گوساله سرخ

از دانشنامه صهیونیسم و اسرائیل


گوساله سرخ (Red Heifer) معادل عبری "بارا" یا "دوما" به گوساله ای گفته می شد که خاکستر آن برای پاک شدن افراد و یا اشیاء نجس شده در اثر تماس با بدن مردگان مورد استفاده قرار می گرفت. "یک گاو سرخ بی عیب که هرگز یوغ بر گردنش گذاشته نشده باشد بیاورید" (اعداد 19/2).

در "تلمود" آمده است که گوساله باید کاملاً سرخ باشد و نباید در آن رنگ دیگری به چشم بخورد و حتی اگر در پشت آن دو موی سیاه یافت شود در آن صورت نمی تواند گوساله ای مقدس باشد و برای چنین مراسمی از آن استفاده شود. به نشر می رسد که در اینجا رنگ سرخ، نماد گناه است. سفر چهارم از سدر ششم تلمود به آداب و رسوم مربوط به گوساله سرخ می پردازد.

بدیهی است که جسد مرده کاهنان از مهم ترین منابع نجاست شناخته می شود. اگر کاهنی به جسد یک یهودی حتی به شکل غیرمستقیم برخورد کند یعنی مثلاً از قبرستان، بیمارستان و یا خانه ای که در آن جسد مرده باشد، گذر کند این کار، او را نجس خواهد کرد. اما اجساد بیگانگان نجاستی به همراه ندارند؛ زیرا آنها مقدس نیستند. یهودی در صورت نجس شدن به همین حال باقی می ماند مگر آن که به شیوه ای که در سفر اعداد (بخش 19) ذکر شده است و شرحش در تلمود آمده است با خاکستر گوساله سرخ خود را تطهیر کند.

این سنت تا قرن ششم ادامه یافت تا آن که خاکستر آخرین گوساله سرخ رنگ از میان رفت. از آن زمان به این سو تمام یهودیان ناپاک اند و بیگانگان نیز که در هرحال ناپاک هستند و راهی برای پاک شدن ندارند. با توجه به این که زمین معبد در منطقه مسجدالاقصی همچنان پاک است، به همین دلیل ورود هر یهودی به آن گناه محسوب می شود و وی اجازه چنین کار ندارد و نمی تواند در آنجا نماز بخواند.

اما چرا یهودیان یک گاو سرخ نمی کشند تا از خاکستر آن برای پاک شدن استفاده نمایند؟ در اینجا می بینیم که تنگنا و دوری عجیب پیش می آید؛ زیرا گاو را تنها کاهنان پاک می توانند قربانی کنند و این در حالی است که آنان چندین قرن است که ناپاک باقی مانده اند.

هم اکنون مرکزی برای تحقیق در مورد گاو سرخ وجود دارد و یکی از مجله های علمی دینی در اسرائیل پیشنهاد داده که یکی از زنان باردار خاندان کاهنان در خانه ای که روی ستونهای بلندی ساخته شده، از همه دور نگه داشته شود تا هیچ یهودی در آن نباشد، سپس چند روبوت، زایمان آن زن را انجام دهند و کودک به دنیا آمده تا سیزده سال از هر انسانی جدا نگه داشته شود تا در آن زمان به عنوان یک کاهن پاک بتواند گاو سرخ را قربانی کند و مشکل حل شود.

برخی دیگر پیشنهاد دادند پیرامون آثار بجای مانده از معبد، حفاریهایی شود تا شاید شیشه محتوی خاکستر گاو سرخ پیدا شود و بدین ترتیب مشکل حل گردد. مجله "تایم" در شماره 16 اکتبر سال 1989 خبر داد که قرار است کاهنان پاکسازی بدن خود را آغاز کنند و نمایندگان نهاد اصلی حاخامی در اسرائیل دو هفته در اروپا سپری کردند تا شاید جنین گاوی سرخ بیابند و در شکم یکی از گاوهای مزرعه ای در اسرائیل قرار دهند.

روزنامه "یدیعود آحرونوت" به نقل از حاخام شمار یاشور (یکی از رهبران گروههای فعال در بازسازی معبد سلیمان) نوشت که او با یک ذره بین قوی، گاوی سرخ رنگ را در کفار حسیدیسم معاینه کرده است که حتی یک موی سیاه نیز در آن دیدهنمی شود (این گوساله در اثر تلقیح مصنوعی یک گاو آمریکایی و یک گاو اسرائیلی به رنگهای سفید و سیاه به دنیا آمده است. بنابراین، این گاو شایستگی آن را دارد که برای انجام مراسم عبادی مربوط به تطهیر و ورود به منطقه مسجدالاقصی که گفته می شود معبد سلیمان در آن قرار داشته مورد استفاده قرار گیرد.

برخی از حاخامها این تلاش را محکوم ساختند و هشدار دادند که ممکن است منجر به جنگ شود.

مأخذ:

  1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد پنجم، چاپ اول، پاییز 1382.