کلاین، آبراهام (1972ـ1909)
آبراهام کلاین (Abraham Klein) شاعر و نویسنده کانادایی یهودی است. در مونترآل از خانواده ای روسی و مهاجر به دنیا آمد. کارش وکالت بود، اما به شعر گرایید و از افراد مؤثر در حیات ادبی کانادا شد. کلاین با ادبیات انگلیسی، فرانسوی، عبری و یدیشی آشنا بود و نخستین اثرش گزیده اشعاری با نام مناطق جدید (1936) بود.
این دیوان نشان دهنده ارتباط آشکار او با جریانها و گرایشهای ادبی کانادا در آن دوره است. از سال 1945 تا 1948 استاد مدعو دانشگاه مک گیل بود و از سال 1939 تا 1953 هفته نامه کندین جویش کرونیکل را منتشر می کرد. در این مجله، مقالات واشعار بسیاری را از عبری و یدیشی به انگلیسی ترجمه نمود. وی فعالیت سیاسی نیز داشت و برای انتخابات پارلمانی 1949 نامزد یکی از احزاب سوسیالیست کانادا شد.
کلاین در شعرهای خود از بسیاری از شخصیتها و داستانهای عهد عتیق بهره می گرفت و گاه گاه از عبارات یدیشی و کلمات عبری استفاده می کرد. در بعضی شعرهایش موضوعات یهودی دیده می شود، مانند دیوان آیا یهودی حق ندارد؟ (1940). در مجموعه شعری جنون (1944) که در جریان نسل کشی نازیستی تهیه شده است به موضوع همگون شدن و یهودستیزی می پردازد. در برخی شعرهایش با اشاره به طرح صهیونیسم در فلسطین، خطاب به شاعران یهودی می گوید: "زمان گریستین بر یهودیان پراکنده در جهان به سرآمده است و اینک باید به تولد دوباره قوم یهود در سرزمین پدری توجه کرد".
تنها رمانش یعنی پرونده های دیگر (1951) داستانی نمادین درباره شخصیت سرگردان یک یهودی است که در ضمن آن به رویدادهای مهم ـ به اصطلاح ـ تاریخ یهودی اشاره می کند. نام رمان برگرفته از اسفار پنجگانه موسی است و داستان نیز پنج بخش دارد که هر یک به نام یکی از همان اسفار است.
البته کاربرد عبارات و واژه های عبری و یدیشی و پرداختن به برخی موضوعات یهودی، سبب نمی شود که آثار و اشعار او را یهودی بدانیم. افزون بر این در همه آثارش توجهی ژرف به مسائل جامعه کانادا دیده می شود؛ جامعه ای با دو فرهنگ فرانسوی و انگلیسی و با گوناگونی اقلیتهای مهاجری که در آن زندگی می کنند. این توجه در دیوان صندلی لرزان آشکارا پیداست.
مأخذ:
- المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس
بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد سوم، زمستان 1382.
