عید هفته ها (شاووعوت)

به عید هفته ها در عبری "شاووعوت" (Shavout) گفته می شود. عید هفته ها یکی از اعیاد مهم یهودی و یکی از اعیاد سه گانه حج است که در کنار عید پسح و عید سایبانها قرار دارد. این عید هفت هفته بعد از عید پسح فرا می رسد و نامگذاری آن نیز از همین جا ریشه گرفته است. مدت این عید دو روز یعنی ششم و هفتم ماه سیوان (9 و 10 ژوئن) است و به این دلیل از اعیاد درو محسوب می شود. یهودیان مصر که عبری نمی دانستند نام یونانی این عید "پنتیکوست" به معنای "پنجاه" را به کار می بردند؛ زیرا پس از گذشت چهل و نه روز و به عبارت دیگر هفت هفته از زمانی کشاورزان اولین محصول گندم خود را به همراه دو نان به کاهنان معبد اهدا می کردند، زمان آن فرا می رسید.

البته این عید فقط عید کشاورزی نیست و مناسبت تاریخی هم دارد؛ زیرا در چنین روزی "تورات" و ده فرمان بر فراز کوه سینا بر موسی نازل شد و به عبارت دیگر عید ازدواج خدا با قوم است. به همین دلیل یهودیان، معابد خود را در این عید با گل و گیاه تزیین می کنند و برای تورات مانند یک عروس مراسم زفاف برپا می کنند. اما در فرهنگ کابالایی شب پیش از عید، همان شبی است که عروس خود را برای رفتن نزد داماد مهیا می کند و به همین دلیل هر کس که اسفار 24 گانه "عهد عتیق" را بخواند و آنها را به شیوه حلولی و عرفانی تفسیر کند، در واقع آرایشگر عروس به حساب می آید.

یهودی کابالایی و تورات پژوه، در این شب شاهد زفاف تورات (شخینا) و خداست. اگر در روز بعد از داماد (خدا) پرسیده شود که چه کسی شخینا را آرایش کرده بود؟ پاسخ خواهد شنید: همان کسی که به اسرار کابالا آشنا است. مراسم این عید تغییر یافت تا آنجا که در دومین روز، یکی از یهودیان قبل از قرائت ده فرمان، تورات را بلند می کرد و سپس صیغه عقد میان داماد (پروردگار) و عذرا (قوم یسرائیل) که همان شخینا است، جاری می سازد. عدد 49 که حاصل ضرب هفت در هفت تست برای آنها دربردارنده تفسیرهای گوناگون حلول گرایانه و عرفانی است. به عنوان مثال این رقم بیانگر مدتی است که قوم یسرائیل پس از خارج شدن از مصر در صحرا به سر بردند تا زمان رهایی و ازدواج آنها با تورات فرا رسید.

در این عید، سفر روت خوانده می شود. روت زنی از موآبیان بوده که یهودی شده، حاخامی و پشتیبان قوم یهود می گردد. همچنین گفته می شود که داوود نبی که از نسل روت است در همین روز درگذشته است. در سفر روت همچنین به گندم و جو اشاره می شود. امروزه کشاورزان کیبوتسها و موشاوها اسرائیل نوبر محصول خود را به معبد اهدا نمی کنند بلکه آن را به صندوق ملی یهود می دهند.

مأخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد پنجم، چاپ اول، پاییز 1382.