گردان قاطر صهیون

از دانشنامه صهیونیسم و اسرائیل


این گردان Zion Mule Corps یگان نظامی صهیونیستی و یاریگر ارتش انگلستان بود. در سال 1915، پس از آغاز جنگ جهانی اول شکل گرفت. ژابوتنسکی نخستین کسی بود که به فکر تشکیل این یگان افتاد؛ زیرا از نظر او، هم پیمانی با انگلیس، برای خلاص شدن از حاکمیت دولت عثمانی بر فلسطین اهمیت داشت و برای تأسیس کشور صهیونیستی یک نیروی نظامی ضروری بود. ژابوتنسکی با ترومپلدور، تماس گرفت و از او خواست تا مهاجران یهودی داوطلب را بسیج کند؛ زیرا مقامات عثمانی، آنها را بهدلیل این که تبعه عثمانی نبودند از فلسطین به مصر رانده بودند.

هدف این بود که این نیروها را به هنگام اشغال فلسطین از سوی انگلستان، در اختیار نیروهای آن دولت قرار دهند. اما ژنرال ماکسول، فرمانده وقت نیروهای انگلیسی در مصر با این طرح مخالفت کرد؛ زیرا وی با سربازگیری از میان بیگانگان، مخالف بود و پیشنهاد کرد که نقش داوطلبان در حد کمک رسانی به ارتش، محدود شود و آنها کار انتقال آذوقه و گلوله نیروهای جنگی را در هر مکان به غیر از فلسطین، به عهده گیرند.

علی رغم اعتراض ژابوتنسکی، ترومپلدور با این پیشنهاد موافقت کرد و گردانی متشکل از برخی یهودیان مصری و برخی یهودیان مهاجر به اسکندریه تشکیل شد. این گردان دارای 650 افسر و سرباز و 20 اسب برای افسر و معاونان و 750 قاطر بود (که نامگذاری این گردان به همین دلیل بوده است). این گردان، نشان ستاره داوود را برای خود برگزید و بیشتر آموزش های آنها به زبان عبری صورت می گرفت.

در آوریل 1915، این گردان، از راه دریا و به فرماندهی جان پاترسون، افسر انگلیسی با گالیپولی رفت و در زمینه انتقال آذوقه، خدماتی حیاتی کرد. این گردان، گهگاه در جنگ نیز شرکت می کرد. در نوامبر 1915، پاترسون به دلیل بیماری از فرماندهی گروه، کناره گیری کرد و ترومپلدور جای او را گرفت. وی به دلیل بی انضباطی افرادش و به دلیل درگیری های نژادی میان او (که اشکنازی بود) با برخی از افراد سفاراد، با مشکلات سازمانی بسیاری روبه رو شد.

پس از عزیمت نیروهای متفقین از گالیپولی در پایان سال، این گردان، پس از آن که نُه تن از افراد آن کشته و پنجاه و پنج تن زخمی شدند، مرخصی و به مصر بازگردانده شدند. ترومپلدور و رهبران صهیونیست کوشیدند از منحل شدن این گردانجلوگیری کنند تا افراد آن در فلسطین بجنگند؛ اما گردان قاطری در سال 1916 رسما منحل شد. بعدها، 150 داوطلب از افراد سابق آن در ارتش انگلیس پذیرفته شده و هسته تیپ یهودی را تشکیل دادند.

این گروه، با وجود عمر کوتاه خود، در تلاش های جنبش صهیونیسم در تشکیل یک نیروی نظامی و قرار دادن طرح صهیونیسم در روند جاری استعمار و در زمینه ایفای نقش به عنوان ابزاری برای یکی از قدرت های استعماری، از جایگاهی برجسته و پیشرو برخوردار بود.

مأخذ:

  1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد هفتم، چاپ اول، 1383.