پوگروم

از دانشنامه صهیونیسم و اسرائیل


پوگروم کلمه روسی است به معنای "هجوم" یا کشتاری سازمان یافته برای نابودی گروه یا طبقه ای خاص است که اعضای آن یهود باشند.

نیمه دوم قرن نوزدهم همراه با رشد صنعت در روسیه و هلند، شاهد افزایش تعداد تهاجمات علیه محله های یهودیان بود. طبقه سرمایه داری مجلس که بیشترین اعضایش از مسیحیان بودند، برخورد با سرمایه داری (رباخواری) قدیم وابسته به جامعه فئودالی را که اغلب اعضایش یهودیان بودند، آغاز نمود و بورژوازی جدید، عناصر متعصب جامعه را تشویق می کرد که از طریق کشتار یهودیان، نارضایتی خود را ابراز نمایند.

هجوم، معمولاً شکل یورشی را داشت که جماعتی مسلح به مراکز مجتمعهای مسکونی یهودی معروف به گیتو یورش می بردند و هر کس را که می توانستند بکشند، می کشتند و هر مکانی را که برایشان میسر بود، غارت می کردند. از مشهورترین هجومها حادثه "کشینف" می باشد. کشینف شهری روسی است که اقلیتی یهودی بالغ بر ده هزار تن را در برداشت. در سال 1903 تظاهراتی بر ضد یهودیان در شهر بر پاشد و به سرعت به هجومی مبدل گشت که طی آن 47 تن یهودی کشته و 92 تن دیگر مجروح شدند و گفته شده که پلیس تزاری برای حمایت یهودیان دخالت نکرد.

صهیونیستها از این گونه حوادث بهره برداری کرده و آن را از سوابق تاریخیشان جدا نموده و به نمادی دال بر کراهت جوامع نسبت به قوم یهود متجلی می ساختند تا این که اندیشه ایجاد دولت قانونی یهودی نضج گیرد و تنها راه حل مسأله یهود گردد. با وجود این، صهیونیستها در همکاری با عناصر مهاجم مخالف سامی گری تردید نکردند. هرتزل مؤس جنبش صهیونیسم به منظور کسب تأیید دولت روسیه برای دولت صهیونیسم با "فون بلیویه" وزیر کشور روسیه و مسئول حادثه کشینف همکاری کرد. در حال حاضر بعضی از نویسندگان کلمه "بوگروم" را برای اشاره به هر کشتار سازمان یافته برضد هر نوع اقلیت، به کار می برند، و از آن جمله، کشتار سازمان یافته ای که گروهها یا نیروهای مسلح اسرائیلی ضد فلسطینیان عرب و به منظور طرد آنان از وطنشان فلسطین انجام می دهند.

مأخذ:

  1. الموسوعة الفلسطینیة: بوغروم، جلد اول، چاپ اول، 1984.