سپاه یهودی

"سپاه یهودی" (Jewish Legion)تشکیلاتی نظامی متشکل از داوطلبان یهودی است که در طی جنگ جهانی اول، در کنار نیروهای انگلیسی و متفقین جنگیدند، همچون گردان یهودی شماره 38 که در سال های 1917ـ1915 در انگلیس شکل گرفت، گردان 39 که در سال های 1917 و 1918 توسط بن گوریون و بن زوی در ایالات متحده تشکیل شد، گردان 40 که در فلسطین تشکیل شد و همچنین گردان های تفنگداران پادشاهی و گردان قاطری که در سال 1915 به دست ژابوتنسکی و ترومپلدور در مصر تأسیس شد. شمار افراد همه این سازمان ها به 6400 نفر می رسید که همه آنها به نام "سپاه یهودی" خوانده می شدند.

دلیل پیدایش این تشکیلات این بود که صهیونیست ها می پنداشتند که باید به انگلستان به عنوان قدرت برتر استعماری کمک کنند تا آن دولتنیز در تأسیس میهن ملی یهودیان، آنان را یاری دهد. صهیونیست ها در آغاز کار، با دشواری های بسیاری روبه رو بودند و وزارت دفاع انگلیس به آنها توجهی نکرد و یهودیان جذب شده در جامعه انگلستان و چپ گرایان در محافل جوانان یهودی، با آنان مخالفت کردند. اما جوّ آن زمان انگلیس، مخالف یهودیان "بیگانه" بود که از روسیه می آیند و در انگلیس ساکن شده و روزگار می گذرانند، بدون این که بار دفاع از آن کشور را بر دوش بکشند.

بنابراین، دولت انگلیس به بسیج این "بیگانگان" شتافت تا احساسات خشم آلود را ـ که به دلیل وضع خاص آنها به وجود آمده بودـ فرونشاند. این اقدام، عامل اصلی تضعیف مخالفت یهودیان با فکر تشکیل یک گروه نظامی صهیونیستی بود.

دولت انگلیس در اوت 1916 موافقت خود را با پیشنهاد ژابوتنسکی مبنی بر تشکیل یک گردان یهودی اعلام کرد. این در حالی بود که تلاش برای صدور اعلامیه بالفور، به شدت در جریان بود. در ابتدا هدف این بود که این گردان، یک گردان کاملاً یهودی باشد، اما مخالفان صهیونیسم موفق شدند که جلو این برنامه را بگیرند.

بنابراین نام "گردان 38، تفنگ داران پادشاهی" بر آن نهاده شد و جان پاترسون، افسر انگلیسی، فرماندهی آن را به عهده گرفت. این گردان در انگلیس و مصر، آموزش دید و سپس روانه فلسطین شد. با این که این گردان در هجوم به شرق اردن و اشغال شهر سلط در سپتامبر 1918 شرکت داشت، اما کارکرد آن رضایت بخش نبود؛ زیرا مالاریا در میان سربازان گسترش یافت و باعث شد بسیاری از آنها (از جمله بن گوریون) صحنه را ترک کنند و گردان، متلاشی شود.

وقتی که ایالات متحده آمریکا وارد جنگ شد، در ژانویه 1918 با تشکیل یک گردان دیگر متشکل ازیهودیان آمریکا و داوطلبان کانادایی و آرژانتینی موافقت کرد که "گردان 39" نامیده شد و بخشی از آن را نیمه سال 1918 به مصر و شرق اردن منتقل شد در حالی که پس از پایان جنگ، بخش اعظم آن روانه فلسطین گردید.

در ژوئن 1918 بنابر پیشنهاد فرمانده تیپ اسکاتلند و فلسطین، گردان دیگری به نام "گردان 40" تشکیل شد. وی خواستار آن شده بود که یهودیان مناطقی که نیروهای انگلیسی آن را اشغال کرده اند بسیج شوند. این گردان و تل الکبیر آموزش دید و در حمله به شمال فلسطین در سال 1918 شرکت نداشت، اما در پایان آن سال، به فلسطین انتقال داده شد.

پس از پایان جنگ جهانی اول، در خاک فلسطین، سه گردان یهودی پایگاه داشتند که در مجموع پنج هزار نیرو داشتند و یک ششم نیروی مسلح سرپرستی انگلیس را تشکیل می دادند. نام آنها "گردان عبری" و نشان آن، منورا بود (نشان کابالا و سپس کشور صهیونیستی). پس از آن که پایه های اشغال انگلیس در فلسطین تحکیم شد، دولت انگلیس این گردان ها را مرخص کرد و به فراخوانی های سازمان جهانی صهیونیسم، برای افزایش شمار افراد گردان ها و باقی ماندن آنها در چارچوب نیروهای انگلیسی، توجه نکرد. در سال 1921، این گردان ها به کلی منحل شدند و بسیاری از اعضای آنها به هاگاناه پیوستند.

(ن. ر: تیپ یهودی)

مأخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد هفتم،

چاپ اول، 1383.