آیالون، رانی

دانی آیالون فرمانده مستعفی واحد زرهی نیروهای دفاعی اسرائیل و مدیر موفق تجاری، عمده شهرت خود را مرهون فعالیت در حوزه سیاست خارجی می داند. آیالون به عنوان یک دیپلمات برجسته از دهه 1990 در فرایند سیاست خارجی اسرائیل، حضوری فعال داشت و مدتی بعد مشاور شارون در حوزه سیاست خارجی شد. یکی از مهمترین مواضع آیالون، تلاش برای تحکیم روابط دوجانبه اسرائیل و آمریکا در حوزه های مختلف است. آیالون قبل و بعد از انتصاب به عنوان سفیر اسرائیل در آمریکا، تمامی توان دیپلماتیک خود را برای جلب موافقت و رضایت آمریکا به عنوان ابزاری در جهت بسط روابط دوجانبه اسرائیل و آمریکا به کار بسته است.

الف ـ پیشینه شخصی و سوابق اجرایی ـ سیاسی:

دانی آیالون در سال 1955 در تل آویو متولد و دوران کودکی خود را در این شهر سپری کرد. با اتمامتحصیلات مقدماتی و متوسطه، تحصیلات آکادمیک وی در دانشگاه تل آویو با مدرک کارشناسی در رشته اقتصاد و سپس در دانشگاه اوهایو با مدرک فوق لیسانس مدیریت بازرگانی صورت گرفت. پس ازآن به استخدام ارتش درآمد و تا مقام فرماندهی واحد زرهی ارتقاء درجه یافت. اما مدتی بعد با استعفا از ارتش، به فعالیت سیاسی پرداخت. آیالون به عنوان یک دیپلمات برجسته در سالهای 1991 تا 1992 مسئول توسعه روابط سیاسی اقتصادی، فرهنگی و رسانه ای اسرائیل و پاناما شد.

وی در فاصله سالهای 1993 تا 1997 به سمت رئیس دفتر سفیر اسرائیل در سازمان ملل، منصوب شد و در همان حال به عضویت هیأت اسرائیل در سازمان ملل درآمد. وی در همین مدت نمایندگی اسرائیل در کمیته اقدام برای تداوم صلح مجمع عمومی و صندوق توسعه سازمان ملل (UNDPO) را نیز برعهده داشت. آیالون که قبل از ورود به عرصه سیاست خارجی یک مدیر تجاری و مالی برجسته در کمپانی تجارت بین المللی اسرائیل بود به عنوان یکی از اعضای ثابت هیأت مذاکره کننده اسرائیل، در جریان مذاکرات شرم الشیخ (1997) و تصویب موافقتنامه وای ریور (1998) و قرارداد کمپ دیوید (2000) حضور داشته و به عنوان قائم مقام مشاور سیاست خارجی ایهود باراک و نتانیاهو بین سالهای 1997 تا 2001 فعالیت کرد. در دوره نخست وزیری آریل شارون، مشاور عالی وی در سیاست خارجی بود. تا این که در ژوئن 2002 به سمت سفیر اسرائیل در آمریکا منصوب شد.

وی به عنوان سفیر اسرائیل در آمریکا، با اعتقاد به تحکیم روابط و مناسبات اسرائیل و آمریکا، نقش ویژه و کلیدی را در توسعه و تحکیم روابط دو کشور ایفا کرده است. وی همچنین نقش قابل توجهی در مذاکرات نقشه راه و نوشتن نامه به بوش در 14 آوریل 2004 داشته است. آیالون در راستای تحکیم روابط اسرائیل با یهودیان سایر کشورها نیز بارها به کشورهای اروپایی سفر و سعی کرده است طی ملاقات با رهبران سیاسی و مذهبی، تاجران و دانشگاهیان، درک آنان از مسائل اسرائیل را ارتقا داده و همکاری همه جانبه و عمیق آنان با اسرائیل را در همه سطوح توسعه بخشد. دانی آیالون علاقه خاصی به حاضر شدن در برابر رسانه های دیداری و نوشتاری دارد.

در سال 2005 کمیسیون رسیدگی به تخلفات کارکنان دولت اسرائیل به ریاست شموئل هولاندر (Shamuel Hollander) ، دانی آیالون را به انجام تخلفات اداری متهم ساخت. این کمیسیون در گزارش 28 صفحه ای خود به دادستانی اسرائیل، مدارکی را دال بر رفتار ناشایست آیالون و همسرش نسبت به کارکنان سفارت اسرائیل در واشنگتن و کارگران شاغل در محل سکونت آنها و همچنین ممانعت آیالون از فعالیت نتانل لویت (Netanel Levitt)بازرس کمیسیون که دو مرتبه برای جمع آوری مدارک فعالیتهای آیالون به آمریکا سفر کرده بود، ارائه داد. البته عده ای معتقد بودند که این اتهام به خاطر روابط سرد و نه چندان صمیمانه آیالون و شالوم وزیر امور خارجه وقت بوده است. روابط صمیمی و نزدیک آیالون با شارون (نخست وزیر وقت) باعث شده بود آیالون اغلب گزارشهای خود را به جای وزیر امور خارجه مستقیما به نخست وزیر ارائه کند.

ب ـ دیدگاهها:

1 ـ صلح :

از نظر آیالون صلح برای پیروان یهود به عنوان یک ملت یهود و برای اسرائیل به عنوان یک کشور و نظام دموکراتیک نه تنها یک انتخاب تاکتیکی نبوده، بلکه ناشی از یک تعلیق و وابستگی روحی است. بنابراین تمامی ملت و دولت یهود برای تحقق صلح، تلاش، بلکه ایثار می کنند، حتی اگر بسیار هزینه آور و دردناک باشد. از نظر آیالون، صلح امکان پذیر و دست یافتنی است و اسرائیل نیز مصمم به تحقق آن است و تنها مانع اصلی در شکل گیری صلح، نبود طرف قابل اعتماد اسرائیل برای مذاکره است. چیزی که تاریخ نیز آن را تأیید می کند.

آیالون معتقد است که انعقاد پیمان صلح میان اسرائیل و اردن و مصر، نتیجه حضور یک طرف قابل اعتماد در آن سوی میز مذاکره ـ انور سادات در مصر و شاه حسین در اردن ـ با اسرائیل بوده است؛ چیزی که اگر در طرف فلسطینی نیز یافت شود صلح از رؤیا به واقعیت تبدیل خواهد شد.

از نظر آیالون، برای آن که فلسطین و دولت آن به یک مذاکره کننده قابل اعتماد تبدیل شده و به پیشرفت صلح کمک کنند، باید به ترور و حمایت از تروریستها پایان داده و اصلاحات مورد اشاره در نقشه راه را محقق سازند. به اعتقاد وی بحران جاری نتیجه ساده رهبری نادرست رهبران فلسطینی است که فعالانه از تروریسم حمایت و به آن کمک مالی و بدین ترتیب، خشونت و تروریسم را تقویت کرده اند. به ادعای آیالون در صورت تحقق صلح و امنیت، فلسطینیان می توانند حاکمیت خود را در اختیار گرفته و برای اولین بار در طول تاریخ یک دولت مستقل داشته باشند.

وی می افزاید: اسرائیل برای برقراری صلح، غیرنظامیان فلسطینی را از تروریستها تفکیک کرده و سعی می کند راههای ارتباطی بیشتری را برای آن دسته از فلسطینیانی که از نظر اسرائیل تروریست نیستند در جهت فعالیت در اسرائیل باز کند. اما در مقابل، فلسطینیان نیز باید متون درسی و ساختارهایی که خشونت علیه اسرائیل را تشویق می کنند را اصلاح کنند.

2 ـ تروریسم:

آیالون معتقد است که ترور را باید در نطفه خفه و از ظهور و پیدایش آن جلوگیری کرد. زیرا پیدایش ترور منجر به توسعه آن می شود. به عقیده وی، موفقیت ترور در نقطه ای از جهان به موفقیت آن در تمامی نقاط جهان منجر می شود. به نظر آیالون بر همین اساس است که اسرائیل، آمریکا و جهان غرب، در معرض خطر بی امان و واقعی تروریسم قرار دارند و به همین دلیل باید به عنوان جبهه ای متحد، در مقابل آن بایستند تا آزادی و دموکراسی بر تروریسم چیره شود.

آیالون معتقد است اسرائیل در برابر تروریسم چاره ای جز دفاع از خود ندارد. چراکه ائتلاف گروههای ترور شامل القاعده حماس، حزب الله، جهاد اسلامی و گردانهای الاقصی، علیه اسرائیل، بیشتر متوجه حیات سیاسی و موجودیت آن است، نه به خاطر آنچه که اسرائیل انجام می دهد. از نظرآیالون تروریستها به ارزشهای دولتهای دموکراتیک، زندگی و همچنین اقتصاد آنان حمله می کنند. به نظر او یکی از اهداف اصلی آنها ضربه زدن به اقتصاد اسرائیل است. به همین دلیل اسرائیل به عنوان یک کشور دموکراتیک از سایر کشورهای دموکراتیک برای تأمین شرایط سیاسی و مالی مبارزه با تروریسم، درخواست کمک می کند.

آیالون مدعی است که اغلب حملات گروههایی که اسرائیل آنها را تروریست می نامد، علیه جوامع غیرنظامی صورت می گیرد. در حالی که اسرائیل تمامی تلاش خود را به کار می بندد تا تلفات غیرنظامی را کاهش دهد، حتی اگر این اقدام به قیمت جان سربازان اسرائیلی تمام شود.

3 ـ بیت المقدس:

آیالون معتقد است بیت المقدس غیرقابل تقسیم، یکپارچه و پایتخت ابدی و ازلی اسرائیل است.

4 ـ دیوارحائل:

از نظر دانی آیالون، دیوارحائل، یک منطقه بی طرف (Buffer Zone) و ابزار دفاعی مقطعی اسرائیل برای دفاع از شهروندان اسرائیلی در مقابل عملیات انتحاری (شهادت طلبانه) فلسطینیان است. به نظر وی دیوارحائل یک طرح سیاسی نیست و مسیر دیوار نیز به وسیله ملاحظات امنیتی تعیین می شود. اسرائیل تلاش دارد مسیر دیوار را به گونه ای اصلاح کند که تأثیر آن بر جمعیت فلسطینی را به حداقل ممکن برساند.

5 ـ سیاست عقب نشینی یک جانبه:

آیالون به عنوان مدافع سرسخت سیاست عقب نشینی اسرائیل، حمایت و دفاع همه جانبه ای از سیاستهای دولت در این زمینه مخصوصا در دوره شارون به عمل آورده است. آیالون معتقد است پس از سالها تلاش نافرجام اسرائیل و فلسطینیان برای دستیابی به صلح، دولت اسرائیل خط مشی متفاوتی را در پیش گرفت. از نظر آیالون سیاست عقب نشینی اسرائیل یک اقدام سیاسی، استراتژیک و تاریخی و بزرگ بود که هدف آن، علاوه بر کاهش اختلاف اسرائیل و فلسطین، تقویت اسرائیل به لحاظ سیاسی، امنیتی، اقتصادی و حتی اجتماعی است. به عقیده آیالون عقب نشینی به عنوان بهترین خط مشی و راهکار، نقطه جهش برای احیاء روند صلح و فراهم آوردن زمینه های لازم برای تشکیل نهادهای حکومتی توسط فلسطینیان است.

وی می افزاید: این اقدام اسرائیل، راه مثبت و صحیحی را پیش پای سران تشکیلات خودگردان می گذارد تا کنترل منطقه را به دست گرفته و به اسرائیل و سایر کشورهای جهان اقتدار و حاکمیت خود بر سرزمین و دولت فلسطین را نشان دهند. از نظر آیالون نه تنها نوارغزه برای اسرائیل نعمت نبوده، بلکه یک مسئولیت پرهزینه به شمار می آمد و حضور در این منطقه هیچ ثمره ای را برای اسرائیل دربرنداشت، زیرا جمعیت یهودیان ساکن نوارغزه تنها هشت هزار نفر بود، در حالی که این نسبت برای فلسطینیان یک میلیون و 200 هزار نفر است. بهعقیده وی از نظر تاریخی و از دید کتاب مقدس نیز هیچ گاه نوارغزه، بخشی از سرزمین اسرائیل نبوده است.

آیالون معتقد است از آنجا که سیاست جداسازی نوارغزه مورد حمایت آمریکاست، می توان از آن به عنوان یک عامل کلید برای تقویت پیوند بین اسرائیل و آمریکا نیز بهره برد، ضمن آن که حضور تشکیلات خودگردان در نوارغزه باعث می شود تا آنان بهتر از اسرائیل به مقابله با ترور بپردازند. زیرا تروریستها مردمانی از نوع و گونه خود آنها محسوب می شوند.

6 ـ دولت فلسطین:

دانی آیالون معتقد است که پیروزی حماس در انتخابات به معنای تداوم رنج و مشقت برای فلسطینیان است. به نظر آیالون از آنجا که حماس با خواسته دولتهای غربی مبنی بر به رسمیت شناختن اسرائیل مخالفت کرده است، اسرائیل نیز در سیاستهای اعطای کمک به مردم فلسطین تجدیدنظر خواهد کرد. آیالون مدعی است: "از نظر اسرائیل، حماس مسئول بسیاری از بمب گذاریهای انتحاری (شهادت طلبانه) بوده و بنابراین مبارزه با ترور مستلزم خلع سلاح حماس و اصلاح خط مشی سیاسی و نظامی آن است."

7 ـ انتفاضه:

آیالون مدعی است که اصطلاح انتفاضه به طور ضمنی به معنای یک "نهضت عمومی" است. بنابر ادعای وی انتفاضه با ساختار و وضعیت کنونی به عنوان یک "مبارزه تروریستی"، حتی قبل از کمپ دیوید به گونه ای منسجم طراحی و سازماندهی شده بود، لذا انتفاضه با وضعیت کنونی، نه یک جنش عمومی، بلکه یک "جنگ تروریستی" است.

8 ـ روابط با آمریکا:

آیالون روابط دوستانه اسرائیل و آمریکا را مبتنی بر دو اصل "دموکراسی و آزادی" می داند. از نظر آیالون، آمریکا در طول تاریخ حیات اسرائیل با حمایت مادی و معنوی خود، امنیت را برای شهروندان اسرائیلی به ارمغان آورده است. لذا آگاهی اسرائیل از وفاداری ابدی آمریکا نسبت به خویش، به همراه حمایت دلسوزانه و همه جانبه مردم آمریکا از اسرائیل، یک عنصر مهم در توانایی این کشور (اسرائیل) برای پیشبرد صلح واقعی با فلسطینیان است.

9 ـ سوریه:

آیالون معتقد است همزمان با اسرائیل که آماده ایجاد برخی ارتباطات میان خود و فلسطینیان است، سوریه به هر طریق ممکن سعی می کند در کار روند صلح، واقعه ایجاد کرده و امکان هر گونه پیشرفتی در زمینه صلح را سلب کند. آیالون سوریه را متهم به ایفای نقش مهم در حمایت از تروریسم از طریق حمایت از حزب ا... در لبنان و 11 گروه تروریست فلسطینی مستقر در دمشق می کند. از نظر آیالون، در حالی که اسرائیل مصمم به ایجاد سازش ارضی براییک صلح پایدار است، سوریه از بلندیهای ـ جولان به عنوان منطقه استراتژیکی و تهدید نظامی مناطق مسکونی اسرائیل استفاده می کند. آیالون معتقد است سوریه باید از بازیهای کلامی دست برداشته و به حمایت خود از تروریسم ضد اسرائیلی پایان دهد.

10 ـ ایران:

آیالون مدعی است ایران مانند سوریه سعی می کند به هر طریق ممکن روند صلح را متوقف کرده و امکان هر گونه پیشرفتی را سلب کند. از نظر آیالون ایران هسته ای یک خطر عمده برای جامعه جهانی و بیشتر از آن برای خاورمیانه است، چرا که عملی شدن برنامه هسته ای ایران یک تهدید حقیقی را ایجاد می کند. به ادعای آیالون ایران باید این نکته را که جامعه جهانی این وضعیت را قبول نمی کند، بپذیرد. از نظر آیالون، ایران سرگرم بازی ای است که مدتها پیش موعد آن تمام شده است. وی می گوید: مسئله ایران باید به شورای امنیت واگذار شود و اگرچه اسرائیل مخالف جنگ علیه ایران نیست، اما این راه حل نمی تواند یک راه حل پایانی باشد، لذا بهاعتقاد وی اولویت اسرائیل باید مشارکت با جامعه جهانی برای حل مسئله از طریق روشهای دیپلماتیک باشد. اگرچه معتقد است که انزوای سیاسی و تهدید به تحریمهای اقتصادی، ایران را به احتیاط و محافظه کاری بیشتر وادار می سازد.

11 ـ خاورمیانه جدید:

آیالون ضمن تأکید بر اهمیت دموکراسی در جهان عرب، معتقد است در صورتی که جوامع عرب از حقوق مساوی و فرصتهای برابر برخوردار باشند، متمایل به خلق سیستم حکومتی مبتنی بر صلح و دموکراسی و خواهان صلح با همسایگان خواهند شد. تجربه ای که طبق ادعای آیالون در اتحاد شوروی سابق، آسیا و آمریکای لاتین ملاحظه شده است.

مآخذ:

1. بولتن رویداد و گزارش اسرائیل، 30/7/1385، شماره 315.
2. www.Jewishvirtuallibravy.org/jsource/biography/ayalon.html.
3. www.Israelemb.org/bios/Dany-Ayalon/Dany-Ayalon.Html.