یشوف

واژه ای عبری به معنای اسکان است. در کتابهای صهیونیستی به تجمع اسکان یهودیان در فلسطین قبل از ایجاد دولت صهیونیستی اطلاق می شود. کتابهای صهیونیستی تاریخ یشوف را به دومرحله تقسیم می کنند.

1 ـ مرحله قبل از سال 1882 که یشوف قدیم است و شامل یهودیان متدین می شود که تعداد آنها در پایان این مرحله از 24 هزار نفر تجاوز نکرده و در چهار شهر شامل بیت المقدس و الخلیل و صفد و صبریة سکونت داشتند. بیشتر آنها براساس کمکها و صدقاتی که از طرف یهودیان اروپا برایشان فرستاده می شد و به "هالوکا" مشهور بودند، زندگی می کردند. یشوف قدیمی از دو گروه جدا از هم شامل سفاردیها و اشکنازیها تشکیل می شد و هر گروه دارای نهادهای دینی مخصوص به خود بود.

2 ـ مرحله بین 1948 ـ 1882، و در آن یشوف جدید قرار داد و آن مجتمع مسکونی است که پس از سال 1882 و مهاجرتهای پیوسته صهیونیستها به فلسطین برای اجرای طرح صهیونیستی است. موج مهاجرت در این مرحله با خرید زمینها در فلسطین و ایجاد مستعمرات کشاورزی و شهرداری یهودی در آن همراه بود. در این مرحله یشوف جدید بر این اساس که یک اقلیت قومی و هسته ایجاد یک دولت صهیونیستی در فلسطین است خواست خود را سازماندهی کند.

این کار برای اولین بار با اداره روچیلد (1896 ـ 1886) توسط نیروهای استعماری آگاه از طرح صهیونیستی که یهودیان را وارد کردند تا بر امور مستعمرات صهیونیستی و تأمین زمینهای جدید برای مستعمرات جدید نظارت کرده و در پشت سر آنها قرار داشته باشند، صورت گرفت.

اداره روچیلد الخلیل را مقر خود قرار داد. سپس نظارت بر امور یهودیان در فلسطین به "جمعیت عمران یهودی" که در رأس آن بانکدار یهودی "بارون موریس دی هرش" قرار داشت، منتقل شد. در سال 1908 [[صهیونیسم جهانی، سازمان|سازمان صهیونیسم جهانی]] دفتر خود را در یافا دایر کرد. این اداره تا شروع قیمومیت بریتانیا مسئول تمام امور اسکان و خرید زمینها و نقشه کشی مستعمرات و مجهز کردن آن به ابزار کشاورزی بود.

یشوف در طول دوره قیمومیت بریتانیا بر فلسطین پس از اینکه قیمومیت به او نوعی استقلال وخودمختاری داده بود، تحول زیادی پیدا کرد. آژانس یهود به موجب ماده چهارم سند قیمومیت ایجاد شد. این سند بر ایجاد آژانس یهود که به آن اعتراف شده، تا مشورت و کمکی برای اداره در تمام امور مربوط به یهودیان فلسطین باشد تأکید داشت. جمعیت تأسیس یهود با شورای نمایندگان یهود تأسیس شد به مؤسسات یشوف اجازه داده شد تا بر نهادهای بهداشتی و آموزشی یهودی و میزان مالیاتها از یهودیان برای هزینه در امور خدمات عمومی و دیگر امور یشوف نظارت داشته باشند. یشوف دستگاههای دیگری را نیز مانند اتحادیه های کارگری (هیستادروت) و سازمان هاگاناه ایجاد کرد.

در پایان قیمومیت بریتانیا تعداد ساکنان یهودی در فلسطین در حدود 680 هزار نفر بودند، یعنی یک سوم ساکنان کشور مقامات قیم سعی داشتند دسترسی به زمین را برای صهیونیستی آسان کنند و به مؤسسات صهیونیستی اجازه دادند مساحتهای زیادی از زمینهای حکومتی را در دست گیرند. بدین وسیله مساحت زمینهایی که در پایان قیمومیت صهیونیستها بر آن ساکن شده بودند به حدود 8/1 میلیون جریب با معادل 6% از مجموع مساحت کشور بود و تعداد مستعمرات صهیونیستی به 291 مستعمره رسید.

مأخذ:

1. المؤسوعة الفلسطینیة: الییشوف، جلد چهارم، 1984.