برنامه قدس 5728 (1968)

کنگره بیست و سوم صهیونیسم که در سال 1951 در قدس منعقد شد "برنامه قدس" (Jerusalem Program) را اعلام کرد که موافقت با آن، شرط اساسی عضویت در سازمان صهیونیسم بود.

این برنامه اهداف اساسی جنبش صهیونیسم را مشخص کرد و "گرد آوردن ملت یهود در وطن تاریخی اش ـ اسرائیل ـ از طریق مهاجرت یهودیان از تمام کشورها" را هدف اولی و اصلی صهیونیسم دانست.

کنگره بیست و هفتم که در سال 1968 در قدس برپا شد، بخش دیگری را نیز به برنامه قدس افزود. این برنامه جدید به نام برنامه قدس 5728 (1968) نامیده شد. برنامه جدید قدس اهداف صهیونیسم را به شرح زیر بیان کرد:

ـ وحدت ملت یهود و مرکزیت اسرائیل در زندگی ملت یهود.

ـ گرد آوردن ملت یهود در وطن تاریخی خود (سرزمین اسرائیل) از طریق مهاجرت از سرزمین هایمختلف.

ـ حمایت از دولت اسرائیل که بر مبنای رؤیای عدل و صلح بنا شده است.

ـ محافظت از هویت ملت یهود از طریق تحکیم قومیت یهودی و عبری و ارزش های فرهنگی و معنوی یهودی.

ـ حمایت از حقوق یهودیان در هر کجا که باشند.

ساختار برنامه قدس تا حد زیادی ساختاری دوگانه و فریبکارانه است (بنگرید به: "گفتمان فریبکارانه صهیونیسم") و همین موجب سهولت و آسانی قبول آن می شود.

به رغم موافقت اولیه با "برنامه قدس" از طرف اتحادیه های صهیونیستی و تجمعات مختلف یهودی به عنوان شرط پیوستن به سازمان صهیونیسم، از لحظه اعلان این برنامه (تاکنون) اختلافات و جدال های شدیدی بین گرایش های مختلف حرکت صهیونیسم پدید آمده است؛ به ویژه درباره آنچه به محوریت مهاجرت به اسرائیل مربوط می شود؛ زیرا نتیجه اش این می شود که اسرائیل مرکز یهودیان جهان شود و بدین ترتیب یهودیانی که قصد مهاجرت به این کشور را نداشته باشند، صهیونیست به شمار نیایند.

تجمعات صهیونیستی خارج اسرائیل عموماً و تجمعات صهیونیستی آمریکا خصوصاً، شدیداً با این تصریحات مخالفت کردند؛ زیرا به نظر آنها این تصریحات وزن دولت اسرائیل را در داخل جنبش صهیونیسم بالا می برد و نقش تجمعات صهیونیستی خارج از اسرائیل را می کاست و هامشی می کرد. سازمان های صهیونیستی موافق به این دیدگاه، همچنین با در نظر گرفتن یهودی به عنوان یک "امت" مرتبط با میهن نیز مخالف بودند و به سخن گفتن از"ملت یهود" بدون ارتباط با میهن واحد بسنده می کردند. آنها همچنین خواستار مشارکت مساوی دولت و یهودیان "پراکنده" در خارج و نیز نگاه به مهاجرت به اسرائیل نه به عنوان پایه تحقق اهداف صهیونیسم بلکه به عنوان آرمان و الگوی برتر بودند.

مأخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد ششم، چاپ اول، پاییز 1382.