سازمان یهودی ORT
محتویات
الف ـ تاریخچه پیدایش:
پیدایش سازمان ORT به شرایط سیاسی ـ اجتماعی یهودیان در اواخر قرن 19 در روسیه باز می گردد. در پایان این قرن بخش های زیادی از لهستان به روسیه الحاق شده و جمعیت یهودیان این کشور به طور گسترده ای افزایش یافته بود. چون در آن شرایط ، یهودیان روسیه در مکان های خاصی (گتو) زندگی می کردند و از حقوق مالکیت برخوردار نبوده و از سوی دولت مرکزی نیز برخی محدودیت ها برای آنان ایجاد شده بود. پس از اصلاحات الکساندر تزاردوم، گروهی از سرمایه داران یهودی به فکر ایجاد مرکزی برای تقویت توانایی و آموزش حرفه ای یهودیان افتادند.
نیکلای باگست (Nikolai Bakst) (1904ـ1842) نویسنده و استاد یهودی فیزیولوژی دانشگاه سن پطرزبورگ معتقد بود که آموزش و تعلیم مشاغل فنی برای بقای یهودیان روسیه بسیار حیاتی می باشد. وی ساموئل پولیاکف (Samuel Poliakov) (1888ـ1836) یک کارفرمای یهودی در راه آهن را نسبت به ایده خود متقاعد ساخت. پولیاکف موافقت کرد تا از تزار روس درخواست کند که مجوز ایجاد یک صندوق خیریه یهودی را صادر کند و پیشنهاد یک کمک 25 هزار روبلی (یک میلیون دلار) را داد. بارون هوراس دی گازنبرگ (Baron Horace de Gonzburg)از جمله یهودیان معتبر روسیه و سرمایه گذار در عرصه بانکداری نیز در این زمان آمادگی خود را برای تأسیس صندوقی به منظور آموزش مهارت های کشاورزی و صنایع دستی به یهودیان اعلام کرد.
در 22 مارس 1880 با موافقت وزارت کشور روسیه، "سازمان توزیع مهارت های صنعتی و کشاورزی در میان یهودیان روسیه" تأسیس شد. منشور ارایه شده، به سادگی مجوز جمع آوری پول برای این منظور را فراهم می ساخت. باکست 18 روز پس از موافقت وزیر کشور، طی مدت کوتاهی به ده هزار یهودی ساکن سراسر روسیه نامه نوشت. این نامه به امضای پنج سرمایه دار بزرگ یهودی رسید.
یهودیان روسیه از درخواستی که در نامه مذکور برای جمع آوری پول به منظور ایجاد صندوق حمایت از مهارت های یهودیان بود، استقبال کردند و بیش از 204 هزار روبل جمع آوری شد. باکست به سمت مدیر اجرایی این صندوق منصوب شد.
یکی از کمیته های اولیه این صندوق، کمیتهتهیه بودجه در مدارس یهودی برای آموزش مهارت های کشاورزی و صنعتی بود. صندوق مذکور وام هایی را در اختیار صنعتگران قرار می داد و زمین های کوچکی را برای آنان خریداری می کرد. ORT از همسان ابتدا، دبیرستان ها و آموزشکده های مقدماتی، جامعه و فنی را تأسیس کرد و به فارغ التحصیلان خود درجه مهندسی اعطا می کرد.
علاوه بر این ORT ، در مدارس غیریهودیان نیز برای آموزش همکاری می کرد. ORT در طول 120 سال گذشته فعالیت های متنوعی به ویژه در طول جنگ جهانی اول و دوم برای یهودیان انجام داده است و با تلاش رهبران آن سازمان، در سال 1993، ORT به عنوان یک سازمان غیردولتی اساسنامه مشاوره ای را دریافت و در ردیف سازمان های مهمی چون یونسکو و بانک جهانی درآمد.
ب ـ ساختار اجرایی و شعبه های سازمان:
ORT توسط مجموعه ای اداره می شود که از 5 بخش تشکیل شده است. این بخش ها براساس اهمیت قدرت عبارتند از: 1ـ مجمع عمومی (شامل 250 عضو)؛ 2 ـ هیئت رئیسه (67 عضو)؛ 3 ـ کمیته اجرایی (12 عضو)؛ 4ـ کمیته اداری (5 عضو) 5 ـ دبیرکل. هم اکنون رابرت سینگر Robert) (Singerسمت دبیر کلی ORT را بر عهده دارد.
همان گونه که ذکر شد، نخستین دفتر ORT ، در سال 1880 در روسیه ایجاد شد ولی اتحادیه جهانی ORTتوسط رهبران ORT در کنفرانسی در برلین در سال 1921 تشکیل شد. در سال 1921 شعبه ORT در فرانسه و در همین سال انجمن ORTدر آمریکا ایجاد گردید. در سال 1927، ORTزنان آمریکا تأسیس شد. در سال 1948 همزمان با ایجاد رژیم صهیونیستی، ORTفعالیت خود را در آنجا آغاز کرد.در دهه 1950 این سازمان فعالیت های خود را در الجزایر، مراکش، تونس و ایران آغاز نمود. در دهه 1970 فعالیت های ORT به آرژانتین، برزیل، اروگوئه، در آمریکای لاتین تسری داده شد.
در یک تقسیم بندی کلی، هم اکنون شعبات ORTدر سراسر دنیا به هفت بخش تقسیم می شوند که عبارتند از: 1ـ آسیا و پاسیفیک؛ 2ـ جمهوری شوروی سابق و کشورهای بالتیک؛ 3ـ اسرائیل؛ 4ـ آمریکای لاتین؛ 5ـ آمریکای شمالی 6ـ اروپای غربی؛ 7ـ ORTجهانی.
شعبه آمریکای لاتین شامل شاخه های آرژانتین، برزیلی، شیلی، مکزیک، پرو، اروگوئه و ونزوئلا است. شعبه اروپای غربی شامل فرانسه، آلمان، هلند، سوییس و انگلیس می باشد. شعبه جمهوری های شوروی سابق و کشورهای بالتیک، مسکو، مینسک، اکراین، سن پطرزبورگ، کیف، خارکف، کازان و ... را دربرمی گیرد.
شعبه آمریکای شمالی شامل: ORTآمریکا، کانادا، کلیولند، لس آنجلس، میامی، مونترال و...
ORT چندین شعبه در اسرائیل دارد. همچنین در کشورهای آسیا و پاسیفیک نیز این سازمان چند شعبه دارد. دفتر مرکزی ORTهم اکنون در لندن قرار دارد.
ج ـ انتشارت:
یکی از فعالیت های مهم ORT ، انتشار، بولتن ها، گزارش و نشریاتی است که جدیدترین اطلاعات مربوط به فعالیت های محلی و جهانی را در اختیار اعضا و حامیان خود قرار می دهد. برای نمونه می توان به جدیدترین انتشارات ORT اشاره کرد که شامل:
ـ گزارش سالانه ORT برای سال 2003 ـ در این گزارش، ضمن معرفی فعالیت های سازمان درسال گذشته، برنامه و دستور کارهای سال آتی تشریح شده است.
ORT تایمز، زمستان 2003 ـ در این شماره به نحوه برخورد مدارس و دانشگاه های وابسته به ORTبا تروریست ها و همچنین چگونگی به تغییر سطح آموزش یهودا از طریق آموزش تکنولوژی، هزینه جنبش هانوکا در سراسر جهان، وضعیت ORT در آرژانتین و... اشاره شده است.
ORT تایمز جهانی ـ این نشریه ویژه ORT جهانی می باشد و چندین بار در سال منتشر می شود و شامل اطلاعاتی در مورد سالگردهای ORT ، اخبار ORT در جهان و فعالیت های ORT می باشد.
د ـ فعالیت ها:
ORT سازمانی است که هدف اصلی آن آموزش مهارت های یهودیان می باشد. در این راستا، ORT به طور منظم برای آموزش یهودیان به ویژه در مراکز تحصیلی و فنی برنامه ریزی می کند. "اداره آموزش"، مهمترین شاخه ORTدر این زمینه است که فعالیت های آموزش را در همه کشورهای عضو تحت نظارت دارد. با توجه به تغییر وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی یهودیان به ویژه در مقایسه با سال های بین دو جنگ جهانی، اینک ORT برنامه های آموزش مهارت خود را به روز کرده و "اداره آموزش"، مهمترین شاخه ORTدر این زمینه است که فعالیت های آموزش را در همه کشورهای عضو تحت نظارت دارد.
با توجه به تغییر وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی یهودیان به ویژه در مقایسه با سال های بین دو جنگ جهانی، اینک ORTبرنامه های آموزش مهارت خود را به روز کرده و "اداره اطلاعات و تکنولوژی" بیشتر فعال شده است. این اداره مسئول پروژه هایی است که دسترسی به اینترنت و منابع مطبوعاتی مختلف رابرای اعضاء و حامیان آن در سراسر جهان ممکن می سازد.
ه ـ مواضع:
اگرچه ORT یک سازمان تخصصی در زمینه آموزش مهارت یهودیان می باشد. اما این سازمان مانند سایر سازمان های یهودی در دیگر مسائل مرتبط با یهودیان و به ویژه رژیم صهیونیستی اعلام مواضع می کند. مواضع ORTدر زمینه های مختلف را می توان در طول نشست های سالیانه آن به خوبی استخراج کرد. امسال اجلاس سالیانه در 26 و 27 ژانویه 2003 در اسرائیل با حضور 140 نماینده ORT از سراسر دنیا تشکیل شد. در این نشست که براساس توافقات نشست سال گذشته ORT در کیپ تاون برگزار شد، درباره فلسطین، تروریسم، اوضاع اقتصادی به ویژه در آمریکای لاتین و شرایط متحول جهانی گفت و گو شد.
در این نشست، موشه کتساف، رئیس جمهور رژیم صهیونیستی، شلوموبن آمی، وزیر خارجه سابق، گابی کادوش، شهردار ایلات، و رئیس دیوان عالی رژیم صهیونیستی نیز سخنرانی کردند. آموزش تکنولوژی جدید و کمک به یهودیان در کشورهایی که از نظر اقتصادی دچار مشکل شده اند از مباحث مهم این نشست بود.
یکی از آخرین مواضع ORT، ارسال نامه به جرج بوش رئیس جمهور آمریکا و آریل شارون نخست وزیر اسرائیل برای ابراز همدردی با انفجار فضاپیمای کلمبیا و مرگ فضانورد یهودی آن بود. رابرت سینگر در این نامه می نویسد:" ORTجهانی و شعبه اسرائیل به داشتن همکاری با فضاپیمای کلمبیا افتخار می کند به ویژه آنکه اولین فضانورد اسرائیل نیز در آن حضور داشت. در حین این مأموریت، ایلان رامون یک آموزش در مورد فقدان نیروی جاذبه درفضا انجام داد که دانش آموزان ما در ORTکیریات موتزکین (irt Kiryat motzkin) ـ یک دبیرستان در شمال اسرائیل ـ در مورد آن تحقیق کرده بودند. از میان پرونده های ارایه شده توسط مدارت اسرائیل پروژه دبیرستان مذکور مورد قبول قرار گرفت و برای سفر مذکور انتخاب شد".
مأخذ:
- بولتن رویداد و گزارش، مؤسسه تحقیقات و پژوهش های سیاسی ـ علمی ندا، شماره 170.
