود از انجام چنین عملیاتی جلوگیری کنند.

مآخذ:

1. سیاست و حکومت رژیم صهیونیستی، ترجمه مرکز مطالعات و تحقیقات اندیشه سازان نور، تهران 1377.
2. بولتن رویداد گزارش، مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی ـ علمی ندا، ضمیمه ویژه 58 و شماره 104.