کرش، الگا

الگا کرش (Olga Kirsh) شاعره ای یهودی از آفریقای جنوبی است که به آفریکانز ـ زبان هلندیهای مقیم آفریقای جنوبی ـ می نوشت. پدر و مادرش یهودی بودند و مادرش انگلیسی حرف می زد. پدر لیتوانیایی تبارش اگرچه انگلیسی را می فهمید، اما یدیشی را ترجیح می داد. الگا هم انگلیسی بلد بود و هم آفریکانزی، اما تجارب شعری اش را تنها با زبان دوم می توانست بیان کند.

نخستین مجموعه شعری اش نور آشکارکننده (1944) و سپس دیوارهای دل (1948) بود. شهرتش بیشتر بدین سبب است که او یگانه زن یهودی بود که به آفریکانزی می نوشت. خانم کرش درباره موضع هلندی های مقیم آفریقای جنوبی در قبال سیاهان و ناراحتی ایشان از حاکمان انگلیسی مطلب می نوشت. کرش در 1948 به اسرائیل رفت، اما نتوانست به انگلیسی یا عبری شعر بسراید. سپس به زبان آفریکانز بازگشت و سومین دیوان شعرش را با نام نوزده چکامه (1972) منتشر نمود.

در 1974 برای شرکت در جشنواره زبان آفریکانزی به آفریقای جنوبی رفت و همین دیدار الهام بخش واپسین مجموعه شعری اش سرزمین بارور و اقامت زمستانی در کشوری بیگانه شد.

سیره ادبی کرش، وابستگی یهودی اش را زیر سؤال می برد؛ زیرا او تنها به زبان آفریکانزی می نویسد. اگرچه محل اقامت خود را به اسرائیل منتقل نمود، اما هرگز نتوانست اثر موفقی درباره موضوعی یهودی یا صهیونیستی بنویسد و منابع الهامو ظرفیت زبانی اش همچنان مانند گذشته باقی ماند. حتی هنگامی که مقیم اسرائیل شد، دوران سکوت طولانی و سی ساله اش آغاز گشت و فقط با سفر به زادگاهش بود که این سکوت شکست. بنابراین یهودی دانستن کرش بی معناست.

مأخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد سوم، زمستان 1382.