بیت هامدراش

اصطلاح "مدرس" یا به عبری "بیت هامدراش" (Beit Hamedrash) به معنای یکی از شکل های نخستین حلقه های تلمودی است؛ جایی برای پژوهش های دینی که معمولاً پیوسته به معبد یا دوران آن بود. این اصطلاح عبری گاهی به معنای خود معبدنیز به کار رفته است. البته در این مدرسه ها در اصل شریعت آموخته می شد و گاهی در آن به آموزش نماز می پرداختند. هر چند که فعالیت اصلی آنها به تلمود مربوط می شد و آموزش نماز، امری ثانوی بود.

در سده های میانه مدرسه ها در کشورهای گوناگون غربی میان گروه های یهودی پراکنده بود تا آن جا که از مظاهر ثابت هر شهری به شمار می رفت. این مدرسه ها گاهی پیوسته به معابد و گاهی جدا از آنها بود. در فرانسه و آلمان همین مدرسه ها، مدارس عالی تلمودی به شمار می رفتند. نهادهای اداری یهودیان بر این مدرسه ها نظارت داشتند و معمولاً به آنها کمک مالی می کردند.

برخی ثروتمندان یهودی در آلمان مدارسی تلمودی برپا کرده بودند. این مدرسه ها در آلمان "کلاووس" نامیده می شد و معادل حسیدیستی آن "اشتبیل" به معنای حجره کوچک بود؛ جایی که حسیدیست ها برای نماز و عبادت در آن گردهم می آمدند. در دوره های جدید پس از به هامش رانده شدن آموزش های دینی توسط جنبش مدرنیسم، این مدرسه های سنتی از میان رفت و مراکز دین پژوهی جای آن را گرفت.

مأخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد سوم، زمستان 1382.