هیرش، سامسون (1888 ـ 1808)

سامسون هیرش (Samson Hirsch) حاخام آلمانی و رهبر جنبش یهودیت ارتدوکس که آموزشهای دینی را به طور کامل فرا گرفت و تلمود را نزد پدرش خواند. او از اولین کسانی بود که علیه یهودیت اصلاح طلب سر به شورش برداشت. در سال 1851 به عنوان حاخام فرقه ارتدوکس فرانکفورت برگزیده شد. این فرقه به دور از اصلاح طلبان زندگی می کرد؛ زیرا هیرش معتقد بود که ارتباط با اصلاح طلبان به فروپاشی یهودیت و تهی شدن آن از محتوایش خواهد انجامید. او به جای آن شعار تورات و شناخت سکولاریستی را مطرح کرد.

هیرش یهودیان را قومی می دانست که قومیت آنها با سایر اقوام فرق می کند؛ زیرا قومیت آنان دینی است و باید به انتظار ماشیح باقی بمانند تا آنها را به قوم و ملتی کامل مبدل سازد. همچنان که در کتابهای کابالا ذکر شده آنها باید در دوران انتظار ماشیح همه شعائر تورات را انجام دهند تا بتوانند خود و جهان را رهایی بخشند و با ذات الهی متحد گردند. هیرش از یهودیان ارتدوکس خواست تا خود را به شکل گروهی مستقل سازماندهی نمایند و از هم پیمان شدن با دیگر فرقه های یهود و آمیزش با آنان در صورت سرباز زدن ایشان از پذیرش ارزشها و اعتقادات ارتدوکسی خودداری کنند. هیرش بخش عمده دیدگاههای خود را در کتابش به نام "نوزده سخنرانی درباره یهودیت" شرح داده است.

در این کتاب از یهودیت در برابر حملات داعیه داران اصلاح طلبی و نوگرایی دفاع کرده است. از نظر هیرش قوم یهود تنها ملتی است که شیوه زندگی اش نشان می دهد که برای خدمت به خداوند آفریده شده است و سعادتش در تحقق بخشیدن به این هدف نهفته است.

بر همین اساس هیرش معتقد بود که مشکل اصلاحات دینی در این است که مبلغان اصلاحات به جای بالا بردن یهودی به سطح یهودیت واقعی، از واجبات و اوامر و نواهی می کاهند تا یهودیان را راحت کنند. پس آنچه مورد نظر است اصلاح یهودیان است نه یهودیت.

سخنان هیرش صهیونیسم را مورد تعرض قرار می دهد؛ زیرا صبر و تحمل فرد یهودی و به انتظار ماشیح نشستن به معنای آن است که وی هر زمان که بخواهد نمی تواند به سرزمین موعود بازگردد و همچنین وقتی تنها مرجع یهودیان، یهودیت با همه مسئولیتهای اخلاقی اش باشد و نه سعادت و آسایش ایشان، بنابراین هر یهودی باید زندگی در تبعید را تکلیف شرعی خود بداند و هرگز درصدد سازگار کردن خود یا آیین خود با محیط برنیاید.

بدین ترتیب می بینیم که افکار ارتدوکسی در آغاز به شدت با صهیونیسم در تضاد بوده است. البته این موضع گیری رفته رفته تغییر کرد تا آنجا که صهیونیسم همه مذاهب و گرایشهای یهودیت را درنوردید و تنها تعداد اندکی از ارتدوکسها مانند گروه ناطوری کارتا موضع خصمانه خود علیه صهیونیسم را حفظ کردند.

مأخذ

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد پنجم، چاپ اول، پاییز 1382.