دویچر، اسحاق (1967ـ 1907)
اسحاق دویچر (Isaac Deutscher)اندیشمند لهستانی ـ یهودی است. وی از مهم ترین شارحان مارکسیسم خصوصا از نوع تروتسکیسم آن به شمار می رفت. در نزدیکی کراکف به دنیا آمد و در همان جا با تربیت دینی ارتدوکسی رشد کرد. البته بعدها در دانشگاه های لهستان به دانش های نوین نیز پرداخت. گویا در جوانی فریفته صهیونیسم می شود و برای همین عبری می آموزد و برخی اشعار عبری را به لهستانی برمی گرداند.
در سال 1926 به حزب مخفی کمونیست پیوست، اما هنگامی که خواهان تشکیل جبهه متحد سوسیالیست ها و کمونیست ها در برابر تهدید نازی ها شد (1932) او را از این حزب بیرون کردند. در سال 1939 به عنوان خبرنگار نشریه ای یهودی لهستانی به لندن رفت و برای همیشه آن جا ماند.
از مهم ترین آثار او زندگی سیاسی استالین استکه در آن استالین را به روبسپیر تشبیه نموده، مدعی می شود که این امکان وجود داشت که انقلاب کمونیستی از وجود استالین پاک سازی گردد، همان گونه که انقلاب فرانسه از روبسپیر پاک سازی شد. دویچر در این پژوهش آن چه را که از انحراف استالین از خط مارکسیسم لنینیسم انگاشته می شود، توضیح داده است. اما مهم ترین اثر او کتاب سه جلدی اش درباره زندگی و اندیشه لئون تروتسکی است که آن را از 1954 تا 1963 نگاشته است. او در این کتاب از یک سو با تروتسکی و سرنوشت مصیبت بارش همدردی می کند و از دیگر سو استالین را می کوبد. دویچر کتاب دیگری نیز با نام انقلاب دائمی (1967) دارد که درباره انقلاب بلشویکی است.
دویچر در کتاب یهودی غیر یهودی مدعی می شود که یهودیت، دو دیدگاه را دربردارد: یکی تنگ و آکنده از تعصب که همان دیدگاه حاخامی و صهیونیستی است و دیگری جهان شمول که اندیشمندانی همچون اسپینوزا، هاینه، مارکس، رزالوکزامبورگ و تروتسکی آن را پذیرفته اند. اینان دارای جهان بینی گسترده ای هستند که فراتر از یهودیت است و برهم بستگی و برادری جهانی تکیه دارد. این بدان معناست که اگر یهودیت بخواهد جهانی باشد، خودش را نفی می کند. دویچر به همین دلیل با صهیونیسم مخالفت نمود و برپایی حکومت یهودی را برای یهودیان، گامی به عقب دانست. آخرین سخن وی دربرگیرنده محکومیت شدید اسرائیل و توسعه طلبی صهیونیسم بود (1967) که پس از مرگش منتشر شد.
مأخذ:
- المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس
بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد سوم، زمستان 1382.
