فریدمن، پل (1900-1840)
پل فریدمن (Paul Fridmann)صهیونیست وطنی است. وی در آلمان و در میان یک خانواده یهودی متولد شد که یکی از اعضای آن رهبر اقلیت یهودی برلین بود. مدتی پیرو مذهب پروتستان شد، اما بار دیگر به یهودیت روی آورد.
سفرهای متعددی با پایتخت های اروپایی کرد و به شرایط یهودیان این کشورها و خصوصا یهودیان روسیه توجه داشت و سرانجام شکل و مضمون اصلی و فراگیر صهیونیسم دست یافت که مفهوم آن چنین است: حل آن چه مسأله یهود نامیده می شود فقط از طریق انتقال یهودیان (به عنوان ملت اندام وار مطرود) به جایی خارج از اروپا و تأسیس یک دولت یهودی در آنجا، تحت نظارت و حمایت یک دولت غربی، ممکن است. سپس، از این پیش تر رفت و در سال 1891 به یک ماجراجویی برای اسکان تعدادی از یهودیان روس در "منطقه مدین"، واقع در سواحل غربی شبه جزیره عربستان، و برپایی یک دولت یهودی در آنجا دست زد.
این سلسله اقدامات "طرح مدین" نامیده شد. اما این ماجراجویی به سرعت شکست خورد. عوامل شکست آن عبارتند از: مخالفت دولت عثمانی با این طرح از بیم عواقب وخیمی که نسبت به منافع خود حس می کرد؛ خودداری رهبران جنبش صهیونیسم و ثروتمندان یهودی از حمایت از این طرح به دلیل تردیدی که نسبت به جدی بودن آن داشتند؛ از هم گسیختگی اتحاد خود مهاجران بر اثر نظام خشک و سخت گیرانه ای که فریدمن بر آنان تحمیل کرده بود. این نظام سخت گیرانه به مرگ یکی از مهاجران و همچنین عدم اطمینان آنها به شخصیت فریدمن (که دچار خودبزرگ بینی شده بود) انجامید.
واقعیت این است که پل فریدمن از جهاتبسیاری شبیه لارنس الیفانت بود. هر دوی آنها در چارچوب اندیشه بازگشتی کاملاً سکولاریزه حرکت می کردند؛ آن هم پس از آن که پروژه شبه دینی بازگشتی به یک پروژه وطن گزین کاملاً سکولار تبدیل شده بود. هر دوی آنها صهیونیست عمل گرا بودند؛ یعنی به نظریه پردازی اکتفا نمی کردند بلکه می کوشیدند این نظریه ها را به مورد اجرا گذارند. و هر دوی آنها می کوشیدند ماده بشری یهودی (یدیشی) را بسیج کنند که هنوز از هیچ رهبری یهودی برخوردار نبود و هر دو نیز سعی داشتند حقیقت امپریالیسم غربی را به عنوان یک پدیده جهانی دریابند.
مأخذ:
- المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد ششم، چاپ اول، پاییز 1382.
