آدوا، مرکز

امروزه در سراسر جهان و از جمله اسرائیل که خود را کشوری دموکراتیک معرفی می کند، سازمانهای غیردولتی که در ابعاد محلی، ملی یابین المللی فعالیت دارند، به وفور می توان یافت.

مرکز آدوا (Adva center) یکی از این سازمانهای غیردولتی اسرائیل است که بنابر ادعای بنیانگذاران آن، در جهت حمایت از حقوق گروههای مختلف اجتماعی و بررسی سیاستگذاریهای رژیم صهیونیستی تشکیل شده است.

مرکز آدوا یک سازمان غیردولتی و میانه رو است که با هدف ارتقاء حقوق انسانی و گسترش مساوات و عدالت اجتماعی در میان گروههای نژادی، قومی، ملی، جنسی و... و مساعدت قشرهای آسیب پذیر اسرائیل تشکیل شده است.

به ادعای مقامات حقوقی آدوا این مرکز تنها سازمان اسرائیلی به شمار می آید که اطلاعات مورد نیاز دیگر سازمانهای صلح طلب اجتماعی و مدافع حقوق بشر، قانونگذاران، گروههای مختلف و عموم جامعه اسرائیل و حتی خارج از مرزها را در قالب مجموعه گزارشها، تحقیقات و تجزیه و تحلیلها درباره سیاستگذاریها و خط مشی های حکومت در مسائل گوناگون به ویژه بودجه دولت اسرائیل، تأمین می کند.

الف ـ تاریخچه و اهداف اولیه مرکز:

آدوا (به معنای حرکت مواج) یک سازمان غیردولتی میانه رو و عملگرا برای تحلیل و بررسی خط مشی ها و سیاستهای حکومت اسرائیل است. این مرکز به سال 1991 و در نتیجه فعالیتهای علمی سه جنبش اجتماعی اسرائیل با عناوین: "جنبش یهودیان خاورمیانه"، "جنبش فمینیست" و "جنبش حقوق اعراب"، در تل آویو تأسیس شد.

اصلی ترین اهداف مرکز آدوا شامل مواردی چون: دفاع از حقوق انسانی، رفع تبعیض و نابرابری اجتماعی و توزیع عادلانه فرصتها میان گروههای مختلف نژادی، قومی، جنسی و طبقات گوناگون اجتماعی که در اسرائیل زندگی می کنند، است.

به همین منظور، این مرکز به تحقیق و بررسی درباره عوامل مؤثر در ایجاد تبعیض و نابرابری در میان قشرهای گوناگون و توسعه عدالت اجتماعی و دفاع از حقوق بشر در جامعه اسرائیل می پردازد.

البته مرکز آدوا از سال 1995 هدف جدیدی را در دستور کار خود قرار داد که با پیگیری این هدف جایگاه خود را در میان سایر سازمانهای مدافع حقوق اجتماعی در اسرائیل تا حد زیادی ارتقاء بخشید.

مأموریت جدید مرکز عبارت است از: تحلیل و بررسی سیاست و خط مشی های اسرائیل در زمینه های گوناگون اجتماعی همچون آموزش، بهداشت، مسکن، حقوق سالخوردگان، رفع تبعیض میان گروههای جنسی و نژادی در اسرائیل و...

مجموعه دستاوردهای سازمان در این بخش، مورد توجه و استفاده بسیاری از قانونگذاران،نمایندگان کنست برنامه سازان دولتی، سازمانهای همسو و مدافع حقوق بشر و عموم جامعه اسرائیل بوده است.

ب ـ ساختار سازمانی و ترکیب اعضاء:

1 ـ رئیس مرکز آدوا:

دکتر یوسی داهان (Yossi Dahan)بنیانگذار مرکز آدوا است. وی که استاد فلسفه و حقوق در آموزشگاه حقوق و رئیس بخش حقوق بشر در دانشگاه رامات گان (Ramat Gan) بوده، تاکنون ریاست مرکز آدوا را برعهده داشته است.

وی دارای مدرک دکتری از دانشگاه کلمبیا است و از جمله فعالان اجتماعی با سابقه در زمینه تلاشبرای گسترش عدالت اجتماعی در جامعه اسرائیل است.

به اعتقاد داهان ائتلاف قشرهای مختلف، امری ضروری برای زندگی اجتماعی است و لازم است تا قوانین دولتی و نحوه توزیع امکانات اجتماعی به سود همه قشرهای جامعه اصلاح شوند.

از وی تحقیقات متعددی در زمینه مسائل اجتماعی با عناوین ذیل انتشار یافته است:

ـ اصلاحات ارضی و تئوریهایی در باب عدالت.

ـ حقوق مهاجران کارگر.

ـ فرضیاتی درباره ناسیونالیسم.

ـ فرصتها و اصلاحات آموزشی.

"چه کسی مالک این سرزمین است؟" درباره حقوق و عدالت اجتماعی (2005).

"آموزش فرهنگهای گوناگون در دولت صهیونیستی ـ معضل یهودیان خاورمیانه" مطالعات در فلسفه و آموزش (2001).

ـ دموکراسی مالکان و سیوسیالیزم روشنفکر: اقتصاد و رفاه در تئوری عدالت راولز.

داهان در اکثر کمیسیونهای پارلمانی و دولتی شرکت می کند و مصاحبه های بسیاری از وی در موضوعات مختلف چون امکانات آموزشی، فقر، تفاوتهای فرهنگی و... از رادیو و تلویزیون اسرائیل بخش شده است.

2 ـ هیأت مدیره:

علاوه بر یوسی داهان، سایر اعضای 13 نفره در هیأت مدیره مرکز ادوا، از جمله نمایندگان برجسته گروههای بزرگ اجتماعی اسرائیل محسوب می شوند که از میان آنها می توان به افراد ذیل اشاره کرد:

ـ باربارا سویرسکی (Barbara Swirski) که در سمت رئیس هیأت مدیره مرکز فعالیت می کند.

ـ پرفسور اسماعیل ابوسعد (Ismail Abu-saad) .

ـ دکتر دنی فیلک (Danny Filc) .

ـ دکتر نیتزا برکویچ (Nitza Berkowitch) .

ـ دکتر ریوکا ساوایا (Rivka savaiya) .

3 ـ اعضای همکار:

اکثر کارمندان آدوا جزء شخصیتهای فعال و با سابقه اسرائیلی در زمینه های اجتماعی و اقتصادی به حساب می آیند که در ذیل به نام برخی از این افراد اشاره می شود:

ـ شلومو سویرسکی (Shlom swirski)رئیس بخش علمی مرکز.

ـ اتی کونور ـ آیتاس (Itti Konar-Attias)مدیر تحقیقات مرکز.

ـ یل هاسون (Yael Hasson) محقق.

ـ نتاسیلونی (Neta silony) مدیر صندوق بودجه زنان.

ج ـ فعالیتها:

مرکز آدوا یک مرکز عملگرا و تحلیلگراست. بدین معنا که نیمی از برنامه های این سازمان به صورت عملی و اجرایی و نیمی دیگر در قالب تحلیل و بررسی خط مشی ها و سیاستهای عوامل قانونگذار در حکومت اسرائیل بوده است. بنابراین اقدامات این مرکز در دو حوزه عمل و تحلیل سیاستها قابل بررسی است.

1 ـ حوزه عمل و اجرا:

اصلی ترین فعالیتهای مرکز آدوا با هدف حمایت از اصلاحات اجتماعی و تغییر در سیاستگذاریهای حکومت، برای یاری و مساعدت گروههای آسیب دیده در جامعه اسرائیل و ارائه آموزش همگانی و عمومی صورت می گیرد.

مرکز برای رسیدن به این اهداف از روشهای گوناگون استفاده می کند که به چند نمونه از آنها اشاره می کنیم.

ـ مشاوره و همکاری با سازمانهای همسو و مدافع حقوق اجتماعی.

ـ مشاوره و راهنمایی اعضای کابینه و قانونگذاران.

ـ ارائه خط مشی ها و راهکارها در مسائل مختلف اجتماعی همچون حقوق بشر، حقوق بهداشتی، حداقل دستمزد و... از طریق مصاحبه و بحث و گفتگو در رسانه ها.

ـ ائتلاف با گروههای گوناگون اجتماعی برای انجام اصلاحات اجتماعی.

ـ سازماندهی دوره های آموزشی گسترده که آراء و نظرات بدیعی را در اختیار قشرهای گوناگون مردم از کارگران گرفته تا مقامات عالی رتبه، قرار می دهد.

ـ برپایی سمینارها و کنفرانسهایی با حضور سازمانهای مدافع عدالت اجتماعی، نمایندگان، وزرای دولت، گروههای جوان، مربیان، پزشکان و عموم قشرهای جامعه و...

2 ـ حوزه تحلیل و بررسی سیاستها و خط مشی ها:

در این حوزه مرکز آدوا، به بررسی و تحلیل خط مشی و برنامه های کابینه های اسرائیل در قبال موضوعات گوناگون اجتماعی می پردازد، اما عمده کاری که در این بخش صورت یافته، بیشتر در زمینه تحلیل بودجه ملی است که همزمان با ارائه پیش نویس بودجه سالانه از سوی دولت، تحقیقاتی درباره پیامدها و نتایج بودجه آن سال برای گروههای آسیب پذیر اجتماعی و به طور کلی عموم جامعه اسرائیل انجام می شود. با این اقدام، اطلاعات لازم درباره میزان برابری و برقراری عدالت اجتماعی در اسرائیل، در دسترس قشرهای گوناگون جامعه، سازمانهای همسو، قانونگذاران، مقامات دولتی قرار می گیرد.

مرکز آدوا در این حوزه نیز از روشهای گوناگون برای نیل به اهداف خویش استفاده می کند که از آنجمله به موارد زیر می توان اشاره کرد:

ـ ارائه گزارشها و نتایج تحقیقات مرکز به سازمانها و انتشار آنها در سطح جامعه.

ـ تشکیل کارگاههای آموزشی سالانه برای قانونگذاران اسرائیلی.

ـ تأمین اطلاعات لازم برای سازمانهایی که از توانایی، زمان و منابع کافی برای تحقیق و بررسی پیرامون امور اجتماعی برخوردار نیستند.

ـ برپایی کنفرانسها و ارائه خدمات آموزشی در زمینه نتایج برابری و مساوات در جامعه، از طریق مباحثات و تبادل نظر میان قشرهای گوناگون جامعه.

ـ تحریک قشرهای جامعه به بحث و تبادل نظر درباره امتیازات و حقوق ملی و توزیع عادلانه منابع دولتی.

ـ ائتلاف با سازمانهای مدافع حقوق اجتماعی و دیگر گروهها در جهت افزایش آگاهی آنها درباره پیامدها و نتایج مساوات اجتماعی.

ـ مرکز آدوا در زمینه مسائل مربوط به بودجه نیز از طرق ذیل عمل می کند.

ـ بحث و مناظره درباره نتایج بودجه بندی دولت در جامعه.

ـ دفاع از حقوق قشرهای گوناگون در رابطه با ساختار بودجه دولت.

ـ پروژه تغییر و اصلاح در ساختار بودجه دولت.

ـ ارائه گزارشهای تحلیلی از چگونگی تخصیص بودجه ملی اسرائیل در زمینه خدمات اجتماعی.

ـ تشکیل کارگاههای بودجه برای قانونگذاران و سازمانهای مدافع عدالت اجتماعی.

د ـ انتشارات:

انتشارات آدوا به بررسی شکافهای اجتماعی و تبعیض میان قشرهای مختلف جامعه اسرائیل، کشف نتایج و پی آمدهای نابرابری در جامعه و ارائه راه حلها و برنامه های مطلوب در جهت رفع این معضل می پردازد.

دستاوردهای این بخش، منابع اصلی در مباحثات و مناظرات کمیسیونهای دولتی و پارلمانی و گروههای گوناگون اجتماعی محسوب می شوند.

این بخش در زمینه های گوناگونی فعالیت دارد که مختصرا به آنها اشاره می شود:

1) در زمینه انتشار گزارشهای تحلیلی درباره موضوعات اجتماعی و سیاستگذاریهای حکومت که در دو بخش صورت می گیرد.

یک) بخش بررسی وضعیت حقوق بشر و برابری اجتماعی در جامعه اسرائیل و تحلیل خط مشی های سیاستگذاران در این زمینه. کلیه گزارشهایی که به صورت سالانه در این بخش ارائه می شود در قالب مجموعه ای با عنوان دفاع از برابری در اسرائیل منتشر می شود.

این مجموعه که به سه زبان عبری، عربی و انگلیسی به چاپ می رسد، جدیدترین اطلاعات در زمینه آموزش، خدمات بهداشتی، رفاهی و مسکن و چگونگی ارائه این خدمات در میان زنان و مردان، اعراب و یهودیان، نژادهای گوناگون یهودی و... را در اختیار همگان قرار می دهد.

عناوین برخی از این گزارشها به شرح ذیلاست:

ـ مراقبتهای بهداشتی در اسرائیل (1998)ـ باربارا سویرسکی.

ـ شهروندان عالی رتبه اسرائیل (1997) ـ هاناویل (Hannah weihl) .

ـ آموزش کودکان در اسرائیل (1993) ـ شلومو سویرسکی.

ـ آموزش در اسرائیل (1991) ـ شلومو سویرسکی.

ـ مسکن در اسرائیل (1995) ـ هوبرت لاوـ یان (Hubert low-yone) .

دو) بخش تحلیل و بررسی ساختار بودجه دولت اسرائیل: تحقیق درباره مسائلی نظیر: چگونگی تخصیص بودجه ملی اسرائیل، پیامدهای بودجه بندی سالانه بر حقوق قشرهای مختلف جامعه و عدالت اجتماعی در اسرائیل، از جمله موضوعات مورد بررسی در این حوزه از فعالیتهای مرکز است.

یافته های این بخش، سالانه در مجموعه ای با عنوان نگاهی بر بودجه منتشر می شود که از جمله این گزارشهای می توان به موارد زیر اشاره کرد.

ـ تأثیرگذاری بودجه 2000 بر وضعیت زنان در اسرائیل (1999) شلومو سویرسکی.

ـ نتایج بودجه 2000 بر وضعیت شهروندان عرب (1998) اتی کونر (Etti Konur) .

ـ اصلاح بودجه 1997 وزارت بهداشت در مقایسه با 1996 (1997) باربارا سویرسکی.

ـ نگاهی بر بودجه وزارت آموزش و پرورش اسرائیل (1997) میراو سان زانگی (Meirav san-zangy) .

ـ نگاهی بر بودجه دولت در سال 1997، توسط شلومو سویرسکی.

2) انتشار مقالات موضوعی درباره نتایج برابری و مساوات در حوزه های آموزش و بهداشت، مسکن و... این مقالات به صورت گسترده ای در میان قشرهای گوناگون نظیر قانونگذاران، نظریه پردازان، فعالان اجتماعی، مقامات دولتی، روزنامه نگاران و... توزیع می شود. در ذیل به چند نمونه از این مقالات اشاره شده است:

ـ قانون بازنشستگی دولت (1996) هانا زهر (Hannah zohar) .

ـ یک خانه برای هر خانواده: طرحهای پیشنهادی برای سیاست خانه سازی دولت (1994) باربارا و شلومو سویرسکی.

ـ اصلاحیه پیشنهادی 1995 در قانون حداقل دستمزد (1995) لیندا افرونی (Linda Efroni).

ـ تمرکززدایی قدرت در امر مسکن (1994) راشل کالوش (Rachel Kalush) .

3) انتشار تحقیقات صورت گرفته از سوی اعضای مرکز مانند تحقیق ارائه شده توسط ناوال آسوس (Nawal Asous)با عنوان "نژادهای مختلف یهودی/کودکستانهای عربی در یافا" و تحقیقی که از باربارا سویرسکی (رئیس هیأت مدیره مرکز) با عنوان "تبعیض میان یهودیان و اعراب) به چاپ رسیده است.

ه ـ دیدگاهها و مواضع:

مرکز آدوا در قبال برخی رخدادهای منطقه ای وخط مشی های کابینه که تا حدودی بر وضعیت داخلی و اجتماعی اسرائیل تأثیرگذار بوده اند، مانند اشغال مناطق فلسطینی نشین و شهرک سازی و انتفاضه، مواضعی اتخاذ کرده است.

1 ـ اشغال اراضی فلسطینی:

به اعتقاد مرکز آدوا، سالیان متمادی است که کابینه های مختلف اسرائیل، هزینه هنگفتی را برای اشغال اراضی فلسطینی، گسترش شهرکها در کرانه باختری و نوارغزه، استقرار نیروهای نظامی در مرزها، مبارزه با مقاومت فلسطین و بازداشت گروههای مبارز فلسطینی پرداخت می کنند که نه تنها سودی برای آنها دربرنداشته، بلکه سبب تحلیل قوای نظامی، صرف بودجه های کلان برای شهرک سازی و اسکان در اراضی اشغالی، رکود صنعت توریسم و از بین بردن زمینه های سرمایه گذاری در اسرائیل شده است.

2 ـ شهرک سازی:

مرکز آدوا توسعه شهرکهای یهودی نشین در اراضی اشغالی را به مصلحت اسرائیل نمی داند، زیرا معتقد است، بودجه ای که دولت در این مناطق برای دفاع از این شهرکها صرف می کند سبب افزایش هزینه های اسرائیل در مناطق اشغالی 1967 شده است. این در حالی است که در 20 سال نخست اشغال، هزینه ها بسیار پایین بودند و اسرائیل در این مناطق سرمایه گذاری کمتری کرده است. ضمن آن که از بازار کالا و نیروی ارزان کارگران فلسطینی کهدرواقع تحت استثمار دولت اسرائیل بوده اند نیز سود می جسته، اما با افزایش جدی ساخت شهرکها، این موقعیت از دست رفته است.

3 ـ انتفاضه:

به اعتقاد مسئولان مرکز، انتفاضه دوم شدیدا به اسرائیل صدمه وارد کرده، باعث توقف رشد اقتصادی و پایین آوردن استانداردهای زندگی در جامعه اسرائیل شده و با تضعیف ارائه خدمات اجتماعی، سبب گسترش دامنه فقر در جامعه اسرائیل شده است.

به گفته محققان این مؤسسه، اینها تنها هزینه 37 سال اشغال از منظری جدید است. از نگاه مرکز آدوا از جمله پیامدهای دیگر انتفاضه مردم فلسطین، بی ثباتی سیاسی و سقوط دولتهای اسرائیلی است که نمونه آن را در ترور اسحاق رابین مشاهده کرده ایم.

مآخذ:

1. بولتن رویداد و گزارش اسرائیل، 1/8/1385، شماره 316.
2. بولتن رویداد و گزارش اسرائیل، حوزه سیاسی ـ داخلی، 24/12/1383، شماره 3ـ240.
3. www.Givingwisely.org.il/cgi-bin/x Gwexpandf. pl?language=E$$amuta=1.
4. www.ujc.org/content-display.html?Article ID=105 376.
5. www.Ariga.Com/humanrights/adva.Shtml.
6. www.rg-law.ac.it/conference 05/participants/yossi-d.htm.
7. www.Adva.org.about.Html.
8. www.Adva.org.indexe.Html.