آش، شولم (1957ـ1880)
شولم آش (Sholem Asch) نویسنده و نمایشنامه نویس یهودی که تا هفده سالگی آموزش های دینی را فراگرفت و سپس با اندیشه روشنگری آشنا شد. نخستین آثارش به زبان عبری است، اما مهم ترین آنها به زبان یدیشی نوشته شده است. با رمان شهر در محافل یدیشی به شهرت رسید. آمریکا و موتکی دزد از دیگر رمان های اوست. خدای انتقام، یکی از مهم ترین نمایشنامه های یدیشی، نوشته اوست.
در سال 1910 به آمریکا مهاجرت نمود و همچنان به یدیشی نویسی ادامه داد. در رمان شهرهای سه گانه و رهایی، بخش هایی از زندگی یهودیان یدیشی را به تصویر کشیده است، اما در رمان رود شرقی به زندگی یهودیان آمریکا می پردازد. در واپسین رمان هایش، یعنی موسی، پیامبر و ناصری کوشید تا باتبیین میراث معنوی مشترک یهودیان و مسیحیان، شکاف عقیدتی پدید آمده میان آنان را پر کند. همین مسأله خشم یهودیان ارتدوکس و یدیشی را برانگیخت و به تبلیغات مسیحی متهم گردید. شولم دو سال آخر عمرش را در اسرائیل گذراند.
با توجه به این که ادبیات او گرایش یدیشی، انسانی، جهانی و ضد صهیونیستی دارد، دلیل این کار او بر ما معلوم نیست. شاید بدان خاطر بوده است که چراغ خوانندگان یدیشی در ایالات متحده خاموش شده بود.
مأخذ:
- المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد سوم، زمستان 1382.
