استروما، کشتی
آژانس یهود از شرایط ایجاد شده توسط نازیها برای یهودیان در طول جنگ جهانی دوم استفاده کرد. و زمینه های انتقال هزاران تن از یهودیان را به طور غیرقانونی به فلسطین با جلب حمایت انگلستان ـ فراهم ساخت:
در اکتبر سال 1941 کشتی "استروما" (stroma) که توسط آژانس یهود اجاره شده بود، بندر "کوتستانزا" در رومانی را که حامل 769 یهودی به فلسطین بود، ترک کرد. هنگامی که این کشتی بهاستانبول رسید، حکومت انگلیس به ترکیه اطلاع داد که به این گروه مهاجران برای ورود به فلسطین اجازه نداده است. ولی بعد از چند هفته گفت و گو حکومت انگلیس فقط با ورود کودکان موافقت کرد.
حکومت ترکیه این کشتی را مجبور کرد که استانبول را به قصد دریای سیاه ترک کند. در 24/2/1943 انفجاری در کشتی رخ داد که تمامی سرنشینان آن به جز یک تن غرق شدند و تنها "دیوید استولیر" که یکی از افسران گروه تروریستی "هاگاناه" بود زنده ماند.
آژانس یهود ادعا کرد که حادثه به وجود آمده در نتیجه اقدام انگلیس ـ ندادن اجازه ورود به سرنشینان کشتی برای ورود به فلسطین ـ بوده است. این حادثه موجی از اعتراض و هیاهوی یهودیان را در فلسطین به دنبال داشت. آنها خواهان جواب دادن نماینده سامی انگلیس و محاکمه آن به دلیل جرم آن در قتل پناهندگان یهودی و غرق کردن آنها و نیز باز شدن درهای فلسطین بر روی قربانیان اقدامات نازیها شدند. بعضی از رهبران افراطی صهیونیسم نیز انگلیس را محکوم کردند.
اما حکومت انگلیس انزجار خودش را از ترکیه و تأسف عمیقش را به دلیل این حادثه اعلام نمود.
مآخذ:
- Edwin samuel: Immigration to Israel: Its causes a consequences, Herzl yearbook 11.1959.
- Robert John and sami Hadawi: The Palestine Diary, Beirut 1970.
- Christopher sykes,: Cross Roads to Israel, London 1965.