پروتکل های همکاری اسرائیلی ـ فلسطینی در مذاکرات صلح ساف و اسرائیل

1 ـ پروتکل مربوط به نحوه و شرایط انتخابات:

1) فلسطینیان قدس، که در آنجا زندگی می کنند به موجب توافق میان دو طرف ـ حق شرکت در فرایند انتخابات را دارند.

2) افزون بر این، موافقتنامه انتخابات ـ در کنار امور دیگر ـ باید شامل این موارد باشد:

الف ـ آیین نامه انتخاباتی.

ب ـ شیوه نظارت مورد توافق، و نحوه اشراف بین المللی و تعداد اشخاص.

ج ـ احکام و آیین نامه های ویژه مبارزات انتخاباتی، از جمله برگزاری مبارزات تبلیغاتی و امکان صدور مجوز برای ایجاد یک ایستگاه تلویزیونی.

3) وضعیت آینده آوارگان فلسطینی، که نامشان در تاریخ 4/6/1967 ثبت شده است، و عملاً نتوانسته اند در فرایند انتخاباتی شرکت کنند، نادیده گرفته نخواهد شد.

2 ـ پروتکل مربوط به عقب نشینی نیروهای اسرائیلی از نوار غزه و منطقه اریحا:

1) ظرف دو ماه پس از امضای این اعلامیه، هر دو طرف موافقتنامه مربوط به عقب نشینی نیروهای نظامی اسرائیل از نوار غزه و منطقه اریحا را امضا می کنند. این موافقتنامه شامل تدابیر فراگیر اجرایی درنوار غزه و منطقه اریحا پس از عقب نشینی اسرائیل خواهد بود.

2) بلافاصله پس از امضای موافقتنامه غزه ـ اریحا، اسرائیل عقب نشینی تدریجی را آغاز کند تا پس از امضای این موافقتنامه، پایان پذیرد.

3) این موافقتنامه در کنار امور دیگر، شامل موارد زیر می شود:

الف ـ تدابیر انتقال مسالمت آمیز و آرام قدرت از حکومت نظامی اسرائیل و دوایر مدنی آن به نمایندگان فلسطین.

ب ـ زیرساخت و قدرت و مسؤولیتهای قدرت فلسطینی در این مناطق، به استثنای: امنیت خارجی، شهرکها، سکنه اسرائیلی، روابط خارجی، و دیگر قضایای مورد توافق.

ج ـ تدابیر واگذاری امنیت داخلی و امنیت عمومی به نیروی پلیس فلسطین. اعضای این نیرو در داخل و خارج (از میان کسانی که گذرنامه اردنی یا مدارک فلسطینی صادره از مصر دارند) برگزیده می شوند. کسانی که در نیروی پلیس فلسطین شرکت دارند و افرادی که از خارج وارد آن می شوند، باید به عنوان افراد و افسران پلیس آموزش ببینند.

د ـ حضور موقت [نیروهای ]بین المللی یا خارجی مورد توافق.

هـ ـ تشکیل یک کمیته فلسطینی ـ اسرائیلی برای هماهنگی و همکاری در امور امنیت متقابل.

و ـ طرحهای توسعه و ثبات، از جمله تأسیس صندوق ویژه برای تشویق سرمایه گذاری خارجی و حمایت مالی و اقتصادی. هر دو طرف مشترکاً یا جداگانه با طرفهای منطقه ای و بین المللی هماهنگی و همکاری خواهند کرد.

ز ـ اتخاذ تدابیری به منظور ایجاد یک گذرگاهامن برای افراد و ارتباط میان نوار غزه و منطقه اریحا.

4) موافقتنامه فوق الذکر شامل تدابیری برای هماهنگی میان دو طرف در مورد گذرگاههای زیر می شود:

الف ـ غزه و مصر.

ب ـ اریحا و اردن.

5) دفاتر و ادارات ویژه مسؤلیتهای قدرت فلسطینی مصرحه در پیوست شماره 2 و ماده 6 از اعلامیه اصول کلی، تا زمان تشکیل شورا، در نوار غزه و منطقه اریحا متمرکز خواهد بود.

6) در کنار این تدابیر مورد توافق، وضعیت نوار غزه و منطقه اریحا به عنوان بخش جدایی ناپذیر کرانه باختری و نوار غزه لحاظ می شود، و در مرحله انتقالی تغییر نمی یابد.

3 ـ پروتکل همکاری اسرائیلی ـ فلسطینی در برنامه های اقتصادی و توسعه:

هر دو طرف بر تشکیل "کمیته دایمی همکاری اقتصادی اسرائیلی ـ فلسطینی" موافقت می کنند. فعالیتهای این کمیته، در کنار موارد دیگر، براین موضوعات متمرکز است:

1) همکاری در زمینه آب شامل "برنامه توسعه منابع آبی" که کارشناسان دو طرف آن را تدوین می کنند. این برنامه همکاری در اداره منابع آبی در کرانه باختری و نوار غزه را مشخص می کند، و همچنین متضمن پیشنهادهایی در بررسی و تدوین حقوق آبی هر دو طرف و استفاده عادلانه از منابع آبی مشترک، در مرحله انتقالی و بعد از آن است:

2) همکاری در زمینه برق که شامل "برنامه توسعه شبکه برق رسانی" می شود و همچنین همکاری در تولید برق و حفاظت از آن و خرید وفروش آن را مشخص می کند.

3) همکاری در زمینه انرژی که شامل "برنامه توسعه انرژی" برای بهره برداری از نفت و گاز در هدفهای صنعتی، به ویژه در باریکه غزه و [صحرای] نقب، می شود. این برنامه خواهان بهره برداری مشترک از دیگر منابع انرژی می باشد. ممکن است که طبق این برنامه همچنین یک مجتمع پتروشیمی در باریکه غزه احداث و لوله های نفت و گاز ایجاد شود.

4) همکاری در زمینه مالی که شامل "برنامه تحول مالی" و "برنامه های کاری" برای تشویق سرمایه گذاری بین المللی در کرانه باختری و غزه و اسرائیل و همچنین تأسیس "بانک توسعه فلسطین" می شود.

5) همکاری در زمینه های حمل و نقل و ارتباطات با تدوین برنامه هایی که جوانب کامل تأسیس "منطقه بندری غزه" را در بر می گیرد و بر ایجاد خطوط حمل و نقل و ارتباط از کرانه باختری و غزه به اسرائیل و کشورهای دیگر و بالعکس تصریح دارد. در این برنامه بر ایجاد راهها و خط آهن و خطوط ارتباطی و... لازم تصریح می شود.

6) همکاری در زمینه بازرگانی، از جمله اجرای تحقیقات و "برنامه های تشویق بازرگانی" برای تشویق بازرگانی محلی و منطقه ای و میان کشورهای منطقه، و همچنین مطالعه امکان تأسیس مناطق آزاد تجاری در باریکه غزه و در اسرائیل، که به روی هر دو طرف باز باشد، و همکاری در هر زمینه مربوط به بازرگانی.

7) همکاری در زمینه صنعتی، از جمله تدوین "برنامه پیشرفت صنعتی" که بر ایجاد مراکز اسرائیلی ـ فلسطینی برای پژوهشهای صنعتی و توسعه تصریح دارد و مشوق تشکیل شرکتهای فلسطینی ـ اسرائیلیاست و همه جوانب همکاری در صنایع نساجی، غذایی، دارویی، الکترونیک، الماس، کامپیوتر و دیگر صنایع علمی را دربرمی گیرد.

8) برنامه های همکاری و تنظیم روابط در زمینه های عملی، و همکاری در مسایل مربوط به بیمه اجتماعی.

9) "طرح توسعه نیروی انسانی و همکاری" در مورد برگزاری نمایشگاهها و سمینارهای اسرائیلی ـ فلسطینی و تأسیس مراکز مشترک آموزشی و مراکز پژوهشی و بانکهای اطلاعاتی.

10) "طرح حمایت از محیط زیست" در مورد تدابیر مشترک و هماهنگ در این زمینه.

11) برنامه پیشبرد هماهنگی و همکاری در زمینه ارتباط و رسانه های گروهی.

12) هر برنامه دیگر دارای اهتمام مشترک.

4 ـ پروتکل همکاری اسرائیلی ـ فلسطینی در زمینه برنامه های توسعه در منطقه:

1) دو طرف در چارچوب تلاشهای چندجانبه صلح در زمینه تدوین "برنامه توسعه" منطقه، از جمله کرانه باختری و نوار غزه، با یکدیگر همکاری می کنند. این برنامه توسعه را گروه هفت [کشور صنعتی] آغاز می کند. هر دو طرف از این گروه می خواهند که مشارکت کشورهای دیگر، همچون اعضای سازمان توسعه و همکاری اقتصادی و دولتهای عربی منطقه و مؤسات عربی و بخش خصوصی، را تأمین کند.

2) "برنامه توسعه" دارای دو شق است:

الف ـ "برنامه توسعه اقتصادی" کرانه باختری و نوار غزه، شامل این موارد:

(1) "برنامه بازپروری اجتماعی" شامل"طرحهای مسکونی و ساختمانی".

(2) "طرح توسعه مؤسه های کوچک و خصوصی"

(3) "طرح پیشبرد موارد زیربنایی" (آب و برق و حمل و نقل و ارتباطات و...)

(4) "طرح نیروهای انسانی"

(5) طرحهای دیگر

ب ـ "طرح توسعه اقتصادی منطقه" که ممکن است شامل این موارد شود:

(1) تأسیس "صندوق توسعه خاورمیانه"، به عنوان نخستین گام، و "بانک توسعه خاورمیانه"، به عنوان دومین گام.

(2) تدوین "طرح مشترک اسرائیلی ـ فلسطینی ـ اردنی برای هماهنگی در بهره برداری از منطقه بحرالمیت".

(3) دریای مدیترانه (غزه) ـ آبراه بحرالمیت.

(4) طرح تأسیسات آب شیرین کن و طرحهای دیگر برای توسعه منابع آبی.

(5) برنامه منطقه ای برای توسعه کشاورزی، از جمله اقدام منطقه ای برای جلوگیری از پیشرفت صحرا.

(6) ارتباط شبکه های برق رسانی.

(7) همکاری منطقه ای برای انتقال و توزیع گاز و نفت و مواد انرژی دیگر و استفاده صنعتی از آنها.

(8) همکاری منطقه ای در جهانگردی و حمل و نقل و ارتباطات.

9) همکاری منطقه ای در دیگر موارد.

3) هر دو طرف در راه تشویق گروههای کاری (مذاکرات) چندجانبه عمل می کنند، اقدامات خود را برای موفقیت این گروهها هماهنگ می سازند، خواهان ادامه فعالیتها در مقطع میان دورهایمذاکرات می شوند، و مطالعاتی را برای اجرای موارد توافق در گروههای کاری چندجانبه انجام می دهند.

جدول زمانی اجرای توافقنامه:

ـ اجرای مفاد اعلامیه اصول کلی ویژه خودمختاری در اراضی [اشغالی]، یک ماه پس از امضای آن، آغاز می شود. انتظار می رود که این اعلامیه ظرف چند روز آینده در چارچوب مذاکرات صلح در واشنگتن امضا شود.

ـ در خلال دو ماهه اول آغاز اجرای اعلامیه اصولی کلی، هر دو طرف توافقنامه ای در مورد عقب نشینی نیروهای اسرائیلی از باریکه غزه و منطقه اریحا، در کرانه باختری، امضا می کنند.

ـ بلافاصله پس از آغاز اجرای اعلامیه اصولی کلی، اسرائیل متقابلاً برای انتقال محدود قدرت به فلسطینیان اقدام می کند.

ـ بلافاصله پس از امضای توافقنامه ویژه باریکه غزه و منطقه اریحا، اسرائیل به سرعت و طبق برنامه مشخص به عقب بردن ارتش خود از باریکه غزه و منطقه اریحا اقدام می کند. این عقب نشینی حداکثر تا 4 ماه پس از امضای توافقنامه پایان می گیرد.

ـ حداکثر 9 ماه پس از آغاز اجرای اعلامیه اصول کلی، انتخابات مستقیم ـ برای تشکیل شورای فلسطینی خودمختاری ـ در اراضی [اشغالی] برگزار می شود. پس از تشکیل این شورا، حکومت اسرائیلی باید برچیده شود.

ـ حداکثر تا ابتدای انتخابات، نیروهای اسرائیلی در خارج از مناطق پرجمعیت مستقر می شوند. عملیات استقرار و تجدید آرایش بعدی نیروهای اسرائیلی در مناطق مشخص و به صورت تدریجی، همراه با انتقال مسئولیت نظام عمومی وامنیت داخلی به پلیس فلسطین، انجام می شود.

ـ مرحله انتقالی پنج ساله با عقب نشینی از باریکه غزه و منطقه اریحا آغاز می شود.

ـ در زودترین زمان ممکن و حداکثر تا آغاز سال سوم مرحله انتقالی، مذاکرات درباره وضعیت نهایی اراضی [اشغالی ]آغاز می شود.

مأخذ:

1. نشریه، مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.