راتنر، ماکس

ماکس راتنر (Max Ratner) از صاحبان صنایع آمریکا است. در لهستان به دنیا آمد و در سیزده سالگی راهی آمریکا شد. یک سال پس از این مهاجرت، در تأسیس شرکت محصولات صنعتی کلیولند ایالت اوهایو به خانواده اش کمک کرد. این شرکت پس از چند سال به مؤسسه ای بزرگ به ارزش دو میلیارد دلار تبدیل گشت. پس از آنکه در 1929 دانش آموخته رشته حقوق شد، مدیریت کارهای تجاری خانواده را برعهده گرفت.

راتنر از بزرگترین سرمایه گذاران در اسرائیل بود. از دهه سی به کیان صهیونیسم توجه نشان می داد و به همین جهت در همان زمان هتلی به نام شارون در شهرک هرتزلیا ساخت. این پروژه، آغاز طرحهایگوناگون او در بخشهای مختلف اقتصاد اسرائیل (یخچال سازی، آلومینیوم، مس، عینک طبی و...) بود. در زمینه کشاورزی در دهه پنجاه بذر پنبه را از کالیفرنیا به اسرائیل آورد و شرکت بالهای اسرائیل را تأسیس کرد.

این نخستین شرکت اسرائیلی برای سم پاشی هوایی با بالگرد بود. یک شرکت پنبه ریسی و یک شرکت توزیع محصولات کشاورزی نیز در اسرائیل برپا کرد. راتنر در عرصه عطرسازی، گردشگری و کاریابی برای مهاجران نیز فعال بود. در آغاز دهه نود با شرکت آفریقا ـ اسرائیل شریک شد تا در اسرائیل برجهای مسکونی بیست طبقه بسازند. وی به مدت ده سال رئیس اتاق بازرگانی آمریکا ـ اسرائیل بود و سپس رئیس هیأت مدیره آن شد.

در مدت ریاست او حجم سرمایه گذاری خصوصی خارجی در اسرائیل به اوج خود رسید و شمار شرکتهای آمریکایی که شعبه هایی در اسرائیل داشتند، فزونی یافت. توجهات راتنر در اسرائیل به مسائل اجتماعی فرهنگی و سیاسی نیز کشیده شد و از مؤسسه های آموزشی هنری فرهنگی و برخی سازمانهای اصلاح طلب سیاسی هم پشتیبانی نمود.

راتنر اعتقاد داشت اقتصاد اسرائیل فضای لازم را برای جذب سرمایه گذاری خارجی کافی برای ایجاد فرصتهای شغلی جهت مهاجران شوروی ایجاد نمی کند. او از تکیه بیش از اندازه اسرائیل به کمکهای خارجی انتقاد می کرد و آن را موجب تضعیف قدرت ذاتی اسرائیل در عرصه رشد و توسعه می دانست و خواستار پایان دادن به جنبه های گروهی و کمونیستی اقتصاد این کشور و تبدیلش به اقتصاد آزاد بود.

مأخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد سوم، زمستان 1382.