گولاناز، ویکتور (1967ـ1893)

ویکتور گولاناز (Victor Gollanaz) ناشر و نویسنده انگلیسی است که در خانواده ای یهودی و ارتدوکس به دنیا آمد و در آکسفورد درس خواند. وی در برابر عقاید ارتدوکسی خانواده و ارزشهای محافظه کارانه سر به شورش برداشت و ابتدا به سوسیالیسم و سپس به اندیشه های صلح آمیز گرایش پیدا کرد. اما با نگرشی صوفی مآبانه، همچنان به دین عشق می ورزید. او از یهودیت لیبرالیستی خوشش آمد، اما بیشتر به جانب مسیحیت گروید. رسالتحضرت عیسی را تکمیل میراث یهودیت می دانست و با این همه، مسیحی نشد.

گولاناز در دهه بیست پا به عرصه نشر گذاشت و در سال 1927 یک مؤسسه انتشاراتی برپا کرد. وقتی نازیها در آلمان به حکومت رسیدند، به نشر کتب سیاسی پرداخت و با کمک جان استارشی و هارولد لاسکی، باشگاه نویسندگان چپ گرا را تأسیس نمود که می کوشید کتابهای سیاسی را با بهای اندک به دست خوانندگان برساند. این باشگاه به حرکت اجتماعی و سیاسی گسترده ای تبدیل شد و در اوج فعالیت، دارای شصت هزار عضو شد. اما پیمان 1939 آلمان ـ شوروی که از نظر گولاناز، خیانتی نابخشودنی به شمار می رفت، موجب به هم ریختن بساط باشگاه شد.

در جریان جنگ جهانی دوم و پس از آن، گولاناز در حوزه های انسانی و صلح آمیز فعالیت می کرد. وی به کمک رسانی به قربانیان نازیسم و آسیب دیدگان آلمانی پرداخت و خواستار صلح با آلمان و بازسازی آن شد. با سازمانهای انگلیسی که در جهت لغو حکم اعدام می کوشیدند نیز همکاری داشت و از نخستین کسانی بود که به خلع سلاح هسته ای و یکپارچه شدن اروپا فرا می خواند.

گولاناز در قضیه فلسطین، حضور صهیونیستی را تأیید می کرد و از سال 1945 به مخالفت با سیاست دولت بریتانیا در پذیرش مهاجران یهودی پرداخت. اما پس از جنگ 1948 هنگامی که بر ضرورت کمک یهودیان به آوارگان فلسطینی تأکید نمود، سر و صدای محافل صهیونیستی و اسرائیلی را برانگیخت.

او خواهان آشتی یهودیان با آلمان و صلح یهودیان با عربها بود و ضمن مخالفت با محاکمه آیشمن در اسرائیل، با حکم اعدام وی نیز مخالفت کرد. در سال 1961 کتابی با نام قضیه آدولف آیشمن منتشر کرد و موضع خویش را ابراز نمود. وی عضو شورای اداری دانشگاه عبری بود (از 1952 تا 1964)و در سال 1953 از دولت آلمان مدال افتخار گرفت. او نخستین غیرآلمانی بود که چنین مدالی می گرفت. گولاناز در سال 1965 ملقب به "سر" شد.

مأخذ:

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد سوم، زمستان 1382.