فایول، برتولد (1937ـ1875)
برتولد فایول (Bertold Feiwel) از رهبران صهیونیست است. در موراویا متولد شد و در وین حقوق خواند. وی با هرتزل آشنا شد و یکی از یاوران او در سامان دهی کنگره اول صهیونیسم (1897) بود. فایول در سال 1901 سردبیر مجله دی ولت شد و در مقالات خود تأکید کرد که صهیونیسم نباید خود را به فعالیت دیپلماتیک محدود کند؛ بلکه باید برای تجدید حیات فکری و معنوی دیاسپورا(جمعیت های یهودی جهان) به فعالیت بپردازد. وی در همان سال همراه با دیگرانی چون مارتین پوپر، لئوموتزکین و حیم وایزمن و در هنگام برگزاری کنگره پنجم (1901) گروه دموکراتیک را تأسیس کرد.
فایول در سال 1903 همراه با پوپر، تریتیش و عده ای دیگر یک چاپخانه یهودی تأسیس کرد. این چاپخانه کتابی درباره کشتار 1903 یهودیان در کیشینیف بیرون داد. فایول چند کتاب از نویسندگان یهودی اروپای مرکزی را هم ترجمه کرد. یکی از این کتاب ها گزیده ای از شعر یدیشی است که با نام تقویم یدیشی منتشر شد. او اولین مترجم شعر یدیشی به آلمانی است. فایول، پس از آن، وارد عالم اقتصاد و بانکداری شد. وی دوران جنگ اول را در سوئیس گذراند. سپس به انگلستان رفت و در آن جا از مشاوران وایزمن شد. از 1919 تا 1921 هم ریاست شورای مدیران صندوق ملی (کرن هایسود) را برعهده گرفت. اما به دلیل بیماری از شغل خود استعفا داد و در سال 1933 به فلسطین رفت و همان جا چشم از جهان فروبست.
مأخذ:
- المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد ششم، چاپ اول، پاییز 1382.