بروکس، مل

مل بروکس (Mel Brooks) وی از مهمترینکارگردانان کمدی در دهه های هفتاد و هشتاد آمریکا بود. در نخستین فیلمهایش با مجموعه مارتین ویلدمن، جین وایلدر و وودی آلن سبک خاصی در سینمای کمدی پدید آورد. وی درباره خودش می گوید: "دوست ندارم کسی باشم که مردم فکر می کنند، اما مشکل این است که نمی دانم واقعا که هستم".

در سال 1926 در نیویورک و میان خانواده ای یدیشی به دنیا آمد. در محله یهودی نشین بروکلین که خانواده های فقیر به سختی در آن زندگی می کردند. پرورش یافت. نام اصلی اش ملوین کانسکی بود، اما در 1940 نام غیریهودی میل بروکس را برای خود برگزید. به عنوان دلقک در مجموعه هتلها و کاباره های "پورشه" کار کرد؛ جایی که محل رفت و آمد یهودیان اروپای مرکزی بود و جری لوییس، دانی کای و لینی بروس کار خود را از همانجا آغاز کردند.

رابطه بروکس با سینما به دوران کودکی اش بازمی گردد؛ زمانی که سینما برای این کودک یهودی، فقیر و مجبور به کار، تنها پناهگاه در جهان بی رحم و خشن بود.

عوامل گوناگونی در شکل گیری سبک کمدی بروکس نقش داشت، اما همه آنها به یک ویژگی بازمی گشت که همان ترس بود؛ ترس از جامعه ای غیرخودی که یهودیان را می راند و فقرا را نمی پذیرد و ترس از جامعه ای شلوغ که آرام نمی گیرد و بیکاران را طرد می کند. این ترس هنگامی که بروکس کار خود را در عرصه تلویزیون و سینما آغاز کرد، عمیق تر گشت. نمود ترس یادشده در فیلمهای بروکس، سه صورت داشت: شوخی، پوچ گرایی تلخ و مرجعیت سینمایی (یعنی این که فیلمهای بعدی، یگانه اصل و مرجع این فیلم باشد). این مرجعیت، ابزار دفاعی خوبی برایورود در جامعه غیرخودی و حتی نقد آن است.

به عبارت دیگر از یک سو آنان را می خنداند و از سوی دیگر مسخره شان می کند. فیلم تاریخ جهان (1981) دیدگاهی کامل دارد و ویژگی های سبک بروکس را آشکارا نشان می دهد. از دیگر فیلمهای مهم او می توان به بیشترین ناآرامی (1977) و باشیم یا نباشیم (1985) اشاره نمود.

مأخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد سوم، زمستان 1382.