مؤسسه خاورنزدیک واشنگتن

از دانشنامه صهیونیسم و اسرائیل


صهیونیستها در جامعه آمریکا در تمامی حوزه هایی که می توانند تأثیرگذار باشند، فعالند. برای نمونه آنان در کنگره با تشکیل لابی ایپک فعالیتمی کنند. "کنفرانس رؤسای سازمانهای عمده یهودی آمریکا" را برای تأثیرگذاری در قوه مجریه آمریکا تشکیل داده اند و در نشریات مختلف قلم می زنند. یکی دیگر از حوزه هایی که برخلاف ظاهر آن، بسیار تأثیرگذار است، محافل فکری است، زیرا نسخه هایی که محافل فکری معتبر برای سیاستمداران می نویسند، به میزان بسیار زیادی عملی می گرداند. به تعبیر دیگر یهودیان با نفوذ در این مراکز یک زنجیره و شبکه کامل برای تأثیرگذاری بر سیاست آمریکا به ویژه سیاست خاورمیانه ای آن را تشکیل داده اند.

یکی از این مراکز و محفلهای فکری، مؤسسه خاورنزدیک واشنگتن (Washington Instiue for near east policy)موسوم به WINEP است.

مؤسسه خاورنزدیک واشنگتن یکی از مراکز تحقیقاتی مهم در امور خاورمیانه است که توسط یک یهودی بنیانگذاری شده است. این مؤسسه علاوه بر اینکه گزارشهای مهمی درباره خاورمیانه به ویژه فلسطین و رژیم صهیونیستی تهیه می کند، مستقیما در ساختار تصمیم گیری دولتها که در آمریکا حاکم هستند نیز نفوذ می کند. نفوذ این محفل فکری در میان حزب دموکرات بیشتر است، اما این محفل خود را کاملاً به حزب دموکرات وابسته نمی داند، بلکه به حزب جمهوریخواهان نیز خود را نزدیک می کند.

یکی از شیوه های تأثیرگذاری این محفل آن است که بسیاری از صهیونیستها و مقامات ارشد رژیم صهیونیستی در آن عضو هستند. همچنین مقامات ارشد آمریکایی نظیر ریچارد پرل و پل ولفووتیز که گرایشات شدیدی نسبت به آن رژیم دارند عضو مشاورین این مرکز می باشند.

الف ـ تاریخچه تشکیل:

مؤسسه خاورنزدیک واشنگتن در سال 1985 تأسیس شد. مارتین ایندیک، بنیانگذار Wenip ، قبلاً مدیر تحقیقاتی ایپک بود. هدف ایندیک یهودی که مدتی سفیر آمریکا در اسرائیل شد، از این مؤسسه، اعمال نفوذ بر شاخه اجرایی دولت آمریکا برای اتحاد با رژیم صهیونیستی بود. این مؤسسه که خود را یک بنیاد آموزش عمومی می داند، از طریق برنامه جامعیاز تحقیقات، سمینارها، کنفرانسها، انتشارات و سفرهای علمی ـ تحقیقی به خاورمیانه، ایده های جدیدی را برای سیاستگذاران و دیپلماتهای آمریکایی فراهم می کند.

مؤسسه خاورنزدیک واشنگتن، مهمترین مرکز اطلاعات مربوط به خاورمیانه در واشنگتن است. در این مؤسسه، علاوه بر کارشناسان، مقامات ارشد، رؤسا و وزیران خارجه کشورهای مختلف سخنرانی می کنند.

کارشناسان مؤسسه مذکور به زبانهای عربی، عبری، فارسی و ترکی تسلط دارند و در روابط بین الملل، مطالعات استراتژیک، سیاست، اقتصاد و تاریخ خاورمیانه، بسیار با تجربه هستند. با کارشناسان مؤسسه خاورنزدیک واشنگتن در شبکه های مختلف خبری آمریکا و روزنامه های مهمی چون نیویورک تایمز، واشنگتن پست، وال استریت ژورنال، لس آنجلس تایمز و... مصاحبه می شود.

این مؤسسه در هر سال، بیش از 40 گردهمایی دارد. در این گردهماییها معمولاً نخست وزیران و وزرای خارجه کشورهای خاورمیانه ایراد سخنرانی می کنند. همچنین این مؤسسه سالیانه میزبان دو کنفرانس است که در آنها در مورد موضوعات مهم دستور کار سیاست خاورمیانه بحث می شود. در فصل بهار در سمپوزیوم سورف (Soref) مقامات ارشد دولت آمریکا پیرامون سیاست خاورمیانه ای خود بحث و تبادل نظر می کنند. در فصل پاییز نیز این مؤسسه کنفرانس یک هفته ای دیگری برگزار می کند که در آن درباره موضوعات مهم بحث می شود.

مؤسسه خاورنزدیک واشنگتن هر چهار سال یکبار برای تشکیل گروه تحقیق ریاست جمهوری تشکیل جلسه می دهد. این گروه یک کمیسیون دو حزبی و منتخب می باشد که مسئول تهیه طرحی برای سیاست خاورمیانه ای دولت بعدی می باشد.

گروه تحقیق ریاست جمهوری سال 2000، شامل بلندپایه ترین مشاوران دو کاندیدای ریاست جمهوری بود. این کمیسیون 52 عضوی در گزارش نهایی خود تحت عنوان "هدایت به هنگام اغتشاش؛ آمریکا و خاورمیانه جدید" توصیه هایی به جرج بوشدر مورد خاورمیانه نمود. هفت امضاءکننده این توصیه نامه سمتهای مهمی را در کاخ سفید و وزارت خارجه و پنتاگون به دست آوردند.

البته این مؤسسه در گذشته نیز همین گروهها را تشکیل داده است که برای نمونه می توان گفت که این مؤسسه در سال 1988 نیز در گزارشی تحت عنوان "تلاش در جهت صلح" نقش مهمی در تدوین سیاست خاورمیانه ای آمریکا ایفا کرد.

یکی از فعالیتهای عمده winep در دهه 90، تأکید بر روی اسلام بود. کارشناسان این مؤسسه اسلام را یک تهدید بالقوه برای امنیت آمریکا و رژیم صهیونیستی اعلام کردند. همایش سالیانه سورف در سال 1992 تحت عنوان "اسلام و آمریکا، چالشهای دهه 90" به مسئله اسلام پرداخت.

مارتین ایندیک در آن کنفرانس گفت آمریکا نباید در کشورهایی چون اردن و مصر که دوست آمریکا و اسرائیل هستند، دموکراسی را ترغیب کند، زیرا این کار باعث ظهور اسلامگرایان می شود.

اعضای مؤسسه winep در دولت بیل کلینتون نفوذ بسیار زیادی داشتند. یازده نفر از امضاءکنندگان گزارش نهایی کمیسیون سال 1999 "روابط آمریکا - اسرائیل؛ مشارکت پایدار"، عضو دولت کلینتون شدند. آنتونی لیک، مشاور امنیت ملی و سفیر آمریکا در سازمان ملل، استوارت آیزنشتات و لس آسپین اولین وزیر دفاع دولت کلینتون همه عضو winep بودند و سیاست مهار دوگانه را آنها به دولت کلینتون تحمیل کردند.

نفوذ مؤسسه خاورنزدیک واشنگتن در دولت جرج بوش با بهره گیری از افراد وابسته به گروههای تحقیقاتی محافظه کاران نو صورت می گیرد.

ب ـ اعضاء و مشاوران:

دنیس رایس، مدیر مؤسسه خاورنزدیک واشنگتن.

رابرت استلوف، مدیر برنامه ریزی استراتژیک و خط مشی.

پاتریک کلاوسون، معاون مدیر.

مارک پاریس، امور ترکیه کارشناسان ارشد:مایکل ایزنشتات، ماتئولویت و دیوید ماکوسکی.

همکاران: سیمون هندرسون، زئیف شیف، جفری وایت، ایهود یعری.

محققین: هریش گودمن، جوشا ماروچیک، دانیل پایپس، میشل روبین، ریموند تنتر، هروی شیرمن.

کارشناسان امور نظامی، مایکل نایتس، اریل ماتسون، یورام یوفی.

مدیر گسترش: لورا یلستین و ماریلیین ترنر.

امور اداری: نینا بیسگیر، ربکا ساکستون، کیم باکر.

انتشارات: آلیسیا گانسز، جرج لوپز و وانیکاکیم.

دستیاران تحقیق: آلیکا آریرویک، نازگل آشوری، اران بندک، شوشانا هامبرمن، اوان لانگنهام، کاترین ویز.

ج ـ هیأت مشاوران:

هیأت مشاوران مؤسسه عبارتند از:

وارن کریستوفر، رابرت فارلان، لاورسن ایگلبرگر، مارتین، پرتز، الکساندر های، ریچارد پرل، ماکس کامپلمن، جیمز روشه، پاول ولفووتیز، جمیز وولسی، مارتین زاکرمن، مایکل ماندل بائوم، ساموئل لوین، جرج شولتز، ژان کیرکپاتریک.

د ـ حوزه های مطالعه:

مؤسسه خاورنزدیک واشنگتن، خاورمیانه را از نظر موضوعی و مکانی تفکیک کرده و هر حوزه کارشناسان خاص خود را دارد. برای نمونه حوزه های مصر، ایران، عراق، اسلام جهان عرب، اسرائیل، اردن، نظامی - امنیتی، فلسطین، پروسه صلح، عربستان، خلیج فارس، تروریسم و ترکیه به تفکیک مطالعه می شوند. برخی از کارشناسان حوزه های مذکور عبارتند از:

1 ـ اقتصاد/نفت:

پاتریک کلاوسون، (ایران، عراق، عربستان، کویت، بحرین، قطر، عمان و امارات متحده عربی).

سیمون هندرسون، (ایران، عراق، عربستان،کویت، بحرین، قطر، عمان و امارات متحده عربی).

2 ـ فلسطین و اسرائیل:

ماکس آبراهامز (امور امنیتی اسرائیل).

پاتریک کلاوسون (اقتصاد، تروریسم و بحران آب).

مایکل آیزنشتات (امور امنیتی و نظامی).

آوی جودیش (جوامع اسلامی و سیاست).

ماتئو لویت (تروریسم و پروسه صلح، گروههای فلسطینی).

دنیس رایس (روابط اسرائیل فلسطین، روابط آمریکا، فلسطین، پروسه صلح، اصلاحات و دموکراتیزه شدن فلسطین).

جاناتان شانزر (گروههای اسلامی).

جف وایت (امور امنیتی).

3 ـ ایران:

ریموند تانتر (سیاست آمریکا و ایران).

پاتریک کلاوسون.

مایکل آیزنشتات.

ماتئو لویت.

4 ـ اسلام و جهان عرب:

سونرکا گاپتای (ترکیه و اسلام).

آوی جودیش (حزب الله، رسانه های عربی و جهان عرب).

جف وایت (امور نظامی).

دیوید ماکوسکی (روابط اعراب - اسرائیل و دموکراتیزه شدن خاورمیانه)

ه ـ مهمترین سمینارها:

مؤسسه خاورنزدیک واشنگتن سمینارهای متعددی با حضور کارشناسان و اعضای مؤسسه درباره موضوعات منافع آمریکا در خاورمیانه برگزار می کند. نوارهای ویدئویی این سخنرانی برای درخواست کنندگان ارسال می شود. برخی از مهمترین سخنرانیهای این مؤسسه به شرح زیر است:

1 ـ فوریه 2003 :

"روابط ترکیه و آمریکا: دیدگاه ترکها"، ایلتر ترکمن، سفیر و وزیر خارجه ترکیه 1983-1980 و رئیس آنروا.

2 ـ ژانویه 2003 :

"سال 2003، یک سال بر مشغله برای دولت بوش در خاورمیانه" سخنرانان: دنیس رایس. عضو ارشد مؤسسه، رابرت ساتلوف، مسئول بخش برنامه ریزیهای استراتژیک مؤسسه، فود بارنز، مدیر اجرایی ویکلی استاندارد و عضو شبکه فاکس نیوز؛ ای. می دیون. ستون نویس روزنامه واشنگتن پست.

"تحلیل نتیجه انتخابات اسرائیل"، دیوید ماکوسکی، محقق ارشد مؤسسه.

"حزب الله، جمع آوری اعانه برای قلب آمریکا" کنت بل، دستیار دادستان آمریکا.

3 ـ نوامبر 2002 :

"میراث صلح سادات و لیبرالیسم عرب" علی سالم، روشنفکر عرب.

4 ـ اکتبر 2002 :

"پیروزیهای خاورمیانه قدیم، ریشه های بحران کنونی"، باری روبین، کارشناس ارشد روابط بین الملل و سردبیر فصلنامه مرور امور بین الملل خاورمیانه.

"آینده عراق"، زلمای خلیل زاد، نماینده ویژه رئیس جمهور آمریکا در خاورنزدیک، شمال آفریقا و جنوب آسیا.

"بحران فلسطین ـ اسرائیل، آینده چگونه خواهد بود." ژنرال شائول موفاز، وزیر دفاع اسرائیل و یکی از محققین و همکاران بخش امور دفاعی مؤسسه خاورنزدیک واشنگتن.

"استراتژی صلح اسرائیل" دانی ایالون، سفیر اسرائیل در واشنگتن، مشاور وزیر خارجه سابق این رژیم.

5 ـ ژوئن 2002 :

"چالشهای پیش روی اسرائیل در داخل وخارج" آوراهام بورگ، رئیس سابق کنست.

6 ـ می 2002 :

"سیاست آمریکا، گزارش میچل و انتفاضه فلسطینیها" رابرت استلوف، دنیس رایس و دیوید ماکوسکی.

"استراتژی صلح و امنیت اسرائیل" شیمون پرز، وزیر امور خارجه و نخست وزیر اسبق رژیم صهیونیستی.

7 ـ مارس 2002 :

"روند صلح اعراب ـ اسرائیل، گذشته، حال و آینده، دنیس رایس.

8 ـ ژانویه 2002 :

"تصویر سیاست خارجی لیکود"، دورگولد، سفیر سابق اسرائیل در آمریکا.

9 ـ دسامبر 2001 :

"شارون، بوش و جنگ علیه تروریسم" دیوید ایوری، سفیر سابق اسرائیل در آمریکا.

10 ـ اکتبر 2001 :

"بعد از عرفات، آینده فلسطینیها" ایهود یعری، نویسنده جروزالیم پست و همکار مؤسسه خاورنزدیک واشنگتن.

مآخذ:

  1. بولتن رویداد و گزارش صهیونیسم، 19/3/1382، شماره 7.
  2. www.Amin.Org.2003/4/6.
  3. www.Winep.com.