بنی موسی، انجمن

مترادف عبری "بنی موسی" (Bene Moses) "بنی موشیه" است. بنی موسی یک انجمن مخفی (به سبک محافل فراماسونری) و صهیونیستی است که به منظور ارشاد فرهنگی یهودیان ساکن اروپای شرقی از طرف حزب "احادهاعام" از داخل دسته هایدوستداران صهیون تأسیس شد.

این انجمن در 7 مارس (که براساس سنت های فولکوریک برخی گروه های یهودی روز تولد موسی است) در سال 1889 تأسیس شد. این انجمن، مدارسی را برای آموزش زبان عبری و نیز یک مؤسسه انتشاراتی در ورشو تأسیس کرد. این جمعیت در سال 1897 به دنبال کنفرانس بال و تأسیس جنبش صهیونیسم منحل گردید.

یهودشاوا بارزیلای گام اول را در تأسیس این انجمن برداشت. وی از مشاهده شرایط فرهنگی و نژادی مهاجران یهودی در فلسطین سخت آزرده خاطر شد؛ زیرا به نظر می رسید که آنان کاملاً غرق در فعالیت های مهاجرتی و اسکانی شده بودند و ویژگی قومی و نژادی یهودی یهودیان را در مهاجرنشین ها (شهرک های یهودی نشین) شکل نمی دادند.

مخفی بودن انجمن ناشی از طرز تفکر نخبه گرای آحاد هاعام بود که ریاست انجمن را برعهده داشت. وی کاملاً تحت تأثیر نیچه بود (هرچند که گفتمان نیچه ای نیز به نوبه خود از فضای گفتمانی یهودی تأثیر پذیرفته بود). لذا به این نتیجه رسید که این خیزش فرهنگی فقط به دست گروهی از کاهنان کامل می شود. این کاهنان زندگی خود را وقف تحقق این هدف، در فلسطین یا خارج از آن، می کنند و راهنمایی همه مردم را برعهده می گیرند. راهنمایی آنان، هم مهاجران ساکن فلسطین را در برمی گیرد و هم برای پرورش فکری و فرهنگی نسل های بعدی وطنی در خارج از فلسطین کارآمد است.

هر یک از شعبه های انجمن دست کم از پنج نفر تشکیل می شد و آشنایی با زبان عبری یکی از شرایط عضویت در آن بود. انجمن از دو ناحیه با مخالفت مواجه شد: گروه اول صهیونیست های عمل گرا(نفوذی ها) به رهبری لیلینبلوم که اعتقاد داشت هدف مستقیم و عامل اصلی و اثرگذار، انتقال و اسکان یهودیان است و امور فرهنگی در رتبه بعدی قرار دارد. طیف دیگر مخالفان را گروه های ارتدوکس تشکیل می دادند. آنان تعلق یهودی را یک تعلق نژادی دینی می دانستند و با دیدگاه انجمن مبنی بر نژادی سکولار دانستن این تعلق مخالف بودند انجمن مدارسی برای آموزش زبان عبری تأسیس کرد؛ یک مرکز چاپ و نشر در ورشو به راه انداخت و مجله عبری هاشیلواح را منتشر کرد.

پس از تأسیس سازمان صهیونیسم، انجمن منحل شد. با این حال آحاد هاعام همچنان عقاید خود را بیان می کرد و با صهیونیست های مخالف با یهودی سازی شکل و مضمون اصلی صهیونیسم مقابله می نمود. این صهیونیست ها پوشش های دینی را از شکل و مضمون اصلی صهیونیسم زدودند تا صرفاً به جنبشی برای انتقال یهودیان از اروپا تبدیل شد.

مآخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد ششم، چاپ اول، پاییز 1382.
2. کیالی، عبدالوهاب: موسوعة السیاسة، بنی موسی، مؤسه العربیه للدراسات و النشر، جلد اول، چاپ سوم 1990.